Οίμοι! Δεν είναι λίγες
οι φορές που αυτή η λέξη εμφανίζεται μέσα στα ιερά κείμενα της μάνας Εκκλησίας.
Κάθε μια να εμφατικοποιεί τα μεγάλα νοήματα των θείων λόγων , να υπογραμμίζει
τις αθάνατες λέξεις που ακολουθούν. Υπάρχει ένα τέτοιο… αλίμονο, το οποίο αληθινά
κάθε φορά που το ακούμε, μας συνταράσσει αδελφοί μου.
Οἴμοι,
οἶον ἀγῶνα ἔχει ἡ ψυχή, χωριζομένη ἐκ τοῦ σώματος! Οἴμοι, πόσα δακρύει τότε, καὶ
οὐχ ὑπάρχει ὁ ἐλεῶν αὐτήν!
Ο τόσο επίπονος αγώνας
της ψυχής να εξέλθει εκ του σώματος…Λόγια από την ακολουθία εις
κεκοιμημένους…Εκείνο το οίμοι, εγερτική
σάλπιγγα για νεκροζώντανους ανθρώπους. Αλίμονο αν στις αμέτρητες φορές που
εκείνη ήχησε τα λόγια τούτα μείναν λόγια βουβά και …ιδιόμελα για λίγους έως
ελαχίστους.
Δεν πάνε πολλά χρόνια
από τότε που ένας συμπαθής και πολυτάλαντος πασίγνωστος καλλιτέχνης, ο αδελφός
μας ο Αθανάσιος, εγκατέλειψε τα μάταια τούτου του κόσμου και μετέστη εξ ημών (προσευχόμαστε
για αυτό) εν χώρα ζώντων. Πάλεψε ο αδελφός μας για αρκετό καιρό με τον καρκίνο
και έχοντας πλήρη γνώση του ότι ο καιρός του πάνω σε αυτήν τη γη ήταν
εξαιρετικά περιορισμένος, έκανε κάτι πραγματικά εντυπωσιακό και πρωτόγνωρο.
Λίγες μόλις μέρες προτού κοιμηθεί, πήγε μόνος του στο εστιατόριο που γειτνίαζε
με το κοιμητήριο όπου και θα ενταφιαζόταν , κανόνισε το μενού της μακαρίας και
το πλήρωσε…Πράγματι ασύλληπτα σπάνιο αυτό που έκανε! Θα έλεγε κανείς πως αυτός
ο άνθρωπος δεν φοβήθηκε τον θάνατο… Είχε γενναία ψυχή…ανδρεία ψυχή! Συνήθως
εκείνες τις τελευταίες ώρες, οι
περισσότεροι ούτε που θέλουν να ακούνε για την πιθανότητα του θανάτου. Ελπίζουν
στην ίαση, στην αντιστροφή της ροής των πραγμάτων, στο…θαύμα! Εκείνος ο …Αθανάσιος
φρόντισε, μερίμνησε…τον παρακολουθήσαμε να…κήδεται της μακαρίας του, του
δείπνου, του νεκρόδειπνου των φίλων του και των συγγενών του μετά την κηδεία
του, την φροντίδα του δηλαδή. Ευχηθήκαμε
λοιπόν εκείνη την ώρα μια άλλη φροντίδα να είχε λάβει επίσης χώρα για τον
αδελφό μας τον Αθανάσιο. Να έφυγε και με την ψυχή του τακτοποιημένη εν μετανοία
και εξομολογημένος, ενωμένος με τον Ζώντα Θεό και ίσως πριν το φευγιό του…
μακάρι να είχε μεριμνήσει για κάτι ακόμα. Να είχε εντρυφήσει στα κορυφαία και
άφταστης ποιητικότητας λόγια που ύστερα από λίγες μόλις μέρες ακούστηκαν πάνω
από το άψυχο σώμα του.
Οίμοι! Αλίμονο αδελφοί μου αν ποτέ μας δεν μεριμνήσαμε για κάτι τέτοιο! Για τους πολλούς μακάβριο! Για τους ελαχίστους αληθινά μακάριο! Μην νομίζετε φυσικά πως ο γράφων ανήκει στο…λείμμα. Μόλις πριν από χρόνια πήρε στα χέρια του έναν ψηφιακό δίσκο με 600 ομιλήματα του μακαριστού Ιεροκήρυκα του Παραδείσου Δημητρίου Παναγόπουλου διαπίστωσε πως στην ακολουθία των ομιλιών υπήρχαν 15 με τον τίτλο : Ερμηνεία Νεκρωσίμου! Δέος τον κατέλαβε τότε! Μόλις άρχισε να ακούει και να μελετάει τον βαθύ και διαφωτιστικό λόγο του Παναγόπουλου, περιέργως πως εκείνες οι 15 από τις 600 ώρες έμεναν …στην άκρη για αργότερα! Πέρασε αρκετός καιρός και κάποτε οπλίστηκε με θάρρος και ξεκίνησε να τις ακούει! Ω Θεέ μου! Δεν είχε ακούσει ποτέ του τίποτα πιο ελπιδοφόρα αφυπνιστικό! Ασταμάτητα και επαναληπτικά ξεκίνησε να ακούει τον φλογερό Χριστοκήρυκα να ερμηνεύει και να ρίχνει φως σε αυτά τα μέχρι πρότινος άγνωρα και σκιαχτερά λόγια των …νεκρών. Διαμάντια κρυμμένα από τα μάτια των πολλών τούτου του μάταιου κόσμου. Εκείνη την ημέρα που πληροφορήθηκε για τις κηδείες-φροντίδες του Αθανασίου , σκέφτηκε και ευχήθηκε! Να μπορούσε να απομαγνητοφωνούσε αυτές τις 15 ώρες με τον κυρ Δημήτρη και να τις ενέτασσε μέσα στην εβδομαδιαία ραδιοσυμπόρευση με τους αδελφούς του, να μάθουν όσο το δυνατόν περισσότεροι για τα ουράνια και αιώνια μηνύματα της ακολουθίας προς κεκοιμημένους. Αδύνατον κάτι τόσο χρονοβόρο δίχως την άνωθεν βοήθεια! Διαθέσιμος χρόνος σχεδόν ανύπαρκτος! Έστειλε λοιπόν ο Κύριος που σε όλα απαντά συνοδοιπόρο μια ευλογημένη ψυχή που ναι , ακούγεται απίστευτο, λάτρευε από μικρός αυτήν την ακολουθία! Δεν γνωρίζονταν διόλου μέχρι την στιγμή που εκείνος με πολύ ευγένεια σε ένα μήνυμά του ρώτησε:-Μπορώ σε κάτι να βοηθήσω; -Ναι απάντησε με περίσσιο θράσος…Μπορείς να απομαγνητοφωνήσεις 15 ώρες ομιλίας του Παναγόπουλου; Είπε μόνο: Να ναι ευλογημένο! Έναν χρόνο μετά μαζί με την κοπιώδη τούτη εργασία, ο διάκονος της…νεκρωσίμου αποκάλυψε και την συγκλονιστική επέμβαση του Κυριεύοντος σε ζωή και θάνατο.
Ακολουθούν λόγια του Π.Β. : «…."... Απ'
την κοιλιά της μάνας του που τον έχανες, που τον έβλεπες, στους Ταξιάρχες...
Από τα μικράτα του (όπως λέει και μια
ευλογημένη ψυχή), από τον Εξάψαλμο στον γυναικωνίτη με την μάνα του...
Αφού έκανε και το εξής: Σε ηλικία που δεν
θυμάται ούτε αυτός (δηλ. πολύ μικρή, του είπαν το κατόρθωμα του εφόσον
μεγάλωσε), εωθινή ώρα Κυριακής έφυγε από
το σπίτι και πήγε στην θέση του στον γυναικωνίτη μόνος του, με αποτέλεσμα η μάνα
του να τον ψάχνει εναγωνίως μέχρι που τον βρήκε...
Μεγαλώνοντας, το Άγιο Βήμα διαδέχθηκε τον
γυναικωνίτη και πλέον από εκεί μέσα υπηρετούσε τον Λειτουργό του Υψίστου σαν
ένα παιδάκι από τα πολλά που είχαν οι Εκκλησιές μας τω καιρώ εκείνω...
Τις Κυριακές και τις γιορτές πολλά παιδιά στο
Άγιο Βήμα, αλλά στους Εσπερινούς, στα Απόδειπνα της επιστροφής, στις
Παρακλήσεις της Μάνας Παναγιάς, στα Μυστήρια γάμους, βαπτίσεις, (που τότε
γίνονταν μόνο Κυριακές), μόνο ένα παπαδάκι... πάντα το ίδιο. Φυσικά αν δεν είχε
σχολείο, η Νεκρώσιμη ακολουθία ήταν η αγαπημένη
του. (Αυτό βέβαια δεν το ήξερε κανείς άλλος γιατί θα τον περνούσαν για τρελό).
Ο κυρ-Γιώργος ο νεωκόρος (που έκανε τον ψάλτη
στους Εσπερινούς) και ο πατήρ Παναγιώτης (ο Θεός να τους αναπαύει), με τον
καιρό τον ανέβασαν στο αναλόγιο, μιας και πολλές φορές ήταν οι τρεις τους. Να
ένα Τρισάγιο, να ένα Πάτερ ημών, να ένα Πιστεύω, και σιγά-σιγά το παπαδάκι,
έγινε ψαλτάκι... Αχ!... Αξέχαστοι εσπερινοί και ας ήταν σε ήχο Πλάγιο του
κουτουρού. Ο καιρός πέρασε..., μεγάλωσε, άρχισε να ψάλλει και τις Κυριακές με τους ψάλτες... ώσπου τα φέρε έτσι ο Θεός να αναλάβει μόνος του το αναλόγιο των Ταξιαρχών...
Τροπάρια αμέτρητα... ψαλμοί αμέτρητοι... αλλ' όμως... τα Νεκρώσιμα ήταν η αδυναμία του. Δεκάδες cd με ψαλμωδίες, με διαφόρους ψαλμούς, αλλά όσα κι αν είχε θεωρούσε ότι η συλλογή του είχε ένα κενό. Έψαχνε απελπισμένα σε cd την Νεκρώσιμο Ακολουθία. Χρόνια ολάκερα να μην μπορεί να βρει ολοκληρωμένη την ακολουθία αυτή. Ο Θεός όμως τον οδήγησε με τα χρόνια στο αναλόγιο της Αγιά Σοφιάς στην ψαλτομάνα Θεσσαλονίκη και έτσι βρήκε και το cd ολόκληρης της Νεκρώσιμου Ακολουθίας από τον Λέοντα των αναλογίων.
Αυτό το cd έμελλε να γίνει η αιτία, ώστε να συνδεθεί ακόμη περισσότερο μ' αυτήν την ακολουθία. Πλέον όλα τα άλλα παραμερίστηκαν και αυτό είχε μόνιμη θέση στο ράδιο-cd του αυτοκινήτου του, καθότι περνούσε και πολλές ώρες στο αυτοκίνητο του λόγο εργασίας. Την άκουγε πολύ συχνά γιατί του θύμιζε την προσωρινότητα του κόσμου τούτου και έβλεπε με άλλη ματιά τον μάταιο αυτόν κόσμο.
Σαν ψάλτης δεκάδες αν όχι εκατοντάδες Νεκρώσιμες ακολουθίες, σαν συγγενείς, σαν φίλος, σαν γνωστός, άλλες τόσες... αμέτρητες φορές το cd, με αποτέλεσμα να έχουν τυπωθεί στο μυαλό του τόσες φράσεις απ' αυτήν την ακολουθία. Τι να πρωτοθυμηθεί.... με αποκορύφωμα το:
"Οἴμοι, οἶον ἀγῶνα ἔχει ἡ ψυχή, χωριζομένη ἐκ τοῦ σώματος! Οἴμοι, πόσα δακρύει τότε, καὶ οὐχ ὑπάρχει ὁ ἐλεῶν αὐτήν..."
Αλλ' όμως... ο Θεός του άνοιξε μπροστά του έναν ακόμη δρόμο για να γνωρίσει πολλά περισσότερα απ' αυτά που ήξερε μέχρι τότε. Ναι πράγματι, μπορεί πλέον να αναφωνήσει ότι "Ποτέ δεν είναι αργά!!!" για την διατριβή του , δοξάζοντας τον Πανάγαθο Κύριο και ευχαριστώντας Τον που οικονόμησε
να εργαστεί σ' αυτό το πνευματικό αμπελάκι προς Δόξαν Θεού και πνευματικής ωφέλειας ψυχών.
…. αισθάνομαι ανείπωτη χαρά αλλά και ταυτοχρόνως μεγάλη ευθύνη για το πώς πρέπει να παρουσιασθώ ενώπιον του Άγιου Θεού όταν έρθει η ώρα της αναχώρησης μου απ' τον μάταιο τούτο κόσμο. Όλα αυτά που κατέγραψα έχουν τυπωθεί μέσα στο μυαλό μου. Ο φωνή του κυρ-Δημήτρη αντηχεί μέρα νύχτα στα αυτιά μου. Άλλο πράγμα να ακούς μια ομιλία που περνά και φεύγει και άλλο πράγμα αυτού του είδους η διαδικασία.»
Πασχάλης το όνομά του !
Αναστάσιμο και αυτό όπως το Αθανάσιος !
Ο Αθανάσιος που
φρόντισε ακόμα και το τραπέζι των συγγενών και των γνωστών μετά την κηδεία του…Στα
ψάλματα που ακολουθούν εκείνο το δεύτε τελευταίον ασπασμό, αρκετά
παλαιότερα υπήρχαν πολλά ακόμα τέτοια προσόμοια, που με την πάροδο του χρόνου
για λόγους συντομίας και οικονομίας στη…δυσνόητη για το κοσμικό μας φρόνημα
αλήθεια, παραλείφθηκαν και σχεδόν ξεχάστηκαν…Ένα από εκείνα λέει μεταξύ
άλλων τα εξής: “Ότε εκ
του σώματος ψυχή μέλλει μετά βίας αρπάσθαι υπό αγγέλων φρικτών, πάντων
επιλάθεται των συγγενών και γνωστών και φροντίζει τα μέλλοντα κριτήρια στήναι
τα της ματαιότητος και πολυμόχθου σαρκός… Ω να φρόντιζε ο άνθρωπος της
ψυχής του τα μέλλοντα και αιώνια μακριά απ΄ο,τι το πρόσκαιρο και μάταιο
πολύμοχθο αδελφοί μου. Είναι μεγάλη η φροντίδα αυτή που ξεκινά σε αυτόν τον
κύκλο των εκπομπών! Να εντρυφήσουμε σε αυτά τα νοήματα! Να αποδιώξουμε τον ύπνο
της πλάνης που επιφέρουν οι ακαιροφάνταστες μέριμνες της ματαιότητας. Να
εμβαθύνουμε σε εκείνα που κάποτε θα ακούσει στα σίγουρα η ψυχή μας! Μην την
αφήσουμε καθεύδουσα και απληροφόρητη για αυτά τα σπουδαία. Μην την τρομάξουμε
με όσα υποτιθέμενα μακάβρια, πεισιθάνατα και άχαρα τάχα θαρρεί πως ακούγονται στην συγκλονιστική τούτη
ακολουθία. Μακάρια και χαρμόσυνα ουράνια είναι όλα αυτά που ακολουθούν. Μακαρία
η οδός, η πορεύει σήμερον…θα ακουστεί…Ευτυχισμένος ο δρόμος που ετοιμάστηκε… Φρόντισε
έτσι να είναι αδελφέ μου… ταλαίπωρε εαυτέ μου, Αθάνατε!
Νώντας Σκοπετέας
Απόσπασμα από σειρά 7 εκπομπών αφιερωμένων στην ερμηνεία της ακολουθίας εις κεκοιμημένους υπό
μακαριστού Δημητρίου Παναγόπουλου.