Για τους Αγίους, μόνον oι Άγιοι μπορούν να μιλούν, που έχουν κοινές πνευματικές εμπειρίες και αλληλοκατανοούνται» μου είπε κάποτε ο μακαριστός Γέροντας Παΐσιος. Και μιας και μου λείπει η απαραίτητη αύτη προϋπόθεση, με την οποία θα μπορούσα να κατανοήσω την εσωτερικότητα της μεγάλης του πνευματικής καταστάσεως, δεν απομένει άλλο τίποτε από του να σταθώ σε ορισμένα εξωτερικά γεγονότα της ζωής του, που είχε την απέραντη και συγκαταβατική καλοσύνη να μου τα διηγηθεί, μήπως και διορθωθώ, τα όποια ωστόσο αποδεικνύουν το ύψος της κατά Θεόν αγιότητας του Ανδρός.
Είπε λίγες μέρες πριν κοιμηθεί, οντάς στην μαρτυρική κλίνη της οδυνηρής ασθενείας του: «Χόρτασα, να πούμε ας υποθέσουμε, αυτές τις μέρες που είμαι στο νοσοκομείο, από χταπόδια και καλαμάρια. Τα εκδικούμαι έτσι, γιατί δεν πρόλαβαν να με φάνε εκείνα»- και επεξήγησε τα λόγια του: Όταν οι πρόσφυγες συγχωριανοί του Φαρασιώτες έφυγαν ξεριζωμένοι από το ευλογημένο καππαδοκικό χωριό τους, έχοντας μαζί τους και τον αγιασμένο ποιμένα τους Χατζη-Εφεντή, τον μετέπειτα όσιο Αρσένιο τον Καππαδόκη, βρέθηκαν στοιβαγμένοι ο ένας πάνω στον άλλο σε κάποιο φορτηγό πλοίο, ταξιδεύοντας για την πατρίδα Ελλάδα. Όλοι πάνω στο κατάστρωμα, εξαθλιωμένοι και ταλαιπωρημένοι ψυχικώς και σωματικώς, με την κρυφή ελπίδα ότι θα ζήσουν πλέον ελεύθεροι ερχόμενοι στην ποθητή πατρίδα… Μαζί τους και η μακαρίτισσα η μάννα του Γέροντα, η κυρά Ευλαμπία, η γυναίκα του προέδρου των Φαράσων, λεχώνα με το νεογέννητο και νεοβάπτιστο αγοράκι της, τον Αρσένιο, τυλιγμένο στα γεννοφάσκια του. Όπως έκανε να περάσει κάποια γριούλα ανάμεσα στο στοιβαγμένο πλήθος, παραπάτησε και πάτησε με το βαρύ πόδι της το βρέφος στην κοιλίτσα του. Το μωράκι ξεφώνισε και μετά έμεινε ωσεί νεκρό.
Η μανούλα του καταλαβαίνοντας πως το σπλάγχνο της πέθανε και φοβούμενη μην το πετάξουν οι ναυτικοί στην θάλασσα, όπως γίνεται με όλους τους εν πλω αποθνήσκοντας σύμφωνα με τους διεθνείς ναυτικούς κανονισμούς, το έκρυψε κάτω από το μακρύ φουστάνι της επί εννέα ώρες, ώσπου έφτασαν στον Πειραιά, για να το κηδέψει εκκλησιαστικώς. Εκεί μόλις αποβιβάστηκαν, το φαινόμενο ως νεκρό βρέφος ξαναζωντάνευε με την Χάρη του Θεού, για να ζωντανέψει στις μέρες μας αμέτρητες νεκρές ψυχές και να τις στηρίξει στην πορεία της ζωής με τις άγιες και σοφές συμβουλές και τις πυρακτωμένες προσευχές του.
«Των μειζόνων ανθρώπων πόρρωθεν προκαταβάλλονται αι αρχαί». Είναι αληθινή η πατερική αυτή ρήση και απόλυτα εφαρμόζεται στο πρόσωπο του οσίου Γέροντος. Από μικρό παιδάκι, στην Κόνιτσα όπου μεγάλωσε, έδειχνε τα θεϊκά σημάδια με την αγιασμένη ζωή του. Σαν άλλος παιδαριογέρων, όπως ο συμπατριώτης του όσιος Σάββας ο ηγιασμένος, κατέπληττε τους απλούς συγχωριανούς του, που καταλαβαίνοντας ή υποψιαζόμενοι την ουσία της κρυφής ζωής του, του απένειμαν την προσφώνηση «ο καλόγερος». «Και αυτό το πράγμα με βοήθησε», έλεγε ο Γέροντας. «Πάντοτε σκεφτόμουνα· Αφού ο κόσμος με λέγει καλόγερο, τι θέση έχω εγώ μέσα στον κόσμο; Πρέπει να πάω σε μοναστήρι». Αλλά και πριν αρχίσει τους μοναστικούς του αγώνες, ο μακάριος Γέροντας έκαμε πολλές «θείες τρέλλες» από την πλησμονή της αγάπης του για τον Θεό. Μπορεί πολλά πράγματα ως παιδί να μην τα ένοιωθε σε όλο το βάθος τους, όμως τα έκαμε σαν θεοδίδακτος, αφού από μικρή ηλικία συνήθισε τις συχνές αγιοφάνειες στην χαριτωμένη ζωή του. Τον κυνηγούσε η βαθειά επιθυμία και ευχή του βαπτιστού και συνωνύμου του πατρός Αρσενίου, που ήθελε να αφήσει πνευματικόν απόγονο στην θέση του. Και τον άφησε και τον χαρίτωσε με τις πατρικές του ευλογίες. Ο Άγιος τον Άγιο… Και τον έστειλε στο Περιβόλι της Πανάγιας μας, όπου και πρόκοψε και πλήθη πιστών βοήθησε να νοιώσουν κάτι από την γλυκύτητα της θείας ζωής.
Αλλά και ο βαπτιστικός «φιλότιμο παιδί του φιλότεκνου Πατέρα», με την συγγραφή και κυκλοφορία του θαυμαστού βίου του Καππαδόκου αγίου ιερέως, απέδωσε στο έπακρον την πνευματική οφειλή του. Σαν να συναγωνίσθηκαν οι δυο τους Άγιοι, ποιος θα ξεπεράσει τον άλλο στο φιλότιμο και στην ευγνωμονητική ανταπόδοση. 
«Πρόβλημα εις διήγησιν» όσα αυτοψεί θεασάμεθα και αυτηκόως ακούσαμεν και κατά μεγίστη ευλογίαν Θεού εβιώσαμε κοντά στον άγιο αυτόν Άνθρωπο και μεγάλο Αγιορείτη ασκητή. Σαν μυθικό φαντάζει το όνομα του και η φωτεινή πορεία του θα σελαγίζει στο στερέωμα της Εκκλησίας μας και ο τάφος του στο Μοναστήρι του αγίου Θεολόγου στη Σουρωτή, θα γίνεται βρύση θαυματουργιών και παρακλητικής απαντήσεως των προβλημάτων των προσκυνητών, που τα εναποθέτουν με πόνο ψυχής και πίστη θερμή μπροστά στον απέριττο ξύλινο σταυρό του μνήματός του. Πιστεύομε δε πως ίσως και να αξιωθούμε να τον μνημονεύσουμε πολύ σύντομα μεταξύ των επισήμως ανεγνωρισμένων Αγίων της Εκκλησίας μας…
«Εξ ονύχων τον λέοντα”: Ομολογώ πως δεν θα μπορέσω για πολλούς λόγους να αναμνησθώ εδώ των πλέον σημαντικών εμπειριών μου από την πολυχρόνια γνωριμία μου με τον Γέροντα.
Καίτοι αυτός δεν έχει ανάγκη υστεροφημίας, ούτε κινδυνεύει από τις πτωχές ανθρώπινες κριτικές, όμως ζουν πρόσωπα που σχετίζονται με γεγονότα και δεν είναι φρόνιμο να βάλουμε σε πειρασμό αγαθούς αδελφούς. Θα αρκεσθώ γι’ αυτό σε ελάχιστα αλλά χαρακτηριστικά γεγονότα.
«Να σου πω ευλογημένη ψυχή: ας υποθέσουμε να πούμε. Διακόσια θεϊκά οράματα και οπτασίες βλέπω, αλλά πετώ τις εκατόν εννενήντα εννιά και κρατώ τη μία. Ξέρεις τι επικίνδυνο πράγμα είναι να ασχολούμαστε με οράματα και αποκαλύψεις; Δεν θα μας κατηγορήσει ο καλός Πατέρας για τη στάση μας αυτή, αντιθέτως θα μας επαινέσει κιόλας, γιατί δείχνομε πνευματική σωφροσύνη».
«Τρελλάθηκε ο κόσμος να πούμε. Μόνο εμένα και τον παπα Εφραίμ Κατουνακιώτη λένε άγιους. Ο παπα Έφραίμ, σύμφωνοι, είναι άγιος, αλλά εγώ δεν ξέρουν τι παλαιοτενεκές σκουριασμένος είμαι…Ο Θεός να με ελεήσει, να πούμε. Ξέρεις, ευλογημένη ψυχή; Σήμερα στο Άγιον Όρος πενήντα μεγάλοι άγιοι ζουν, αλλά είναι έξυπνοι και όχι σαν και μένα το βλάκα που βγήκε το όνομά μου και άιντε να το συμμαζέψω…
Παρακαλούν, να πούμε, τον Ουράνιο Πατέρα και του λένε: Μη μας φανερώσεις σ’ αυτή τη ζωή· κράτησε τη δόξα για τη μέλλουσα βασιλεία. Και ο φιλότεκνος Πατέρας ακούει τα φιλότιμα παιδιά Του και τους κάνει το χατήρι. Αλλά ξέρεις; Εμείς από εδώ στην ανατολική πλευρά, επειδή έχομε υγρασία και δεν ευδοκιμεί η αγιότητα, φιλοξενούμε μόνο δεκατέσσαρες, ενώ η άλλη πλευρά, η δυτική, που εχει περισσότερο ήλιο, μας ξεπερνά· έχει τριάντα έξι”.
Μετά τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή τον επισκέφθηκα. «-Βρε καλώς τονε. Τι έγινε, ευλογημένη ψυχή, εκεί πέρα ας υποθέσουμε; Πως πέρασες τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή; Την κράτησες τη νηστεία; πώς πήγες με το τριήμερο της πρώτης εβδομάδος;» -Με την ευχή Σας, Γέροντα, ναι. Την πρώτη μέρα εντάξει. Τη δεύτερη είχα ένα πονοκέφαλο ενοχλητικό. Τη νύχτα όμως της Τρίτης προς την Τετάρτη, τα χρειάσθηκα. Έβλεπα μπροστά μου κάτι ταψιά με μπακλαβάδες και καταΐφια. Πήγαινα να φάω και άκουγα μια φωνή· «Μη! έχομε τριήμερο»! Μετά έβλεπα κάτι καταρράκτες νερό να πέφτουν. Πήγαινα να πιω, άκουγα πάλι τη φωνή: “Μη! έχομε τριήμερο”. Αφήστε…
Ο Γέροντας γέλασε με την καρδιά του και είπε:
-Σιγά τη νηστεία να πούμε. Να σου πω κάτι; Το Σάββατο του Ακάθιστου είπα να κάνω με τους γείτονες αγρυπνία στο εκκλησάκι μου προς τιμήν της Παναγίας μας. Μόλις τελείωσε η Λειτουργία, θέλησα να τους ετοιμάσω ένα καφεδάκι, ακούγοντας συγχρόνως και τις ευχές της ευχαριστίας της Θείας Μεταλήψεως. Ακόμη δεν είχε φέξει καλά. Μόλις μπήκα στο κουζινάκι να ανάψω φωτιά, βλέπω στην γωνία και έλαμπαν δυο ματάκια. Νόμισα πως θα είναι κάποιος από τους γάτους ή ο Μωάμεθ ή ο Αραφάτ. Φώναξα λοιπόν. “Ψιτ, ψιτ, Αραφάτ, Μωάμεθ”. Άκουσα μια φωνούλα εξασθενημένη: -Ποιος Αραφάτ και Μωάμεθ, ευλογημένε! Εγώ είμαι, ο τάδε μοναχός (δεν μου αποκάλυψε το όνομά του αν και επέμεινα· “Θα του κάνουμε κακό πνευματικά”, είπε ο Γέροντας). -Βρε ευλογημένη ψυχή, πως βρέθηκες εδώ; -Να, μπήκα την ώρα της αγρυπνίας που ψάλλατε, γιατί πεινώ. Έχεις τίποτε να μου δώσεις να φάω; -Από πότε έχεις να φας; -Από τις Απόκριες ούτε νερό δεν ήπια! -Τι λες βρε ευλογημένη ψυχή να πούμε εκεί πέρα, θα πάθουν τα νεφρά σου! (Ξέρεις, πάτερ, πολλές φορές νήστεψα από τροφή για σαράντα μέρες, αλλά από νερό είναι επικίνδυνο, γιατί χαλούν τα νεφρά. Και αυτός ο ευλογημένος εδώ είχε τριάντα έξι μέρες χωρίς φαγητό και νερό…) Ευτυχώς που μου έφεραν την προηγούμενη μέρα άπό το Κουτλουμούσι ένα τάπερ πλαστικό με πιλάφι και καλαμαράκια. Του το έδωσα και άρχισε να το τρώει με τα χέρια. -Σιγά, βρε ευλογημένη ψυχή. Τι κάνεις; Εσύ θα φας και το πλαστικό να πούμε, και δεν έχω και λεφτά να πληρώσω στο Κουτλουμούσι…-Ξέρεις, Γέροντα, πεινάω, έχεις τίποτε άλλο; Είχα κάτι ελιές που είχαν γίνει σαν πετραδάκια άπό την πολυκαιρία. Τις κατέβαζε με τα κουκούτσια…-Σιγά βρε ευλογημένη ψυχή, θα σπάσει το στομάχι σου…Που να μ’ ακούσει. -Έχεις τίποτε άλλο; Του έδωσα μια σακούλα παξιμάδια που είχα και του λέω· -Φύγε, γίνε καπνός για να μη μας καταλάβουν οι άλλοι, αφού ο εφημέριος άρχισε την απόλυση της Ευχαριστίας. Κατάλαβες, πάτερ μου, τι άγωνιστάς κρύβει το Άγιον Όρος; Και εμείς νομίζομε πως κάτι κάνομε νηστεύοντας το τριήμερο…
Ιερομόναχος Ακάκιος Αγιορείτης 
Ο εξομολόγος ιερεύς έχει ειδική ευλογία από τον επίσκοπο για το εξομολογητικό του έργο. Κανονικά όμως το χάρισμα του «δεσμείν και λύειν» αμαρτίες το λαμβάνει με τη χειροτονία του εις πρεσβύτερο. Καθίσταται διάδοχος των αγίων αποστόλων. Έτσι σημασία κύρια και μεγάλη έχει η εγκυρότητα και η κανονικότητα της αποστολικής διαδοχής διά των επισκόπων. Το μυστήριο της εξομολογήσεως όπως και όλα τ' άγια μυστήρια της Εκκλησίας μας τελεσιουργούνται και χαριτώνουν τους πιστούς όχι κατά την αξία, ικανότητα, επιστημοσύνη, λογιοσύνη, ευφράδεια, δραστηριότητα και τέχνη του ιερέως, ακόμη και την αρετή και αγιότητά του, αλλά τη διά της κανονικότητος της ιερωσύνης και του Τελεταρχικού Παναγίου Πνεύματος. Οι τυχόν αμαρτίες του ιερέως δεν εμποδίζουν τη θεία Χάρη των μυστηρίων. Αλλοίμονο αν αμφιβάλλουμε αν κατά την αναξιότητα του ιερέως το ψωμί και το κρασί έγινε σώμα και αίμα Χριστού κατά τη θεία Λειτουργία. Αυτό βεβαίως δεν σημαίνει ότι ο ιερεύς δεν θα πρέπει μόνιμα ν' αγωνίζεται για την καθαρότητά του. Έτσι δεν υπάρχουν καλοί και κακοί εξομολόγοι. Όλοι οι εξομολόγοι την ίδια άφεση δίνουν. Έχουμε όμως το δικαίωμα επιλογής του εξομολόγου. Μπορούμε να προστρέξουμε σε αυτόν που αληθινά μας αναπαύει. Δεν είναι σοβαρή όμως η συνεχής αλλαγή εξομολόγου. Δεν φανερώνει κάτι τέτοιο πνευματική ωριμότητα. Ούτε όμως και οι εξομολόγοι θα πρέπει να στενοχωρούνται παράφορα και να δημιουργούν μάλιστα και προβλήματα όταν αναχωρήσει κάποιο πνευματικό τους τέκνο. Ίσως τούτο σημαίνει πως ήταν νοσηρά συνδεδεμένοι μαζί του, συναισθηματικά, προσωποπαγώς, δεμένοι με το πρόσωπό του και όχι με τον Χριστό και την Εκκλησία, και θεωρούν την αναχώρηση προσβολή, μείωση, ότι δεν υπάρχει καλύτερος ή μία αίσθηση ότι οι άλλοι μας ανήκουν αποκλειστικά και μπορούμε να τους εξουσιάζουμε και να τους φερόμαστε μάλιστα εξαναγκαστικά ως καταπιεσμένους και ανελεύθερους υποτακτικούς. Είπαμε βέβαια πως ο εξομολόγος είναι πνευματικός πατέρας και ο πνευματικός τοκετός ενέχει οδύνη. Έτσι είναι φυσικό να λυπάται για την αναχώρηση του υιού του. Προτιμότερο όμως είναι να εύχεται για την πνευματική του πρόοδο και τη σύνδεσή του με την Εκκλησία, έστω και παρά την αποσύνδεσή του από τον ίδιο. Να εύχεται και όχι να απεύχεται.
Το έργο του εξομολόγου δεν είναι μόνο η απλή ακρόαση των αμαρτιών του εξομολογούμενου και η ανάγνωση στο τέλος της συγχωρητικής ευχής. Ούτε πάλι περιορίζεται μόνο στην ώρα της εξομολογήσεως. Ο εξομολόγος σαν καλός πατέρας φροντίζει συνεχώς το τέκνο του, το ακούει και το παρακολουθεί προσεκτικά, το νουθετεί κατάλληλα, το κατευθύνει ευαγγελικά, τονίζει τα τάλαντά του, δεν του θέτει υπερβολικά βάρη, το κανονίζει μέτρια όταν πρέπει, το οικονομεί όταν απογοητεύεται, βαρύνεται, δυσανασχετεί, αποκάμνει, το θεραπεύει ανάλογα, δεν το αποθαρρύνει ποτέ, συνεχίζοντας τον αγώνα παθοκτονίας και αρετοσυγκομιδής, μορφώνοντας στην ψυχή του την αθάνατη Χριστό.
Η αναπτυσσόμενη αυτή πατρική και υιική σχέση εξομολόγου και εξομολογούμενου δημιουργεί μία άνεση, εμπιστοσύνη, σεβασμό, ιερότητα και ανάταση. Ο εξομολογούμενος ανοίγει την καρδιά του στον εξομολόγο και του εκθέτει τα πιο κρύφια, τα πιο δόλια, τα πιο ακάθαρτα, όλα τα μυστικά του, πράξεις απόκρυφες και επιθυμίες βλαβερές, ακόμη και αυτά που δεν θέλει να ομολογήσει στον ίδιο του τον εαυτό και δεν λέει στον πιο στενό συγγενή του και τον καλύτερο φίλο του. Έτσι ο εξομολόγος θα πρέπει απόλυτα να σεβασθεί αυτή την απεριόριστη εμπιστοσύνη του εξομολογούμενου. Η εμπιστοσύνη αυτή επαυξάνεται οπωσδήποτε και από το γεγονός ότι ο εξομολόγος είναι αυστηρά δεσμευμένος, μέχρι θανάτου μάλιστα, από τους θείους και Ιερούς Κανόνες της Εκκλησίας με το απόρρητο της εξομολογήσεως.
Στην ορθόδοξη εξομολογητική δεν υπάρχουν βέβαια γενικές συνταγές, γιατί η πνευματική καθοδήγηση της κάθε μοναδικής ψυχής γίνεται εξατομικευμένα. Ο κάθε άνθρωπος είναι ανεπανάληπτος, με ιδιαίτερη ψυχοσύνθεση, άλλο χαρακτήρα, διάφορες δυνάμεις και δυνατότητες, όρια, εφέσεις, αντοχές, γνώσεις, ανάγκες και διαθέσεις. Ο εξομολόγος με τη Χάρη του Θεού και τη θεία φώτιση θα πρέπει να διακρίνει όλ' αυτά, ώστε ν' αποφασίσει τί καλύτερα θα πρέπει να χρησιμοποιήσει για να βοηθήσει τον εξομολογούμενο. Άλλοτε χρειάζεται η επιείκεια και άλλοτε η αυστηρότητα. Δεν είναι για όλους πάντοτε τα ίδια. Ούτε ο εξομολόγος θα πρέπει νάναι πάντα αυστηρός, έτσι μόνο για να λέγεται αυστηρός και να εκτιμάται. Ούτε υπερβολικά επιεικής, για να προτιμάται και να λέγεται πνευματικός πατέρας πολλών. Χρειάζεται φόβος Θεού, διάκριση, τιμιότητα, ειλικρίνεια, ταπείνωση, μελέτη, γνώση και προσευχή.
Η «οικονομία» δεν απαιτείται από τον εξομολογούμενο. Ούτε είναι ορθό να γίνει κανόνας από τον εξομολόγο. Η «οικονομία» θα πρέπει να παραμείνει εξαίρεση. Η «οικονομία» επίσης θα πρέπει να είναι πάντα προς καιρόν (Αρχιμ. Γεώργιος Γρηγοριάτης). Όταν εκλείψουν οι λόγοι που την επιβάλλουν ασφαλώς δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται. Για την ίδια αμαρτία μπορούμε να έχουμε πολλούς διαφορετικούς τρόπους προς αντιμετώπισή της.
Ο κανόνας δεν είναι πάντοτε απαραίτητος. Ο κανόνας δεν είναι τιμωρία. Είναι παιδαγωγία. Ο κανόνας δεν τίθεται προς ικανοποίηση του προσβληθέντος Θεού και εξιλέωση του αμαρτωλού ενώπιον της Θείας δικαιοσύνης. Αυτή είναι μια καθαρά αιρετική διδασκαλία. Ο κανόνας συνήθως τίθεται στην ανώριμη μετάνοια, προς συναίσθηση και συνειδητοποίηση του μεγέθους της αμαρτίας. Η αμαρτία κατά την ορθόδοξη διδασκαλία δεν είναι τόσο παράβαση του νόμου, όσο έλλειψη αγάπης στο Θεό. Αγάπα και κάνε ό,τι θέλεις, έλεγε ο ιερός Αυγουστίνος.
Ο κανόνας τίθεται προς ολοκλήρωση της μετάνοιας του εξομολογούμενου, γι' αυτό, καθώς ορθά λέγει ο π. Αθανάσιος Μετεωρίτης, όπως ο εξομολόγος δεν επιτρέπεται να κοινοποιεί τις αμαρτίες του εξομολογούμενου, έτσι κι ο εξομολογούμενος δεν επιτρέπεται να κοινοποιεί στους άλλους τον κανόνα που του έθεσε ιδιαίτερα ο εξομολόγος, που είναι συνισταμένη πολλών παραμέτρων.
Ο εξομολόγος λειτουργεί ως χορηγός της χάριτος του Αγίου Πνεύματος. Κατά την ώρα του μυστηρίου δεν λειτουργεί ως ψυχολόγος και επιστήμονας. Λειτουργεί ως ιερεύς, ως έμπειρος ιατρός, ως φιλόστοργος πατέρας. Ακούγοντας τ' αμαρτήματα του εξομολογούμενου προσεύχεται να τον φωτίσει ο Θεός. να δώσει το καλύτερο φάρμακο προς θεραπεία, να σφυγμομετρήσει τον βαθμό και την ποιότητα της μετανοίας του. Ο εξομολόγος δεν στέκεται απέναντι στον εξομολογούμενο με περιέργεια, καχυποψία, ζήλεια, υπερβολική αυστηρότητα, εξουσιαστικότητα και αλαζονεία, αλλά ούτε και αδιάφορα, επιπόλαια, απρόσεκτα και κουρασμένα. Η ταπείνωση, η αγάπη και η προσοχή του εξομολόγου θα βοηθήσει πολύ τον εξομολογούμενο. Ούτε ο εξομολόγος θα πρέπει να κάνει πολλές, περιττές και αδιάκριτες ερωτήσεις. Ιδιαίτερα θα πρέπει να διακόπτει τις λεπτομερείς περιγραφές διαφόρων αμαρτημάτων και ιδιαίτερα σαρκικών, ακόμη και τις αναφορές ονομάτων, ώστε ν' ασφαλίζεται περισσότερο. Ο εξομολογούμενος πάλι δεν θα πρέπει να φοβάται, να δειλιάζει και να ντρέπεται, αλλά να σέβεται, να εμπιστεύεται, να τιμά και να ευλαβείται τον εξομολόγο. Αυτό το κλίμα πάντως της ιερότητος, αλληλοσεβασμού και εμπιστοσύνης κυρίως θα το καλλιεργήσει, εμπνεύσει και δημιουργήσει ο εξομολόγος.
Η αγία μητέρα μας Ορθόδοξη Εκκλησία είναι το σώμα του Αναστημένου Χριστού, είναι ένα απέραντο θεραπευτήριο, αποθεραπείας των ασθενών αμαρτωλών πιστών, από τα τραύματα, τις πληγές και τις ασθένειες της αμαρτίας, των παθογόνων δαιμόνων και των ιοβόλων δαιμονικών παγίδων και επηρειών των δαιμονοκίνητων παθών.
Η Εκκλησία μας δεν είναι παράρτημα του υπουργείου κοινωνικής προνοίας, ούτε συναγωνίζεται να ξεπεράσει τους διάφορους συλλόγους κοινωνικής ευποιΐας, δίχως διόλου ν' αρνείται το σπουδαίο και αγαθό αυτό έργο και να μη το επιτελεί πλούσια, επαινετά και θαυμάσια, αλλά κυρίως είναι η χορηγός νοήματος της ζωής, λυτρώσεως και σωτηρίας των πιστών «υπέρ ων Χριστός απέθανεν» διά της συμμετοχής τους στα μυστήρια της Εκκλησίας. Το πετραχήλι του Ιερέως είναι πλάνη, όπως έλεγε ο Γέροντας Παΐσιος ο Αγιορείτης, που λειαίνει και ισιάζει τους ανθρώπους, είναι θεραπευτικό νυστέρι παθοκτονίας και όχι μιστρί εργασιομανίας ή σύμβολο εξουσίας. Είναι υπηρετική ποδιά διακονίας των ανθρώπων προς θεραπεία και σωτηρία.
Ο Θεός χρησιμοποιεί τον ιερέα για τη συγχώρηση του πλάσματός του. Το λέγει χαρακτηριστικά η ευχή: «Ο Θεός συγχωρήσαι σοι δι' εμού του αμαρτωλού πάντα, και εν τω νυν αιώνι και εν τω μέλλοντι. και ακατάκριτόν σε παραστήσαι εν τω φοβερώ αυτού Βήματι. περί δε των εξαγορευθέντων εγκλημάτων μηδεμίαν φροντίδα έχων, πορεύου εις ειρήνην». Ανεξομολόγητες αμαρτίες θα βαραίνουν τον άνθρωπο και στον μέλλοντα αιώνα. Εξομολογημένες αμαρτίες δεν εξομολογούνται. Είναι σαν να μη πιστεύει κανείς στην χάρη του μυστηρίου. Ο Θεός τα γνωρίζει, αλλά θα πρέπει προς άφεση, ταπείνωση και ίαση να εξαγορευθούν. Η ενίοτε επιτίμηση αμαρτιών δεν αναιρεί την αγάπη της Εκκλησίας, αλλά αποτελεί παιδαγωγική επίσκεψη προς καλύτερη συναίσθηση των πταισμάτων.
Κατά τον όσιο Νικόδημο τον Αγιορείτη «η εξομολόγησις είναι μία θεληματική διά στόματος φανέρωσις των πονηρών έργων και λόγων και λογισμών, κατανυκτική, κατηγορητική, ευθεία, χωρίς εντροπήν, αποφασιστική, προς νόμιμον πνευματικόν γινομένη». Ο θεοφόρος όσιος ευσύνοπτα, μεστά και σημαντικά αναφέρει πως η εξομολόγηση πρέπει να γίνεται θεληματικά, ελεύθερα, αβίαστα, ανεξανάγκαστα, δίχως ο εξομολόγος ν' άγχεται να εκμαιεύσει την ομολογία του εξομολογούμενου. Με κατάνυξη, συναίσθηση δηλαδή της λύπης που προκάλεσε ειλικρινά με την αμαρτία στον Θεό. Όχι συναισθηματικά, υποκριτικά, λιπόψυχα δάκρυα. Κατάνυξη γνήσια που σημαίνει συντριβή, μεταμέλεια, μίσος της αμαρτίας, αγάπη της αρετής, επίγνωση ευγνωμοσύνης στον Δωρεοδότη Θεό. Κατηγορητική σημαίνει υπεύθυνη εξομολόγηση, δίχως δικαιολογίες, υπεκφυγές, στρεψοδικίες, ανευθυνότητες και μεταθέσεις, με ειλικρινή αυτομεμψία και γνήσια αυτοεξουθένωση, που φέρει τη χαρμολύπη και το χαροποιό πένθος της Εκκλησίας. Ευθεία σημαίνει εξομολόγηση με κάθε ειλικρίνεια, ευθύτητα και ακρίβεια, ανδρεία και θάρρος, αυστηρότητα και γενναιότητα. Συμβαίνει ακόμη και την ώρα αυτή ο άνθρωπος να μη παραδέχεται την ήττα του, την πτώση και την αδυναμία του και με ωραιολογίες και μακρυλογίες να μεταθέτει τα ποσοστά ευθύνης του, με περιστροφές και μισόλογα, κατηγορώντας και τους άλλους, προκειμένου να φυλάξει ακόμη και τώρα ατσαλάκωτο το εγώ του. Χωρίς εντροπή εξομολόγηση σημαίνει παρουσίαση του πραγματικού οικτρού εαυτού μας. Η ντροπή είναι καλή προ της αμαρτίας και όχι μετά και μπροστά στον εξομολόγο. Η προ του εξομολόγου ντροπή λέγουν θα μας ελευθερώσει από τη ντροπή στην έσχατη κρίση, αφού ό,τι συγχωρήσει ο εξομολόγος δεν θα ξανακριθεί. Αποφασιστική εξομολόγηση σημαίνει να είναι καθαρή, συγκεκριμένη, ειλικρινής και με την απόφαση να μη επαναλάβει τα εξομολογηθέντα αμαρτήματα ο πιστός. Ακόμη η εξομολόγηση θα πρέπει να είναι συνεχής, ώστε τα φιλεπίστροφα, κατά τον όσιο Ιωάννη της Κλίμακος, πάθη να μη ισχυροποιούνται, αλλά αντίθετα σύντομα να θεραπεύονται. Έτσι δεν λησμονούνται οι αμαρτίες, υπάρχει τακτικός έλεγχος, αυτοπαρατήρηση, αυτοέλεγχος, αυτογνωσία και αυτομεμψία, δεν εγκαταλείπει η Θεία Χάρη και οι δαιμονικές παγίδες συντρίβονται ευκολότερα και η μνήμη του θανάτου δεν είναι φοβερή και τρομακτική.
Συμβαίνει συχνά-πυκνά και τ' ομολογούμε με πολύ πόνο και περισσή αγάπη το κήρυγμα να μην είναι τόσο ορθόδοξο. Δηλαδή να εξαντλείται σ' ένα ακόμη σχολιασμό της φθηνής επικαιρότητος και να μετατρέπεται κατά κάποιο τρόπο ο ιερός άμβωνας σε τηλεοπτικό «παράθυρο», όπου λέμε και εμείς τη γνώμη μας για τα τρέχοντα και συμβαίνοντα. Όμως τ' ορθόδοξο κήρυγμα κυρίως είναι εκκλησιολογικό, χριστολογικό, σωτηριολογικό, αγιολογικό και ψυχωφελές. Το κήρυγμα της μετανοίας από των Προφητών, του Τιμίου Προδρόμου, του Σωτήρος Χριστού και πάντων των αγίων παραμένει λίαν επίκαιρο και αναγκαίο. Βασική προϋπόθεση της μετοχής στ' άγια μυστήρια και της ανοδικής πνευματικής πορείας είναι η καθαρότητα της καρδιάς. Καθαρότητα από την ποικίλη αμαρτία, το πνεύμα της απληστίας και της ευδαιμονίας της σύγχρονης υπερκαταναλωτικής κοινωνίας, το πνεύμα της αντίθεης υπερηφάνειας ενός κόσμου ναρκισσευόμενου, ατομικιστικού, αταπείνωτου, αφιλάνθρωπου, υπερφίαλου και παράδοξου, το δαιμονικό πνεύμα των πονηρών λογισμών, των φαντασιών και φαντασιώσεων, των καχυποψιών και ζηλοφθονιών, των ακάθαρτων και σκοτεινών.
Κατάντησε δυσεύρετο κόσμημα η καθαρότητα της καρδιάς, στις αδελφικές σχέσεις, τις συζυγίες, τις συναδελφικές υποχρεώσεις, τις φιλίες, τις συζητήσεις, τις σκέψεις, τις επιθυμίες, τις ιερατικές κλήσεις. Τα λεγόμενα μέσα μαζικής ενημερώσεως ξέπεσαν σε ρυπογόνες εστίες. Λησμονήθηκε η νηπτική εγρήγορση, η ασκητική νηφαλιότητα, η παραδοσιακή ολιγάρκεια, απλότητα και λεβεντιά. Έτσι μολύνεται το λογιστικό της ψυχής, διεγείρεται στην απληστία το επιθυμητικό και αμβλύνεται σοβαρά το βουλητικό, ώστε αδύναμος ο άνθρωπος να παρασύρεται στο κακό δίχως φραγμό και όρια.
Επικρατεί η αυτοδικαίωση, η δικαιολόγηση των παθών, η ωραιοποίηση της αμαρτίας, η κατοχύρωσή της διά νέων ψυχολογικών ερεισμάτων. Θεωρείται μείωση, αδυναμία και λάθος η παραδοχή του λάθους, η ανάληψη της ευθύνης και η ταπεινή αποδοχή του σφάλματος. Η συνεχής δικαιολόγηση του εαυτού μας και η επιμελημένη μετάθεση ευθυνών δημιουργούν ένα άνθρωπο συγχυσμένο, διχασμένο, ταραγμένο, ταλαιπωρημένο, δυστυχισμένο και εγωπαθή, εμπαιζόμενο από τον δαίμονα, αιχμαλωτιζόμενο από αυτόν στ' άφωτα δίχτυα του.
Κυριαρχεί ένας ανόητος ορθολογισμός, ο οποίος επιλέγει ευαγγελικές αρετές και συνοδικούς κανόνες, κατά την αρέσκεια, προτίμηση και ευκολία, σε σοβαρά θέματα νηστειών, εγκράτειας, τεκνογονίας, ήθους, σεμνότητος, αιδούς, τιμιότητος και ακριβείας.
Κατόπιν όλων τούτων, τα οποία δεν νομίζω ότι υπερβάλλουμε, θεωρούμε ότι οι εξομολόγοι δεν έχουν εύκολο έργο. Δεν αρκεί πλέον η χειραγωγία στη μετάνοια και η καλλιέργεια της ταπεινώσεως, αλλά χρειάζεται το ποίμνιο κατήχηση, επαναευαγγελισμό, κατάρτιση, μεταβολισμό πνευματικό προς απόκτηση ισχυρών αντισωμάτων. Απαραίτητη η αντίσταση, αντίδραση και αντιμετώπιση του σφοδρού ρεύματος της αποϊεροποιήσεως, της εκκοσμικεύσεως, του αποηρωισμού, του ευδαιμονισμού, του πλουτισμού και κορεσμού. Ιδιαιτέρως προσοχής, διδαχής και αγάπης έχουν ανάγκη οι νέοι, που η αγωγή δεν τους βοηθά να συνειδητοποιήσουν το νόημα και το σκοπό της ζωής, το κενό, το άκοσμο, το άνομο, το άφωτο της αμαρτίας.
Σοβαρό πρόβλημα αποτελεί ακόμη και για τους χριστιανούς μας η αγχώδης συχνά αναζήτηση μιας άκοπης, άμοχθης και άλυπης ζωής. Αναζητούμε Κυρηναίους. Δεν αποδεχόμεθα την άρση του προσωπικού μας σταυρού. Δεν γνωρίζουμε το βάθος και το εύρος του σταυρού. Προσκυνούμε τον σταυρό στην εκκλησία, κάνουμε τον σταυρό μας, αλλά δεν ασπαζόμαστε τον προσωπικό μας σταυρό. Τελικά θέλουμε ένα ασταύρωτο Χριστιανισμό. Δεν υπάρχει όμως Πάσχα δίχως Μεγάλη Παρασκευή.
Τιμάμε τους μάρτυρες και τους οσίους, αλλά δεν θέλουμε εμείς καμιά κακοπάθεια, καμιά καθυστέρηση, καμιά δυσκολία. Δυσκολευόμαστε στη νηστεία, δυσανασχετούμε στην ασθένεια, δεν ανεχόμαστε πικρό λόγο, ακόμη και όταν φταίμε, οπότε πώς να υπομένουμε αδικία, συκοφαντία, κατατρεγμό και εξορία, όπως οι άγιοί μας; Είναι γεγονός αδιαμφισβήτητο πως το σύγχρονο κοσμικό πνεύμα της ευκολίας, της ανέσεως και του υπερκαταναλωτισμού έχει επηρεάσει ισχυρά το μέτρο της πνευματικής ζωής. Θέλουμε γενικά ένα αντιασκητικό Χριστιανισμό. Η Ορθοδοξία όμως βάση έχει το ασκητικό Ευαγγέλιο.
Ένα άλλο μεγάλο πρόβλημα της εποχής μας είναι η νοσηρή και υπερβολική εμπιστοσύνη του ανθρώπου στη λογική, τη διάνοια, τη γνώση και την κρίση του. Πρόκειται για τον παχυλό και κουραστικό εν τέλει ορθολογισμό. Η νηπτική ορθόδοξη θεολογία μας διδάσκει το νου να τον έχουμε εργαλείο και να τον κατεβάσουμε στην καρδιά. Η Εκκλησία μας δεν καλλιεργεί και παράγει διανοούμενους. Για μας ο ορθολογισμός δεν είναι φιλοσοφική νοοτροπία, αλλά μία καθαρά αμαρτητική βιοθεωρία, μία μορφή αθεΐας, αφού αντιβαίνει στην εντολή της πίστεως, της ελπίδος, της αγάπης και της εμπιστοσύνης στον Θεό. Ο ορθολογιστής κρίνει τα πάντα με την κρισάρα του μυαλού, μόνο με τον πεπερασμένο νου του, κέντρο είναι ο εαυτός του και το κυρίαρχο εγώ του και δεν εμπιστεύεται τη θεία Πρόνοια, τη θεία Χάρη και θεία Βοήθεια στη ζωή του.
Θεωρώντας συχνά τον εαυτό του αλάνθαστο ο ορθολογιστής δεν επιτρέπει στον Θεό να επέμβει στη ζωή του και να τον κρίνει. Έτσι δεν θεωρεί ότι έχει ανάγκη εξομολογήσεως. Ο άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος όμως λέγει πως το να νομίζει κάποιος πως δεν έπεσε σε αμαρτήματα, αυτό είναι η πιο μεγάλη πτώση και πλάνη και το πιο μεγάλο αμάρτημα. Παρασυρμένοι ορισμένοι νεώτεροι θεολόγοι μιλούν γι' αστοχία και όχι για αμαρτία, θέλοντας ν' αμβλύνουν τη φυσική διαμαρτυρία της συνειδήσεως. Η αυτάρκεια ορισμένων εκκλησιαζομένων και νηστευόντων χριστιανών κρύβει ενίοτε ένα λανθάνοντα φαρισαϊσμό, ότι δεν είναι όπως οι λοιποί των ανθρώπων και ως εκ τούτου δεν χρήζουν εξομολογήσεως.
Κατά τους αγίους πατέρες της Εκκλησίας μας το μεγαλύτερο κακό είναι η υπερηφάνεια, η μητέρα όλων των παθών κατά τον όσιο Ιωάννη της Κλίμακος. Πρόκειται για πολύτεκνη μητέρα με πρώτες θυγατέρες την κενοδοξία και την αυτοδικαίωση. Η υπερηφάνεια είναι μία μορφή άρνησης Θεού, είναι εφεύρεση των πονηρών δαιμόνων, αποτέλεσμα πολλών κολακειών και επαίνων, που επιφέρει την εξουδένωση και εξουθένωση των ανθρώπων, τη θεομίσητη κατάκριση, τον θυμό, την οργή, την υποκρισία, την ασπλαχνία, τη μισανθρωπία, τη βλασφημία. Η υπερηφάνεια είναι ένα πάθος φοβερό, δύσκολο, δυνατό και δυσθεράπευτο. Η υπερηφάνεια επίσης είναι πολυδύναμη και πολυπρόσωπη. Εκδηλώνεται ως ματαιοδοξία, μεγαλαυχία, οίηση, αλαζονεία, υπεροψία, φυσίωση, τύφωση, καύχηση, ιταμότητα, έπαρση, μεγαλομανία, φιλοδοξία, φιλαυτία, φιλαρέσκεια, φιλοχρηματία, φιλοσαρκία, φιλαρχία, φιλοκατηγορία και φιλονικία. Ακόμη ως αυταρέσκεια, προσωποληψία, αυθάδεια, αναίδεια, παρρησία, αναλγησία, αντιλογία, ισχυρογνωμοσύνη, ανυπακοή, ειρωνεία, πείσμα, περιφρόνηση, προσβολή, τελειομανία και υπερευαισθησία. Η υπερηφάνεια τελικά οδηγεί στην αμετανοησία.
Όργανο της υπερηφάνειας συχνά γίνεται η γλώσσα. Με την αργολογία, τη φλυαρία, την πολυλογία, το κουτσομπολιό, τη μωρολογία, τη ματαιολογία, την ανειλικρίνεια, την αδιακρισία, τη διγλωσσία, τη διπλωματία, την ευτραπελία, την προσποίηση και τον εμπαιγμό.
Από τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα προέρχονται πολλά άλλα πάθη. Αφού αναφέραμε τα της υπερηφάνειας, ερχόμαστε στη φιλαργυρία, που γεννά τη φιλοχρηματία, την πλεονεξία, την απληστία, την τσιγγουνιά, την ανελεημοσύνη, τη σκληροκαρδία, την απάτη, την τοκογλυφία, την αδικία, τη δολιότητα, τη σιμωνία, τη δωροληψία, τον τζόγο. Η πορνεία έχει μύριες εκφάνσεις όπως ο φθόνος με τις ύπουλες και πονηρές κακίες του, η αχόρταγη γαστριμαργία, ο θυμός και η ύποπτη ακηδία και αμέλεια.
Ιδιαιτέρως προσοχής χρήζουν πολλά ανορθόδοξα στοιχεία στην οικογενειακή ζωή και φρονούμε πως θα πρέπει να θεαθούν προσεκτικά από εξομολόγους και εξομολογουμένους. Η αποφυγή της τεκνογονίας, η ειδωλοποίηση των τέκνων, θεωρούμενα προέκταση του εγώ των γονέων, υπερπροστατευόμενα, παρακολουθούμενα συνεχώς και εξουσιαζόμενα βάναυσα. Ο γάμος είναι στίβος ταπεινώσεως, αλληλοπεριχωρήσεως και αλληλοσεβασμού και όχι παράλληλη όδευση δύο εγωισμών, παρά την ισόβια σύζευξη και συνύπαρξη. Χορεύει ο δαίμονας όταν δεν υπάρχει συγχώρεση στις ανθρώπινες αδυναμίες και τα καθημερινά σφάλματα. Οι γονείς θα βοηθήσουν σημαντικά τα παιδιά τους όχι με την πλούσια ευγένεια έξω από το σπίτι αλλά με το ειρηνικό, νηφάλιο και αγαπητικό παράδειγμα καθημερινά μέσα στο σπίτι τους. Η συμμετοχή των παιδιών μαζί με τους γονείς τους στο μυστήριο της εξομολογήσεως θα τους ενδυναμώσει με τη θεία Χάρη και θα τους στερεώσει στη βιωματική εμπειρία με τον Χριστό. Ζητώντας οι σύζυγοι ειλικρινά συγγνώμην διδάσκουν τα παιδιά τους την ταπείνωση, που καίει τις δαιμονικές πλεκτάνες. Σ' ένα σπιτικό που ανθεί η αγάπη, η ομόνοια, η κατανόηση, η ταπείνωση και ειρήνη υπάρχει πλούσια η ευλογία του Θεού και γίνεται κάστρο απόρθητο στην κακία του κόσμου. Η με τη συγχωρητικότητα αγωγή των παιδιών δημιουργεί μία υγιά οικογενειακή εστία που τα εμπνέει και τα ενισχύει για το μέλλον τους.
Ένα άλλο μεγάλο θέμα, που αποτελεί σοβαρό εμπόδιο για τη μετάνοια και την εξομολόγηση είναι η αυτοδικαίωση, που μαστίζει και πολλούς ανθρώπους της Εκκλησίας. Βάση της έχει, όπως είπαμε, τη δαιμονική υπερηφάνεια. Κλασικό παράδειγμα ο Φαρισαίος της παραβολής του Ευαγγελίου.
Ο αυτοδικαιούμενος άνθρωπος έχει φαινομενικά καλά, για τα οποία υπεραίρεται και θέλει να τιμάται και επαινείται. Χαίρεται να τον κολακεύουν, να εξουθενώνει και ταπεινώνει τους άλλους. Αυτοεκτιμάται υπερβολικά, αυτοδικαιώνεται παράφορα και θεωρεί τον Θεό αναγκαστικά υποχρεωμένο να τον ανταμείψει. Πρόκειται τελικά για ταλαίπωρο άνθρωπο, όπου ταλαιπωρούμενος ταλαιπωρεί και τους άλλους. Διακατέχεται από νευρικότητα, ταραχή, απαιτητικότητα, που τον αυτοφυλακίζει και δεν τον αφήνει ν' ανοίξει τη θύρα του θείου ελέους, διά της μετανοίας. 
Γέννημα της υπερηφάνειας είναι και η κατάκριση, που δυστυχώς αποτελεί συνήθεια και πολλών χριστιανών, που ασχολούνται περισσότερο με τους άλλους παρά με τον εαυτό τους. Φαινόμενο της εποχής μας και της κοινωνίας που ωθεί τον κόσμο στη συνεχή ετεροπαρατήρηση και όχι την αυτοπαρατήρηση. Οι μύριες ασχολίες και δραστηριότητες του σύγχρονου ανθρώπου δεν τον θέλουν να μείνει ποτέ μόνο προς μελέτη, περίσκεψη, προσευχή, αυτογνωσία, αυτομεμψία, αυτοέλεγχο και μνήμη θανάτου. Τα λεγόμενα μέσα μαζικής ενημερώσεως ασταμάτητα ασχολούνται σκανδαλοθηρικά, επίμονα και μακρόσυρτα με τα πάθη, τις αμαρτίες, τα παραπτώματα των άλλων. Όλ' αυτά προκαλούν, εντυπωσιάζουν και αν δεν σκανδαλίζουν πάντως φορτώνουν την ψυχή και το νου με τα βρωμερά και άσχημα και μάλιστα καθησυχάζουν, αφού εμείς είμαστε καλύτεροι. Έτσι ο άνθρωπος συνηθίζει στη μετριότητα, χλιαρότητα και εφημερότητα της φθηνής καθημερινότητος, μη συγκρινόμενος με τους αγίους και τους ήρωες.
Έτσι η κατάκριση κυριαρχεί στις μέρες μας, θεωρώντας ο άνθρωπος ότι ενεργεί δίκαιη κάθαρση, σπιλώνοντας άλλους και μολύνοντας τον εαυτό του, δημιουργώντας κακίες, μίση, έχθρες, μνησικακίες, ζηλοφθονίες και ψυχρότητες. Ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής μάλιστα αναφέρει πως εκείνος που περιεργάζεται συνεχώς τις αμαρτίες των άλλων ή κρίνει τον αδελφό του από υποψία και μόνο, αυτός δεν έκανε ακόμη αρχή μετανοίας, ούτε άρχισε την έρευνα για να γνωρίσει τις αμαρτίες του.
Λέγονται πολλά και διάφορα. ένα τελικά είναι το καίριο, σημαντικό και εξέχον. η σωτηρία μας, για την οποία δεν πολυνοιαζόμαστε παντοτεινά. Η σωτηρία δεν επιτυγχάνεται παρά μόνο με ειλικρινή μετάνοια και καθαρή εξομολόγηση. Η μετάνοια δεν ανοίγει μόνο τον ουράνιο παράδεισο, αλλά και τον επίγειο με την πρόγευση, έστω εν μέρει, της ανεκλάλητης χαράς της ατελεύτητης βασιλείας των ουρανών και της υπέροχης ειρήνης από τώρα. Οι εξομολογημένοι άνθρωποι μπορούν νάναι οι αληθινά γνήσια χαρούμενοι, οι ειρηνικοί και ειρηνοφόροι, οι κήρυκες της μετανοίας, της αναστάσεως, της μεταμορφώσεως, της ελευθερίας, της χάριτος, της ευλογίας του Θεού στις ψυχές τους και τη ζωή τους. Η πλούσια χάρη του Θεού κάνει τον λύκο πρόβατο, λέγει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Καμιά αμαρτία δεν υπερβαίνει την αγάπη του Θεού. Κανείς αμαρτωλός αν θέλει δεν αδυνατεί ν' αγιάσει. Μας το αποδεικνύουν οι πολλοί μετανοημένοι άγιοι του Συναξαριστή.
Ο εξομολόγος εξομολογεί και συγχωρεί τους εξομολογούμενους με τ' άγιο πετραχήλι του. Δεν μπορεί όμως να αυτοεξομολογηθεί και να θέσει ο ίδιος το πετραχήλι του στο κεφάλι του για να συγχωρηθεί. Πρέπει απαραίτητα να σκύψει σε άλλο οπωσδήποτε πετραχήλι. Έτσι λειτουργεί ο πνευματικός νόμος, έτσι τα έθεσε η πανσοφία και η φιλευσπλαγχνία του Θεού.
Δεν μπορεί να εξομολογούμε και να μη εξομολογούμεθα. Να διδάσκουμε και να μη πράττουμε. Να μιλάμε για μετάνοια και να μη μετανοούμε οι ίδιοι. Να μιλάμε για εξομολόγηση και να μη εξομολογούμεθα τακτικά. Ουδείς αυτοκαθαίρεται και ουδείς αυτοσυγχωρείται ποτέ. Οι ασύμβουλοι, οι ανυπάκουοι, οι ανεξομολόγητοι αποτελούν σοβαρό πρόβλημα της Εκκλησίας μας.
Αδελφοί μου αγαπητοί, το πετραχήλι του πνευματικού δύναται να γίνει θαυματουργό νυστέρι αφαιρέσεως κακοήθων όγκων, ν' αναστήσει νεκρούς, ν' ανανεώσει και μεταμορφώσει τον άκοσμο κόσμο, να χαροποιήσει γη και ουρανό. Η Εκκλησία μας εμπιστεύθηκε το μέγα λειτούργημα, το ιερό υπούργημα, στους ιερείς μας και όχι στους αγγέλους, για να τους πλησιάζουμε άνετα και άφοβα ως ομοιοπαθείς και ομόσαρκους.
Όλα τα παραπάνω, ειλικρινά και διόλου ταπεινόσχημα, ειπώθηκαν από ένα συναμαρτωλό, που δεν θέλησε να κάνει τον δάσκαλο, αλλά τον συναγωνιζόμενο συμμαθητή σας. Θέλησε από αγάπη να σας θυμίσει με απλά και άτεχνα λόγια τη ζώσα παράδοση της αγίας μητέρας μας Εκκλησίας επί του πάντοτε επίκαιρου θέματος της θεοΰφαντης και θεομακάριστης μετάνοιας και της θεοπαράδοτης και θεαγάπητης ιεράς Εξομολογήσεως.
Τούτο το καλοκαίρι είχα την ευκαιρία και τη χαρά, λόγω του ότι ο γιος μου Ιωάννης πήρε τον τίτλο του Διδάκτορα Πολιτικού Μηχανικού από το Πανεπιστήμιο του Άκρον του Οχάιο των Η.Π.Α., να επισκεφθώ μαζί με τη σύζυγό μου τις Η.Π.Α. και τον ΚΑΝΑΔΑ από 18/6/09 μέχρι τις 18/8/09.
Παράλληλα όμως , όπως πολύ επιθυμούσα, επισκέφθηκα ως προσκυνητής μερικά Ελληνικά Ορθόδοξα μοναστήρια , τα οποία ίδρυσε ο ιερομόναχος Γέροντας π. ΕΦΡΑΙΜ , 83 ετών σήμερα, πρώην Ηγούμενος της Ι.Μ. Φιλοθέου του Αγίου Όρους.
Πρώτα επισκέφθηκα το μοναστήρι του Αγ. Αντωνίου το οποίο και ίδρυσε πρώτο στην Αριζόνα περιοχή Φλόρανς, ανάμεσα στην πόλη Φοίνιξ και Τούσον, στην έρημο μέσα, όπου και διαμένει ο πολύ σεβαστός και αγαπητός σε όλο τον κόσμο Γέροντας Εφραίμ.
Σαν προσκυνητής επισκέπτης, έμεινα κατάπληκτος θαυμάζοντας και καμαρώνοντας τα Θεάρεστα έργα του , αλλά προπαντός την βαθειά πνευματική τους ζωή και τα αναρίθμητα θαύματα που συνεχώς επι- τελούνται.
Το χαμογελαστό πάντα πρόσωπο του, η παιδική του αγνότητα, τα λαμπερά του μάτια, λάμπουν και ακτινοβολούν αγάπη, άπειρη καλοσύνη και αγιότητα!
Η καλή του φήμη έχει διαδοθεί και απλωθεί σε όλη την Αμερική και στον Καναδά και όλος ο κόσμος τρέχει σ’αυτόν για να εξομολογηθεί, να τον συμβουλευτεί και να του καταθέσει τα προβλήματά του, για να του δώσει λύσεις! Είναι ένας άλλος Παϊσιος και Πορφύριος!
Το μοναστήρι αυτό του Αγ. Αντωνίου και Αγ. Νεκταρίου ευρίσκεται μέσα στην έρημο της Αριζόνας , με θερμοκρασίες που φθάνουν τους 40-45 βαθμούς κελσίου το καλοκαίρι, όπου επιβιώνουν μόνο κάκτοι διαφόρων ειδών, οι οποίοι είναι διατηρητέοι και προστατεύονται από την πολιτεία σαν εθνικό δένδρο. Μερικοί μάλιστα είναι εχθρικοί, προς τον άνθρωπο, διότι μόλις τους πλησιάσει κάποιος του πετούν τα βέλη τους , τις βελόνες τους και καρφώνουν στο σώμα του.
Μέσα λοιπόν σ’αυτή την έρημο ορθώνεται αυτό το αξιοθαύμαστο μοναστήρι του Αγ. Αντωνίου, μια Όαση πραγματική που σκιάζει, δροσίζει, ξεδιψάζει, αναπαύει, στολίζει και ευωδιάζει, όλη τη γύρω περιοχή, με τα 2000 είδη λουλουδιών και πανύψηλων δένδρων, αλλά προπαντός είναι μια ΟΑΣΗ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ με το Γέροντα Εφραίμ να παρηγορεί , να ειρηνεύει, να γαληνεύει, να αναπαύει και να θεραπεύει τις αρρώστιες στις απογοητευμένες, ταραγμένες και πονεμένες καρδιές των συνανθρώπων μας! 
Καθημερινά υπάρχει μια ουρά από κόσμο που περιμένει εναγωνίως να τον δει, να του μιλήσει και να πάρει την ευχή του και την ευλογία του!
Η έρημος έχει μετατραπεί πράγματι σε ένα «Νοσοκομείο» που θεραπεύει τις πληγωμένες καρδιές των συνανθρώπων μας και τις οδηγεί στο Θείο και στη σωτηρία!
Το 1995 ξεκίνησε ο Γέροντας Εφραίμ θαυματουργικά την ίδρυση και κατασκευή αυτού του μοναστηριού του Αγ. Αντωνίου σε πολύ αντίξοες και εχθρικές συνθήκες του περιβάλλοντος, χωρίς νερό, χωρίς δρόμο και ηλεκτρισμό και προπαντός με την παρουσία άγριων ζώων αρπακτικών και δηλητηριωδών φιδιών! Πολλοί απορούσαν και του έλεγαν μα Γέροντα τι πας να κάνεις εδώ μέσα;…..
Ο τόπος ίδρυσης του μοναστηριού στη μέση της άγριας και αφιλόξενης ερήμου όμως , του υποδείχθηκε άνωθεν κατά θαυματουργικό τρόπο από τον Άγ. Αντώνιο!
Πράγματι, πολλοί άνθρωποι της περιοχής άκουγαν να κτυπούν καμπάνες κάθε απόγευμα εκεί , πράγμα που διαπίστωσε και ο ίδιος ο Γέροντας, ενώ ορθολογικά δεν δικαιολογείτο κάτι τέτοιο σε εκείνη την περιοχή!
Επίσης κατά θαυματουργικό τρόπο ο Αγ. Αντώνιος, ο καθηγητής της ερήμου, του υπέδειξε το μέρος που υπήρχε το πολύτιμο νερό στην έρημο και από βάθος 980 μέτρων αντλεί τώρα 300 λίτρα πόσιμο νερό το δευτερόλεπτο!
Με αυτή τη μεγάλη ποσότητα και ποιότητα του νερού, φύτεψε 3000 ελαιόδενδρα, αμπέλια κρεβατίνες, πορτοκαλιές, λεμονιές, γκρέιπ φρούτ, οπωροφόρα δένδρα, συκιές , φοίνικες και θερμοκήπια με όλα τα λαχανικά, ντομάτες, αγγούρια, μελιτζάνες, κολοκύθια, φράουλες κ.λ.π., πεύκα, κυπαρίσσια και πάρα πολλά είδη ποικιλόχρωμων λουλουδιών που όλα μαζί ευωδιάζουν την περιοχή και τα οποία φυσικά ποτίζονται αυτομάτως 2 φορές την ημέρα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, λόγω της πολλής ζέστης.
Το μοναστήρι είναι ανδρικό και λειτουργεί με 45 μοναχούς, με ηγούμενο τον π. Παϊσιο προερχόμενο από το Άγ. Όρος , οι οποίοι δουλεύουν σκληρά και αδιάκοπα, αφενός να περιποιούνται τους κήπους και τα χιλιάδες δένδρα, αφετέρου να φιλοξενούν τους πολυάριθμους προσκυνητές!
Οι μοναχοί είναι από όλες τις φυλές και τα χρώματα, οι οποίοι ασπάσθηκαν την Ορθοδοξία μας, βαπτίσθηκαν Χριστιανοί και τώρα διακονούν και υπηρετούν με ζήλο την εκκλησία μας.
Έξω από το μοναστήρι στην έρημο υπάρχουν άγρια ζώα , κογιόκ, πούμα, λιοντάρια, φίδια κροταλίες, κόμπρες, σκίουροι, λαγοί και πέρδικες.
Κατά την έναρξη των εργασιών οι κροταλίες και τα άλλα φίδια και ζώα, εμπόδιζαν πολύ επικίνδυνα τους εργάτες, για να καθαρίσουν την περιοχή και να χτίσουν τις εκκλησίες και να φυτέψουν όλα αυτά τα φυτά και λουλούδια, αλλά ο π. Εφραίμ κατά θαυματουργικό τρόπο τα απομάκρυνε από την περιοχή του μοναστηριού και έτσι συνέχισαν το θαυμάσιο έργο τους!
Το μοναστήρι έχει τώρα έκταση 2000 στρεμμάτων και το επισκέπτονται καθημερινά πολλοί προσκυνητές που φιλοξενούνται σε ξεχωριστά οικοδομικά συγκροτήματα για τους άνδρες και για τις γυναίκες, σε πολύ ωραία, άνετα και καθαρά δωμάτια.
Οι μοναχοί ακολουθούν και εφαρμόζουν επακριβώς τις Βυζαντινές παρακαταθήκες, τις παραδόσεις ,τις ιερές ακολουθίες, τις ολονυχτίες, τις προσευχές και τη ζωή με το ωράριο του Αγ. Όρους και φυσικά στην Ελληνική γλώσσα.
Το μοναστήρι του Αγ. Αντωνίου είναι κοινόβιο με 5 εκκλησίες, του Αγ. Αντωνίου και Αγ. Νεκταρίου, του Αγ.Νικολάου η οποία είναι πετρόκτιστη πανέμορφη και στολίζει την περιοχή, του Αγ. Σεραφείμ, του Αγ. Δημητρίου Ρωσικού τύπου, και του Αγ. Γεωργίου, τις οποίες θαυμάζει ο προσκυνητής σαν καλλιτεχνήματα.
Κοντά στο μοναστήρι πάνω σε ένα λοφίσκο επίσης είναι κτισμένο το πανέμορφο εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία, όμοιο με τα εκκλησάκια της Σαντορίνης, με χρώματα του μπλε και του άσπρου, που δεσπόζει από ψηλά στην έρημο, με ωραία θέα!
Στο Γέροντα Εφραίμ προστρέχουν πολλοί πονεμένοι και άρρωστοι άνθρωποι, οι οποίοι με τη βοήθεια του Γέροντα ,με την πίστη τους και με τη χάρη του Θεού θεραπεύονται!
Αμέσως οι άνθρωποι παρηγορούνται, γαληνεύουν, ειρηνεύουν ενθαρρύνονται και ελπίζουν στο έλεος του Θεού και η χαρά τους δεν περιγράφεται! Συνεχώς γίνονται πραγματικά σύγχρονα θαύματα!
Υπάρχουν αμέτρητες ιστορίες που άρρωστοι άνθρωποι έγιναν τελείως καλά και ευγνωμονούν το Γέροντα και τον έχουν πνευματικό τους πατέρα που τους συμβουλεύει και τους καθοδηγεί στον ουρανόδρομο της σωτηρίας και της Θέωσης!
Συνολικά ο π. Εφραίμ έχει ιδρύσει και λειτουργεί 19 μοναστήρια τα οποία εποπτεύει , επιβλέπει και καθοδηγεί, εκ των οποίων τα 17 είναι στις Η.Π.Α. και τα 2 είναι στον Καναδά, σε διάφορες πόλεις και πολιτείες με σκοπό να τα κάνει 20 όπως στο Άγιο Όρος.
Επίσης έχει κατασκευάσει ένα μεγάλο γηροκομείο το οποίο πολύ σύντομα θα περιθάλπει πολλούς ανήμπορους και φτωχούς γέροντες.
Τα μοναστήρια είναι τα εξής: δύο στη Φλόριδα, δύο στο Τέξας, δύο στο Σικάγο, δύο στη νότια Καρολίνα, ένα στη Νέα Υόρκη, ένα στην Ουάσιγκτον, ένα στην Πενσυλβανία, ένα στην Καλιφόρνια, ένα στο Ιλινόις, ένα στο Μίτσιγκαν, ένα στο Μόντρεαλ, και ένα στο Τορόντο, αφιερωμένα στο Χριστό, στην Παναγία και σε διαφόρους Αγίους.
Η Ορθοδοξία μας ανθεί, προοδεύει, εξαπλώνεται και θριαμβεύει στη Βόρεια Αμερική, οι δε Ελληνοαμερικάνοι διατηρούν και ακολουθούν με θρησκευτική ευλάβεια την πίστη μας ,τα ήθη, τα έθιμά μας και τις παραδόσεις μας, πολύ καλύτερα από εμάς εδώ στην Ελλάδα. Παρακολουθούν δε τα δρώμενα στην πατρίδα και χαίρονται για τα καλά, αλλά πικραίνονται πολύ για τα άσχημα και τα δυσάρεστα.
Βοηθούν δε πάρα πολύ το Γέροντα Εφραίμ για τα Θεάρεστα έργα του τα οποία υλοποιεί τόσο για τα υλικά, αλλά προπαντός τον ευχαριστούν και τον ευγνωμονούν για τα πνευματικά του κατορθώματα τα οποία βιώνουν προσωπικά κάθε μέρα!
Στις πόλεις, πολύ συχνά στις θρησκευτικές και εθνικές γιορτές μας , διοργανώνουν πολυήμερα πανηγύρια, φεστιβάλ, στον περίβολο των εκκλησιών, με Ελληνικά φαγητά, σουβλάκια, γύρο, αρνιά στη σούβλα, με ομιλίες, διάφορες εκδηλώσεις με Ελληνικούς χορούς και τραγούδια, γλέντια τρικούβερτα που συμμετέχουν πολλοί Αμερικανοί, οι οποίοι ξετρελαίνονται στα δικά μας φαγητά, στις παραδόσεις μας και στους χορούς μας! Μια φορά επίσης το μήνα η ΑΧΕΠΑ, οργανώνει Ελληνική βραδιά με ομιλίες, δικά μας φαγητά και εκδηλώσεις, όπου συναντιόνται οι Ελληνοαμερικάνοι και ανταλλάσσουν σκέψεις, διάφορα νέα από την Πατρίδα που τόσο πολύ νοσταλγούν …και περνάνε όλοι θαυμάσια!
Οι κήποι των μοναστηριών, τα πολύ ωραία και μυρωδάτα λουλούδια, τα σιντριβάνια, οι σταυροί, οι φιάλες, τα κιόσκια, οι πολύχρωμες εκκλησίες με τα έντονα χρώματα όπως στο Αγ. Όρος, τα πανύψηλα δένδρα και οι φοίνικες, τα πεύκα, τα καλλίφωνα πουλιά με το κελάηδημα τους, σου δίδουν την εντύπωση και την αίσθηση ότι βρίσκεσαι σε ένα επίγειο παράδεισο! … σε μια άλλη διάσταση!
Το μαγικό είναι ότι μέσα στο μοναστήρι νοιώθεις πολλά και ωραία συναισθήματα, μεγάλο θαυμασμό, χαρά, γαλήνη, ειρήνη, αισιοδοξία , ελπίδα, ανακούφιση και κατάνυξη, μια μαγεία, ενώ τριγύρω και έξω αντιθέτως, υπάρχει η αφιλόξενη ξερή , άγρια και επικίνδυνη έρημος….Αυτό κι αν είναι ένα μεγάλο σύγχρονο θαύμα!
Αξίζει κανείς να το επισκεφθεί να ζήσει και να βιώσει και να απολαύσει από κοντά όλα αυτά, αλλά προπαντός να μιλήσει με το σεβαστό «Θείο» Γέροντα!…
Επισκέφθηκα επίσης το γυναικείο μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου, κοντά στο Σικάγο, με Ηγουμένη τη Γερόντισσα Μελάνη, Ελληνίδα φιλόλογος καθηγήτρια, με μια συνοδεία 23 μοναχών. Εδώ αντιθέτως το μοναστήρι ευρίσκεται μέσα στο δάσος , μέσα στο πράσινο, με λίμνες , με γκαζόν, με παρτέρια λουλουδιών τα οποία ευωδιάζουν και στολίζουν το μοναστήρι.
Έχει μια νεόκτιστη ωραιότατη πετρόκτιστη εκκλησία, ένα στολίδι, ένα καλλιτέχνημα αρχιτεκτονικό, βυζαντινού ρυθμού, με 10 τρούλους, πολύ αξιοθαύμαστη και ιδιαιτέρου κάλλους. 
Η Γερόντισσα Μελάνη πρωτοστάτησε στην ίδρυση και κατασκευή όλου του μοναστηριού και του περικαλλούς ναού.
Το μοναστήρι φιλοξενεί πολλούς προσκυνητές άνδρες και γυναίκες με πολλή αγάπη , με ευγένεια, με γλυκύτητα, πάντα με το χαμόγελο στα χείλη, πρόθυμες να βοηθήσουν τον κάθε προσκυνητή.
Η ψαλμωδία της Γερόντισσας σε σαγηνεύει και σε μαγεύει, είναι ένα αηδόνι, που σε ανεβάζει στα Ουράνια και χαίρεσαι να την ακούς , καμαρώνεις και απολαμβάνεις την ψαλμωδία της, λες και βρίσκεσαι στην Ουράνια Βασιλεία μαζί με τους Αγγέλους!
Η Γερόντισσα Μελάνη βοηθά πνευματικά όλους τους προσκυνητές και με προσευχή ο άνθρωπος, γαληνεύει, ελπίζει, παρηγορείται και απαλύνει τον πόνο του και παίρνει θάρρος και δύναμη.
Είναι πραγματικά μια αγνή χρυσή ψυχούλα, που προσπαθεί να βοηθήσει τον συνάνθρωπο της, σαν τον καλό Σαμαρείτη.
Σε κατακτά με την γλυκύτητα των λόγων της, με το γλυκό της χαμόγελο , με την άπειρη αγάπη της , με την ταπείνωση της και με τις φωτισμένες συμβουλές της!
Η Ηγουμένη Μελάνη είναι μια δυναμική Ιεραπόστολος, που κοσμεί, τιμά, ενισχύει , επαυξάνει , εξαπλώνει και διαδίδει με ταχύ ρυθμό την Ορθοδοξία μας!
Επισκέφθηκα επίσης κοντά στο Σικάγο το μοναστήρι της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος Χριστού , κι αυτό κρυμμένο μέσα στο δάσος, μέσα σε μια σπηλιά, πνιγμένο στα πανύψηλα δένδρα και στα μυροβόλα λουλούδια, με Ηγούμενο τον πατέρα Ακάκιο, ο οποίος σε υποδέχεται με τόση καλοσύνη και αγάπη, πάντα χαμογελαστός, πολύ φιλόξενος , ταπεινός και υπηρέτης του πλησίον του.
Εφαρμόζει και κάνει πράξη τα λόγια του Ευαγγελίου κατά γράμμα, συμβουλεύει και δίδει ελπίδα και παρηγοριά στον καθένα.
Αργότερα επισκέφθηκα στον Καναδά κοντά στο Μόντρεαλ το μοναστήρι της Παναγίας της Παρηγορήτρας , με Ηγουμένη τη Γερόντισσα Θέκλα. Άλλο ένα θαύμα και εδώ τόσο υλικό όσο και πνευματικό!
Το μοναστήρι ευρίσκεται κι αυτό μέσα στο δάσος σε ένα ειδυλλιακό μέρος καταπράσινο, να το χωρίζει ένα ποτάμι στη μέση, όπου ρίχνουν το Σταυρό στα Θεοφάνεια σε ένα κάτασπρο τοπίο από τα χιόνια!
Όλα τα μοναστήρια έχουν κάτι το ιδιαίτερο και το χαρακτηριστικό, αλλά όλα είναι συντονισμένα σε ένα σκοπό στην υψηλή πνευματική ζωή , χαρίζοντας στον κόσμο που τα επισκέπτεται, αγάπη, γαλήνη, παρηγοριά , ανακούφιση και θεραπεία σωματική και ψυχική!
Είναι οι καλοί Σαμαρείτες που περιθάλπουν τους πληγωμένους συνανθρώπους μας και τους θεραπεύουν και απαλύνουν τον πόνο τους, που τόση ανάγκη έχουμε όλοι στη σημερινή σκοτεινή και ταραγμένη εποχή μας που μας έχει αλλοτριώσει και μας έχει απομακρύνει από τις αιώνιες αλήθειες του Ευαγγελίου μας και των Άγιων πατέρων μας!
Είναι τιμή και δόξα στην Ορθοδοξία μας και πρέπει να είμαστε «υπερήφανοι» με την καλή έννοια, που έχουμε σήμερα τέτοιους πνευματικούς πατέρες , όπως το Γέροντα Εφραίμ την Ηγουμένη Μελάνη οι οποίοι είναι μπροστάρηδες στους αγώνες και κρατούν ζωντανή την πίστη μας με τα θαύματα τους συνεχίζοντας το Θεάρεστο έργο των μακαριστών Παϊσίου και Πορφυρίου και τόσων άλλων Θεοφόρων Πατέρων!
Αυτοί οι ευλογημένοι μοναχοί είναι «σκεύη εκλογής» του Υψίστου ,για να εξυψώνουν τον άνθρωπο με τις συμβουλές τους, για μετάνοια, για τον καθαρισμό των αμαρτιών μας , για τη Θεία φώτιση και τελικά στη Θέωση που είναι και ο σκοπός της ζωής μας.
Αξίζουν όλοι τους θερμότατα συγχαρητήρια και ευχαριστίες από τα βάθη της καρδιάς μας, διότι υπηρετούν τον πλησίον τους, όπως ο Ιησούς Χριστός και τους ευχόμαστε και προσευχόμαστε ο Ελεήμων και Πανάγαθος Θεός να τους χαρίζει υγεία και μακροημέρευση, για να συνεχίζουν το Θεάρεστο Ιεροαποστολικό έργο τους, για το καλό όλων των ανθρώπων. Σαν κρητικός εξέφρασα την αγάπη μου, το θαυμασμό μου, την ευγνωμοσύνη μου, τις ευχαριστίες μου, τα συναισθήματα μου, και τις ευχές μου, με μαντινάδες ,τις οποίες και τους αφιέρωσα τόσο στο σεβαστό μας Γέροντα Εφραίμ, όσο και στην γλυκύτατη γερόντισσα Μελάνη τις οποίες σας παραθέτω παρακάτω. Το έργο τους είναι ιερό και παράδειγμα προς μίμηση από όλους μας, διότι διαδίδουν την γνήσια Ορθοδοξία μας και βοηθούν τον συνάνθρωπο μας τα μέγιστα!
Τους αξίζει ένα μεγάλο ΕΥΓΕ!!...
Θυμάμαι σαν τώρα παιδί στο πρώτο χειμώνιασμα του Νοέμβρη που γιορτάζουν όλες οι Δέσποινες να ρωτώ τον πατέρα μου το πρωί στην εκκλησιά για την εικόνα που λουλουδοστόλιστη έστεκε περιμένοντάς μας καρτερικά στον σολέα …
Θυμάμαι λοιπόν εκείνη την πρώτη βιαστική απάντηση που μου έδωσε όταν τον ρώτησα τι εικόνα ήταν αυτή …μου χε κάνει εντύπωση βλέπετε …δεν ήταν όπως οι περισσότερες ..είχε κάτι το ιδιαίτερο …Εκείνη η απάντηση εντυπώθηκε τόσο καλά μέσα μου ώστε και τώρα μετά από τόσα χρόνια να την δίνω και εγώ στην αντίστοιχη ερώτηση των δικών μου παιδιών :Είναι η Παναγιά μας 3 ετών !!! Χρόνια πολλά !!!Μεγάλη γιορτή …Θεομητορική !!! 
Όπου κι αν βρεθούμε σήμερα στην Παναγιά την Πορτοκαλούσα ή την Κατακεκκρυμένη στο Άργος ,στην Καπνικαρέα ,στην Σαντορίνη στο ημεροβίγλι ,στην Παναγία Βαροσίου στην Ελασσόνα ,στην Χωριστή στη Δράμα ,στην αγαπημένη μου Μάνη στα Εισόδια του Προαστείου ,ας κοιτάξουμε την Παναγιά μας ευλαβικά και ας της εκφράσουμε την αγάπη μας την ικεσία μας τον πόνο και τη χαρά μας …κι ας είναι μόνο τριών ετών …αυτή σίγουρα θα μας ακούσει και όπως πάντα γλυκά θα μας σκεπάσει με την προστασία της … 
Η Παναγία δε ζωγραφίζεται φυσιοκρατικά. Δεν εμφανίζει δηλαδή τίποτε το παιδικό, εκτός από το μικρό μέγεθος του σώματός της. Αυτό γίνεται σκόπιμα. Ο ορθόδοξος αγιογράφος θέλει να μάς απομακρύνει από το γράμμα της διήγησης («τριετής η παις»), για να συλλάβουμε το πνεύμα της, την εκκλησιολογική της διάσταση. Η Παναγία είναι η Θεοτόκος, η Μητέρα του Θεού. Γι'; αυτό ο υμνωδός μάς καλεί «την νηπιάζουσαν φύσει και υπέρ φύσιν Μητέρα αναδειχθείσαν του Θεού ευφημήσωμεν ύμνοις» (Τροπάριο του όρθρου).
Η Παναγία εικονίζεται ως ώριμη γυναίκα με το γνωστό μαφόριό της, όπως τη βλέπουμε στις εικόνες της.
Το ίδιο κάνει και ο υμνωδός της Εκκλησίας και για τις λαμπάδες των παρθένων. Οι αναμμένες λαμπάδες δεν είχαν σκοπό να εμποδίσουν την τριετή παιδίσκη να γυρίσει πίσω, στο σπίτι της, καθώς ήταν στο δρόμο προς το ναό -αυτό λέει η απόκρυφη διήγηση- αλλά τούτο: να υποδείξουν τη νοητή λαμπάδα, την Παναγία, και προδηλώσουν έτσι την ανείπωτη μελλοντική αίγλη. Αυτή η αίγλη θα ήταν ο Χριστός, γιατί από την Παναγία θα ανέλαμπε (θα γεννιόταν) φωτίζοντας τους καθισμένους στο σκοτάδι της αμαρτίας ανθρώπους. Αυτόν το συμβολισμό παρουσιάζει το δ'; στιχηρό προσόμοιο του εσπερινού, ήχος δ'; «Αι νεανίδες χαίρουσαι και λαμπάδας κατέχουσαι, της λαμπάδος σήμερον προπορεύονται της νοητής και εισάγουσιν αυτήν εις τα Άγια των Αγίων ιερώς προσηλούσαι την μέλλουσαν αίγλην άρρητον εξ αυτής αναλάμψειν και φωτίσειν τους εν σκότει καθημένους, της αγνωσίας εν Πνεύματι».
Σε πολλές εικόνες πίσω από το Ζαχαρία, αριστερά, παριστάνεται η Παναγία να κάθεται σε καθέδρα με τρία σκαλιά (είναι η αναβαθμοί του θυσιαστηρίου του απόκρυφου κειμένου) και να περιμένει την τροφή που της φέρνει ο άγγελος Γαβριήλ. Η Παναγία να παραμείνει στο Άγιο των Αγίων ως νέα Κιβωτός της Διαθήκης, ως η «έμψυχος κιβωτός» και στα δώδεκα χρόνια της παραμονής της εκεί θα τρέφεται θαυματουργικά με ουράνια τροφή. 
5 ουκ ασχημονεί, ου ζητεί τα εαυτής, ου παροξύνεται, ου λογίζεται το κακόν,
μτφ.δεν πράττει τίποτε το άσχημον, δεν ζητεί τα ιδικά της συμφέροντα, δεν ερεθίζεται από θυμόν και οργήν, δεν σκέπτεται ποτέ κακόν κατά του πλησίον, ούτε λογαριάζει το κακόν πού έπαθε από αυτόν.
6 ου χαίρει επί τη αδικία, συγχαίρει δε τη αληθεία 
9 εκ μέρους δε γινώσκομεν και εκ μέρους προφητεύομεν.
Μια πιο αναλυτική και συγχρόνως απλή ανάλυση των στίχων της παραπάνω επιστολής σε απλή δημοτική γλώσσα...
Το πρώτο πράγμα που μαθαίνουμε ότι η αγάπη κάνει είναι ότι μακροθυμεί. Το ρήμα "μακροθυμώ" είναι σύνθετη λέξη από το "μακρύς" και "θυμός". "Μακροθυμώ" λοιπόν σημαίνει "καθυστερώ πολύ πριν να 
Κάτι άλλο που η αγάπη δεν κάνει είναι να ασχημονεί. "Ασχημονέω" σημαίνει "συμπεριφέρομαι απρεπώς, δε έχω την πρέπουσα συμπεριφορά, δρω ηθικώς άσχημα". Το λάθος της ομοφυλοφιλίας αποκαλείτε "ασχημοσύνη" (το προιον του "ασχημονέω"). Η αγάπη επομένως δεν συμπεριφέρεται με απρεπή τρόπο, και όταν μια τέτοια συμπεριφορά παρατηρήται δεν προέρχεται παρά από τον παλιό άνθρωπο.
Κάτι άλλο που η αγάπη επίσης δεν κάνει είναι να ζητά "τα εαυτής". Υπάρχουν αρκετά μέρη στην Βίβλο που μας λένε να μην ζητάμε τα δικά μας, δηλαδή αυτά που έχουν να κάνουν με το άτομο μας. Όταν περπατάμε με αγάπη δεν επιζητούμε να ικανοποιήσουμε το άτομο μας, θέτοντας το σαν το κέντρο των δραστηριοτήτων μας. Σε αντίθεση υπηρετώντας τον Θεό με αγάπη, επιζητούμε να ικανοποιήσουμε, να ευλογήσουμε τους άλλους αδερφούς μας. Αυτό ακριβώς έκανε ο Ιησούς Χριστός για μας. Υπηρέτησε τον Θεό με αγάπη και δεν κοίταξε τα του ατόμου του. Γι'αυτό και δέχτηκε να υποστεί το μαρτύριο του σταυρού. Ο Ιησούς εξαιτίας της αγάπης που είχε για μας, άδειασε, εκκένωσε, τον εαυτό του, το άτομο του, και πήγε στον σταυρό για το χατίρι μας. Μήπως όμως πήγε χαμένος ή έκανε τζάμπα κόπο; ΟΧΙ. Αντίθετα επειδή το έκανε αυτό ("ΔΙΑ ΤΟΥΤΟ" όπως λέει το κείμενο) "ο Θεός ΥΠΕΡΥΨΩΣΕΝ αυτόν". Όταν αγαπάμε βάζουμε το άτομο μας σε δεύτερη μοίρα και τους αδερφούς μας στο σώμα του Χριστού σε πρώτη. Το αποτέλεσμα δεν είναι ατομικό χάσιμο αλλά πλήθος από αμοιβές στον ουρανό και εδώ. Κάτι άλλο που η αγάπη δεν κάνει είναι ότι δεν παροξύνεται. Το ρήμα "παροξύνω" σημαίνει "ακονίζω τροχίζοντας πάνω σε κάτι, προτρέπω, παροργίζω". Το αντίστοιχο ουσιαστικό είναι η λέξη "παροξυσμός". Όταν αγαπάμε λοιπόν δεν παροξυνόμαστε. Επομένως ο παροξυσμός, ο θυμός, δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να συνυπάρχει με ειλικρινή αγάπη, αφού είναι αντίθετος προς αυτήν. H αγάπη δεν λογαριάζει το κακό. Με αλλά λόγια η αγάπη δεν μετρά δεν υπολογίζει το κακό που μπορεί να τις έχει γίνει. Δεν κρατάει ανοιχτούς λογαριασμούς όπως λέμε. Αντίθετα ξεχνά γρήγορα και μόνιμα τα κακά τα οποία μπορεί να τις έχουν γίνει. Μερικές φορές οι άνθρωποι του κόσμου, δουλεύουν για χρόνια σχεδιάζοντας πως θα εκδικηθούν εκείνους που τους έχουν βλάψει. Εντούτοις, όταν κάποιος περπατά με την νέα φύση, όταν περπατά με αγάπη, τότε δεν κρατάει τα "δεφτέρια" ανοιχτά, φυλώντας το μανιάτικο όπως λέμε, αλλά ξεχνά και κοιτά μπροστά.
Η αγάπη δεν χαίρεται με την αδικία. Η λέξη "αδικία" σημαίνει "αυτό το οποίο δεν είναι σε συμφωνία με το σωστό, αυτό που δεν έπρεπε να είναι εξαιτίας αποκεκαλυμένης αλήθειας, το λάθος. Κάθε τι που δεν είναι σε συμφωνία με την αλήθεια είναι αδικία. Και αφού από το κατά Ιωάννη 17/ιζ/17 γνωρίζουμε ότι η αλήθεια είναι ο Λόγος του Θεού, οτιδήποτε είναι ενάντια σ'αυτόν τον Λόγο είναι αδικία. Έτσι λοιπόν σύμφωνα με αυτό το απόσπασμα, η αγάπη χαίρεται με την αλήθεια, τον Λόγο του Θεού, και όχι με ότι είναι ενάντια της και το οποίο είναι αδικία.
Περνώντας στα τελευταία τέσσερα πράγματα που η αγάπη κάνει διαβάζουμε ότι τα "στέγει" όλα. Μέσω της αγάπης που τα πάντα στέγει, υποφέρει, ανέχεται, ο Παύλος και οι συνοδοί του υπέφεραν τα πάντα για χάρη του ευαγγελίου του Χριστού.
Κάτι άλλο που η αγάπη κάνει είναι να πιστεύει τα 
...Εις την σκάλα της Αγίας Άννης περίμενε ένα σεβάσμιον Γεροντάκι, ο Γέρο- Αρσένιος.
Δεν είσαι συ ο Γιαννάκης από το Βόλο; με ερωτά.
Ναι, του λέγω, Γέροντα, άλλα πως με ξέρετε;
-Α, λέγει, ο Γέροντας Ιωσήφ το ξέρει από τον Τίμιον Πρόδρομο. Του εμφανίστηκε απόψε και του είπε: Σου φέρνω ένα προβατάκι, βάλε το στην μάνδρα σου".
Εγώ, κόλλησε η σκέψη μου εις τον Τίμιον Πρόδρομο, τον προστάτη μου, εις τον οποίου την ημέραν της γεννήσεως γεννήθηκα. Αισθανόμουν πολλή ευγνωμοσύνη δια την φροντίδα τον αυτήν.
- Λοιπόν, Γιαννάκη, πάμε, μου λέγει ο Γέρο Αρσένιος. Πάμε, διότι ο Γέροντας μας περιμένει.
Ανηφορίσαμε. Τι αισθήματα! Όση δύναμιν και αν διαδέτη κανείς δεν περιγράφονται.
Το βράδυ εκείνο, μέσα στο Εκκλησάκι τον Τίμιο Πρόδρομο, πού είναι λαξευμένο μέσα στην σπηλιά, έβαλα την μετάνοια της υποταγής μου. Εκεί μέσα εις το παραμικρό εκείνο φως γνώρισε ή ψυχή μου με τον δικό της τρόπον την φωτεινή φυσιογνωμία του αγίου Γέροντος μου.
Ήμουν ο μικρότερος της Συνοδείας κατά σωματική και πνευματική ηλικία. και ο Γέρων Ιωσήφ υπήρξε ένας από τα μεγαλύτερα αγιορείτικα πνευματικά αναστήματα του καιρού μας. Έμεινα πλησίον τον δώδεκα έτη μαθητευόμενος παρά τους πόδας τον. Τόσο έζησε μετά ταύτα.
Με αξίωσε ο Θεός να , τον υπηρετήσω μέχρι τελευταίας αγίας του πνοής. Και ήταν άξιος πάσης υπηρεσίας έναντι των πολλών του πνευματικών κόπων έναντι των αγίων του ευχών, τας οποίας μας άφησε βαρύτιμο πνευματική κληρονομίαν. Τον γνώρισα όντως θεοφόρο. Πνευματικός στρατηγός άριστος. Εμπειρότατος εις την πάλη κατά των παθών και των δαιμόνων. Δεν ήτο δυνατόν να έλθει πλησίον τον άνθρωπος, όσον εμπαθής και αν ήταν, και να μη θεραπευθεί. Αρκεί μόνον να τον έκαμνε υπακοή.
Αναφερόμενος εις τους μοναχούς υπεράνω όλων έθετε την Χριστομίμητο υπακοή. Δια τους κοσμικούς πρόκρινε την νοερά προσευχή, αλλά πάντοτε τη υποδείξει εμπείρων οδηγών. Διότι είχε πολύ φοβηθεί το μάτι τον από τις πλάνες των ανθρώπων.
- Είδες άνθρωπον να μη συμβουλεύεται ή να μην τηρεί τις συμβουλές; Εις ολίγον καιρόν περίμενε να τον δεις πλανεμένο. Αυτό συχνά μας το έλεγε.
Εις την τάξιν μας την ασκητική ήτο αυστηρότατος. Αγάπησε με όλη του την ψυχήν "νηστεία, αγρυπνία, προσευχή". Το ψωμάκι τον και το φαγάκι τον πάντοτε με μέτρον. Δεν έτρωγε δε φαγητό πρόσφατο, εάν γνώριζε ότι υπήρχε κάτι περίσσευμα της χθες ή τρίτης ημέρας. Εις ημάς όμως τους νέους ήτο μετριοπαθής ως προς την δίαιτα. Διότι διέβλεπε τόσες σωματικές αδυναμίες, όπου έκρινε ότι έπρεπε να μας οικονομήσει. Αλλ' ή επιείκεια του εφαίνετο ωσάν να εξηντλείτο όλη εις αυτήν την συγκατάβαση. Πέραν τούτον σφόδρα απαιτητικός. "Όχι ότι δεν γνώριζε να συγχωρεί σφάλματα ή να ανέχεται αδυναμίες, αλλά ήθελε από ημάς να επιστρατεύομε όλες τις δυνάμεις ψυχής και σώματος εις την άσκηση. Διότι έλεγε ότι δεν δίνουμε να το χρησιμοποίηση ο Θεός, το χρησιμοποιεί ο άλλος. Δι' αυτό και ο Κύριος μας δίδει εντολή να τον αγαπώμεν εξ όλης ψυχής και καρδίας, δια να μη ευρίσκει τόπον και ανάπαυσιν ο πονηρός να σταθεί μέσα μας". 
Αγρυπνούσαμε κάθε νύκτα. Αυτό ήτο το τυπικόν μας. Απαιτούσε να αγωνιζώμεθα μέχρις αίματος εναντίον του ύπνου και των αισχρών λογισμών. Εκείνος αγρυπνούσε σκοτεινά μέσα στο κελλάκι του με αχώριστο σύντροφο την αδιάλειπτο νοερών προσευχή. Καίτοι απομονωμένος εκεί μέσα έδειχνε ότι γνώριζε τι συμβαίνει έξω πώς κινούμεθα ημείς και πώς πορευόμεθα. Με μίαν απλή ματιά διάβαζε τους λογισμούς μας. Και, όταν έβλεπε ότι είχαμε ανάγκην τονώσεως πνευματικής, μας διηγείτο διάφορα θαυμαστά κατορθώματα των Αγιορειτών Πατέρων. Εις την διήγηση του ήτο χαριέστατος. Όταν μιλεί ήθελες συνεχώς να τον ακούς. Παρ' όλον όμως το φυσικό διηγηματικό του χάρισμα, όταν έφτανε να μας ομιλεί δια τον θείων φωτισμό, δια τις καταστάσεις της χάριτος, πολλές φορές έδειχνε ότι στενοχωρείται, διότι το πτωχό ανθρώπινο λεξιλόγιο δεν τον βοηθούσε να έκφραση εκείνα του τα βαθιά νοήματα. "Έμεναν ωσάν άφωνος, ωσάν μακράν οπό ημάς, μη δυνάμενος να ομιλήσει δι' εκείνα όπου ευρίσκονται εις την υπεράγνωστον, υπέρλαμπρο, ακρότατη κορυφή των μυστικών λογίων εκεί όπου τα απλά και απόλυτα, τα άτρεπτα και απόρρητα μυστήρια της Θεολογίας.
Δεν είχε σπουδάσει ο Γέροντας μου Θεολογία. Όμως θεολογεί με πολλή βαθύτητα. Γράφει εις μία από τις επιστολές του "ό αληθής Μοναχός, όταν εν τη υπακοή και τη ησυχία καθαρίση τας αισθήσεις και γαληνιάση ό νους και καθαριστή ή καρδία του, τότε λαμβάνει χάριν και φωτισμό γνώσεως και γίνεται όλος φως, όλος νους, όλος διαύγεια και βρύει θεολογία, όπου αν γράφουν τρεις δεν προλαμβάνουν το ρεύμα της χάριτος όπου βρύει κυματωδώς και σκορπίζει ειρήνη και άκρα ακινησία πασών εις όλον το σώμα. Φλογίζεται ή καρδία από θεία αγάπη και φωνάζει: Κρατεί, Ιησού μου, τα κύματα της χάριτος σου, ότι αναλύομαι ώσει κηρός. Και όντως αναλύεται μη βαστάζων. Και αρπάζεται ο νους εις την θεωρία, και γίνεται σύγκρασις, και μετουσιουται ο άνθρωπος, και γίνεται ένα με τον Θεόν, ώστε να μη γνωρίζει ή να χωρίζει τον εαυτόν του καθώς ο σίδηρος εις το πυρ, όταν ανάψει και αφομοίωση εις το πυρ."
Από τα λόγια του αυτά φαίνεται ότι ο θείος γνόφος, τον οποίον καταυγάζει το άκτιστο φως, δεν του ήτο άγνωστος και απρόσιτος περιοχή, αλλά τον γνώριζε ως χώρον και τρόπον παρουσίας Θεού ως μυστήριον απόρρητον, ως φως υπέρλαμπρο και υπερφανέστατο. Και τούτο διότι ο Γέροντας μου γνώριζε να προσεύχεται. Πολλές φορές, όταν έβγαινε από την πολύωρο καρδιακήν προσευχή του, βλέπαμε το πρόσωπον του αλλοιωμένο και φωτεινό. Δεν είναι διόλου θαυμαστό το ότι το φως εκείνο μέσα εις το όποιον λούζετο συνεχώς ή ψυχή του, κατά καιρούς περιέλουε εμφανώς και το σώμα του. Εξ άλλου το φωτοστέφανο των Αγίων δεν είναι τίποτε άλλο παρά αυτή ή ανταύγεια του άκτιστου φωτός της χάριτος, όπου λάμπει και χρυσαυγίζει μέσα τους. 
Η αγνότητα του Γέροντος ήτο κάτι το θαυμαστόν.
Ενθυμούμαι, όταν έμπαινα το βράδυ εις το κελλάκι του, ευωδίαζε όλο. Η δε οσμή της προσευχής του αισθανόμουν να διαποτίζει ό,τι τον περιέβαλε, επηρεάζοντας όχι μόνον τις εσωτερικές αλλά και τις εξωτερικές μας αισθήσεις. Όταν μας ομιλούσε δια την αγνότητα ψυχής και σώματος, έφερνε πάντοτε ως παράδειγμα την Παναγία μας. - Δεν ημπορώ να σας περιγράψω, έλεγε, πόσον αρέσκει ή Παναγία μας την σωφροσύνη και καθαρότητα. Επειδή αυτή είναι η μόνη αγνή Παρθένος δι' αυτό και όλους τοιούτους μας θέλει και αγαπά. Και πάλιν έλεγε δεν υπάρχει άλλη θυσία πλέον ευώδης εις τον Θεόν, όσον ή αγνότητα του σώματος, όπου αποκτάται με αίμα και αγώνα φρικτό. Και κατέληγε βιαστείτε όθεν καθαρεύοντες την ψυχήν και το σώμα μη δέχεσθε ποσώς αισχρούς λογισμούς.
Αν ειπείτε δια την σιωπή λόγον δεν έβγαζε χωρίς ανάγκης. Ιδιαιτέρως την Μεγάλη Τεσσαρακοστή, όταν ήσαν μόνοι των με τον Γερο- Αρσένιο, τηρούσαν σιωπή όλη την εβδομάδα. Ομιλούσαν μόνον από του Εσπερινού του Σαββάτου έως το Απόδειπνο της Κυριακής, και έκτοτε σιωπηλοί όλη την εβδομάδα. Με νοήματα συνενοούντο. Και, επειδή πολλή ωφέλεια είχε ιδεί από την άσκηση της σιωπής, απαγόρευε και εις ημάς να ομιλούμε μεταξύ μας μόνον δια τα απολύτως αναγκαία επέτρεπε να χαλούμε την σιωπή. "Όταν μας έστελνε έξω του ησυχαστηρίου μας δια κάποιον "διακονίαν" δεν μας επέτρεπε να μιλήσομε με κανένα. Ενθυμούμαι, όταν επέστρεφα, πάντοτε μου έκαμε ακριβή εξέτασιν, εάν τήρησα απόλυτον υπακοή και σιωπή. Εις παράβαση δύο-τριών λέξεων ο πρώτος μου "κανόνας" ήταν διακόσιες μετάνοιες. "Όμως ήξερε αυτός ο ουράνιος άνθρωπος με τόση δεξιοτεχνία να θεραπεύει τα πάθη των υποτακτικών του, ώστε μόνον να έμεναν πλησίον του και γινόντουσαν άλλοι άνθρωποι. Άλλα ολίγοι έμεναν. Ενώ πολλοί πέρασαν. Δεν ήτο εύκολων να μείνει κανείς κοντά του. Ιδίως την ταπεινότητα μου ή πατρική του αγάπη μου έκαμε τόση παιδεία, όπου ίσως μερικών θα εφαίνετο απίστευτο, εάν ήκουον. Λόγου χάριν, εις τα δώδεκα έτη, όπου εζήσαμεν μαζί, μετρημένες φορές άκουσα το όνομα μου από το στόμα του. Δια να με προσφώνηση, να με φωνάξει, χρησιμοποιούσε όλους τους ονειδισμούς και όλα τα ανάλογα κοσμητικά επίθετα. "Όμως τι στοργή μέσα εις αυτά τα περίτεχνα σκώμματα Τι ενδιαφέρον αγνό πίσω από τους ονειδισμούς αυτούς! Και πόσον ευγνωμονεί τώρα η ψυχή μου δι' εκείνες τις χειρουργικές επεμβάσεις της καθαρότατης γλώσσης του!
Μείναμε εις την έρημο αρκετούς χρόνους. Άλλ' όμως από τις διάφορες κακουχίες σχεδόν όλοι ασθενήσαμε. Ό Γέροντας επήρε εις την προσευχή του την πληροφορία πώς έπρεπε να κατεβούμε παρακάτω όπως και έγινε. Εκεί το κλίμα ηπιότερων, οι κόποι μετριότεροι, και συνήλθαμε. Έκτος του Γέροντος αυτός ήταν ασθενής εις όλη του την ζωή. Θέλετε από την νηστεία, θέλετε από τους κόπους της αγρυπνίας, από τον ίδρωτα της προσευχής ή από συνεργία πειρασμού, πάντως από όλα αυτά έφθασε να είναι όλος μία πληγή. Μιαν ήμερα τον ερώτησα: - Γέροντα, γιατί κάμετε τώρα τόση νηστεία, έπειτα από τόση εξάντληση;
Και μου απήντησε:
- Τώρα, παιδί μου, νηστεύω να δώσει σε σας την χάριν Του ο αγαθός μας Θεός.
Όμως, παρά τας σωματικός του ασθενείας και πόνους, αισθανόταν μέσα του τόση ψυχική ευφορία και μακαριότητα, όπου δυσκολεμένος να την περιγράψει έλεγε ότι κάτι ωσάν Παράδεισος είναι μέσα του.
Τέλος ήλθε και ό καιρός της αναχωρήσεως του. Τον θάνατο τον ανέμενε εις όλη του την ζωήν. Διότι ή παραμονή του εδώ ήταν αγώνας και κόπος και πόνος. λαχταρούσε ή ψυχή του ανάπαυσιν και το σώμα του επίσης. Και εις ημάς, παρ' ότι απ' αρχής μας είχε εμφυτεύσει έντονο την μνήμην του θανάτου, έκαμε πολύ ισχυρά εντύπωση ή εξοικείωση του με το "φοβερότατων του θανάτου μυστήριον". έδειχνε ότι ετοιμάζεται δια πανήγυρη. Τόσον ή συνείδηση του τον πληροφορεί περί του θείου ελέους. Όμως τις τελευταίες ήμερες έκλαυσε πάλιν πέραν τον συνηθισμένου. Του λέγει ο Γέρο-Αρσένιος, να τον παρηγόρηση: - Γέροντα, τόσους κόπους, τόση προσευχή κάματε εις όλη σας την ζωήν, τόσα κλάματα πάλιν κλαίτε; Τον κοίταξε ο Γέροντας και αναστέναξε: - "Ε, Γέρο Αρσένιε! άλήθεια είναι αυτά όπου είπες, αλλά άνθρωπος είμαι. Μήπως γνωρίζω αν ήσαν αρεστά όσα έπραξα εις τον Θεόν μου; Αυτός Θεός είναι δεν κρίνει καθώς ημείς οι άνθρωποι. Και μήπως θα ξαναγυρίσομε πάλιν εδώ δια να κλαύσωμεν; Ό,τι προλάβει τώρα ο καθένας μας. Όσο πενθήσει και κλαύση, τόσον θα παρακληθεί.
Η αγάπη του προς την Παναγία μας είναι ανωτέρα πάσης περιγραφής. Μόνον πού ανέφερε το όνομα της τα μάτια του έτρεχαν. Την παρακαλούσε οπό καιρόν, να τον πάρει, να ξεκουραστεί. Και τον εισήκουσεν ή Παντάνασσα. Τον πληροφόρησε ένα μήνα πριν δια την αναχώρησίν του. Με κάλεσε τότε ο Γέροντας και μου υπέδειξε τι να ετοιμάσουμε. Περιμέναμε την παραμονή της κοιμήσεως του - 14 Αυγούστου 1959 - πέρασε να τον ιδεί ο κ. Σχοινάς από τον Βόλο ήσαν γνώριμοι πολύ.
Τι κάμετε Γέροντα, του λέγει, πως έχει η υγεία σας;
Αύριο Σωτήρη, αναχωρώ δια την αιώνια πατρίδα. Όταν ακούσης τις καμπάνες, να ενδυμηθής, τον λόγον μου.
Το βράδυ εις την αγρυπνία της Κοιμήσεως της Παναγίας μας ο Γέροντας συνέψαλλε όσον ήδύνατο με τους Πατέρας. Εις την Θεία Λειτουργία την ώραν πού κοινώνησε τα Άχραντα Μυστήρια είπε: "έφόδιον ζωής αιωνίου". Ξημέρωσε 15η Αυγούστου. Ό Γέροντας κάθεται στην μαρτυρική του πολυθρονίτσα στην αυλή του ησυχαστηρίου μας. Περιμένει την ώραν και την στιγμήν. Είναι σίγουρος δια την πληροφορία πού του είχε δώσει ή Παναγία μας, αλλά βλέποντας την ώραν να περνά και τον ήλιον να ανεβαίνει του έρχεται κάτι ωσάν στενοχώρια, ωσάν αγωνία δια την βραδύτητα. Είναι ή τελευταία επίσκεψις του Πονηρού. Με φωνάζει και μου λέγει: - Παιδί μου, γιατί αργεί ο Θεός να με πάρη; Ό ήλιος ανεβαίνει και εγώ είμαι ακόμη εδώ! Βλέποντας εγώ τον Γέροντα μου να λυπήτε και σχεδόν να αδημονεί του λέγω με θάρρος: - Γέροντα μη στενοχωρήστε, τώρα εμείς θα κάνομε "ευχή" και θα φύγετε. Σταμάτησαν τα δάκρυα του. Οι πατέρες, ο καθένας το κομποσχοίνι του και έντονο την ευχή. Δεν πέρασε ένα τέταρτο και μου λέγει: - Κάλεσε τους Πατέρες να βάλουν μετάνοια, διότι φεύγω. Βάλαμε την τελευταία μετάνοια. "Έπειτα από λίγο σήκωσε τα μάτια του υψηλά και έβλεπε επιμόνως επί δύο λεπτά περίπου. Κατόπιν γυρίζει, και πλήρης νηφαλιότητας και ανέκφραστου ψυχικού θάμβους μας λέγει:
- Όλα τελείωσαν, φεύγω, αναχωρώ, ευλογείτε!
Και με τις τελευταίες λέξεις έγειρε το κεφάλι του δεξιά, ανοιγόκλεισε δύο-τρεις φορές ήρεμα το στόμα και τα μάτια, και αυτό ήταν. Παρέδωκε την ψυχήν του εις χείρας Εκείνου τον οποίον πόθησε και δούλευσεν εκ νεότητας.
Θάνατος όντως οσιακός. Εις ημάς σκόρπισε αναστάσιμων αίσθησιν. Μπροστά μας είχαμε νεκρό και ήρμοζε πένθος, όμως μέσα μας ζούσαμε άνάστασιν. Και τούτο το αίσθημα δεν έλειψε πλέον με αυτό συνοδεύεται έκτοτε η ενδύμησις του αειμνήστου αγίου Γέροντος.
