Εκείνο το άγγιγμα...

 
Τις ο αψάμενός μου; Αναρωτήθηκε ο Θεάνθρωπος Ιησούς περπατώντας ανάμεσα στο πλήθος που τον συνέθλιβε…

Αρκεί ένα άγγιγμά Του, να θεραπεύσει, να φωτίσει, να ουρανοδρομήσει…

Μα πριν αυτό το άγγιγμα το Θεϊκό, πρέπει να υπάρξει ένα δικό μας, ταπεινό γεμάτο ζέση και πίστη. Σαν ένα ευλογημένο προαπαιτούμενο, το να βιωθεί εκείνο το «τα αδύνατα για τους ανθρώπους δυνατά παρά τω Θεώ εστίν»…Να βιωθεί η αίσθηση της πατρικής απέραντης και θυσιαστικής Αγάπης, που αν το ζητήσουμε και μόνο τότε, θα υπερβεί τον νού και τη λογική, πάντοτε προς το συμφέρον της ψυχής…Και τότε είναι που θα πλησιάζουμε συνεχώς και θα ακουμπάμε σαν άλλη Αγία Βερονίκη το κράσπεδο των ιματίων Του. Σε μια εικόνα χάρτινη, που θα κατασπαζόμαστε, σε ένα απειροελάχιστο μυρίπνοο απομεινάρι Αγίου, με το οποίο θα σταυρώνουμε το πονεμένο σώμα και την βασανισμένη ψυχή μας…Όση πίστη το συνοδεύει αυτό το άγγιγμα, τόση θα είναι και η Θεία επέμβασή Του. Με έναν άλλο τρόπο, γίνεται εδώ το ζήτημα ποσοτικό. Μόνο που το μέτρο που θέτει ο Κύριος δεν ζυγίζεται, μα αυτεξουσίως και  μόνο βιώνεται…Ο κόκκος σινάπεως δεν είναι μονάδα μέτρησης, μα σύμβολο ειλικρίνειας και  αλήθειας, σήμα κατατεθέν της ανυπόκριτης αγάπης προς τον Κύριον και Θεό μας. Τότε τούτο το άγγιγμα θα γίνει…λυτήριο των αμπλακημάτων μας και των φριχτών αποστασιών μας,  που σαν δεσμά  κρατούν δεμένα και ανήμπορα τα χέρια Εκείνου που συνέτριψε τους αιώνιους μοχλούς του Θανάτου…

«…Τι ήταν αυτό που επί 400 και πλέον χρόνια σκλαβιάς δεν επέτρεψε στους  Τούρκους να διαλύσουν το Όρος και να το αφομοιώσουν πλήρως;

 Αντίθετα δια νόμων το προστάτευσαν και δεν έθιξαν τίποτα απολύτως για τόσους αιώνες, όσους και ένας υπόδουλος λαός άντεξε και διατήρησε γλώσσα, ιστορία και πίστη! Τι ήταν αλήθεια εκείνο που δρόσιζε καμίνους, μετέτρεπε άγρια θηρία σε ήμερα ζωάκια μέσα σε φριχτούς λάκκους; Ήταν του Θεού τα χέρια! Που κάποιοι συνεχώς κινούσαν!..κἂν τῶν ἱματίων αὐτοῦ ἅψωμαι σωθήσομαι…( Μαρκ.5,28)

Και μόνο τα ρούχα του να αγγίξω θα σωθώ,  έλεγε η Αγία Βερονίκη,  η αιμορροούσα γυνή του Ευαγγελίου! Και έτσι έγινε! Θυμόμαστε την συνέχεια …Ρωτά ο ίδιος ο Θεός , ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός: Τίς μου ἥψατο τῶν ἱματίων; Δεν ήξερε ο Χριστός μας, ο Παντεπόπτης και Παντογνώστης ποιος τον άγγιξε ;Δεν ήξερε ποιος Tου κίνησε τα χέρια; Την δίνει την απάντηση ο ίδιος ο Χριστός μας λίγο πιο κάτω:…θύγατερ, ἡ πίστις σου σέσωκέ σε… ύπαγε εις ειρήνην, και ίσθι υγιής από της μάστιγός σου!

Είναι η πίστη η προσευχητική που μπορεί να αλλάξει τα πάντα, να ακυρώσει νόμους και συμφωνίες, να μεταστρέψει νόες, να μεταμορφώσει το άγριο σε άγιο, να φωτίσει το πυκνό σκοτάδι! Η Προσευχή που εκλύει την πίστη! Που λύνει και κινεί τα χέρια του Θεού! Στην πλειονότητά μας όμως εμείς πως στ' αλήθεια προσευχόμαστε; Μήπως προσεύχεται μόνο  το εγώ μας; Να βγούν καλές οι εξετάσεις στον Γιατρό…Να πετύχει στην Πανελλήνιες το παιδί...Να πάει καλά η επιχείρηση…Ποιός αλήθεια προσεύχεται για τον διπλανό του; Τον Διευθυντή , τον Προϊστάμενο, τον δύστροπο συνάδελφο, τον ακατανόητο γείτονα, τον ανεκδιήγητο Υπουργό, τον Κυβερνήτη που μας οδηγεί στο τέλμα; Κάνουμε εμείς τέτοια προσευχή, ή μένουμε στον κόσμο μας και στα πολύ δικά μας…Να κάνουμε προσευχή για τον σύμπαντα κόσμο! Να τους βάζουμε όλους μέσα!

Στην προσευχή μας, στην διάνοιά μας όταν λέμε την ευχή, το Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με! Πέντε λεξούλες σαν τις  πέντε πέτρες που είχε στον κόρφο του και από εκεί  έβγαλε να πολεμήσει και να νικήσει,  ο φαινομενικά αδύναμος και ανυπεράσπιστος Δαυίδ, μπροστά στον δαιμονιωδώς πανίσχυρο και δυσθεώρατο Γολιάθ… Φώτισε Κύριε αυτούς που κυβερνούν , βοήθησε να επιστρέψουν και να επιστρέψουμε! Μη τους και μας παραδειγματίσεις…εν προστάγματι ω ενετείλω… 

  Να τροποποιήσουμε την προσευχή μας έλεγε ο κυρ –Δημήτρης ο Παναγόπουλος! Μόνο έτσι δεν θα επιτρέψει ο Κύριος να συμβούν όλα εκείνα που φαίνονται να έρχονται!           

 Μόνο έτσι θα λυθούν τα χέρια του Θεού επ ωφελεία των ψυχών μας! Αλλιώς,  συνεχώς θα παραμένουν δεμένα! Και πολλά θα γίνονται,  ενώ Εκείνος θα έχει αποστρέψει το βλέμμα Του, αφού δεν αντέχει να θωρεί το αμετάστρεπτό μας συνεχώς να εφευρίσκει το κακό και την ανεμική μας πίστη κοντόφθαλμα να περιστρέφεται γύρω από την ολοδική της δικαιοσύνη…

…Τα γόνατά μας και τα δάκρυά μας για τον Σύμπαντα κόσμο!

Αυτά και μόνο θα λύσουν του Θεού τα χέρια!

 

Νώντας Σκοπετέας

Απόσπασμα από ομότιτλη εκπομπή και κείμενο με τίτλο 'Δεμένα τα χέρια του Θεού" και  το βιβλίο: "Αυτοί οι παράξενοι Χριστιανοί", Εκδ.Ιεραποστολικό Σωματείο "Πρόμαχος Ορθοδοξίας" 2021, με εισαγωγικό συμπλήρωμα τον Οκτώβριο του 2023

Να’ ταν και να μοιάζαμε….

 

Ὑπὲρ τῆς εἰρήνης τοῦ σύμπαντος κόσμου….τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν. 

Ξεκίνησε η Θεία Λειτουργία. Με τα ειρηνικά! Μαζεμένα, συναγμένα πολλά παρακαλετά, να φτάσουν ως τον θρόνο του Αγίου Θεού! Όλα μας τα ποθούμενα σε αυτήν την μεγάλη συναπτή! Και πρώτο μας αίτημα η Ειρήνη για όλον τον κόσμο! Και δίνει ο Κύριος μεγάλα διαστήματα με τέτοια Ειρήνη αδιατάραχτη! 

Και εδώ παρουσιάζεται κάτι εξαιρετικά οξύμωρο! Όσο απομακρύνεται ο άνθρωπος από την εποχή του πολέμου, τόσο χαλάει. Γίνεται χαλασμένος άνθρωπος, «κατεφθαρμένος εις τον νούν», όπως περιγράφει ο Απόστολος Παύλος, στο τελευταίο του γράμμα προς τον αγαπημένο του μαθητή και συνεργάτη Τιμόθεο! 

Όσο πιο πίσω πας και πλησιάζεις προς τα χρόνια της συντριβής και του πολέμου, τόσο περισσότερο συναντάς αγνές ψυχές, φιλότιμες και φιλόθεες, απονήρευτες, σωφρονούσες και αταλάντευτα πιστές. 

Να παρακαλάμε για πόλεμο λοιπόν; Μη γένοιτο! 

Για Ειρήνη να παρακαλάμε, αλλά για την Ειρήνη του Χριστού!

 Εκείνος είναι ο αρχηγός της Ειρήνης και ο Σωτήρας των ψυχών μας! Αλλιώς μιλάμε για μια επίπλαστη Ειρήνη, που γίνεται εργαλείο διαφθοράς και απώλειας.

 Η χρηστότητα του Κυρίου και η Ειρήνη που μας χαρίζει φιλεύσπλαχνα, αν δεν οδηγεί σε μετάνοια είναι άχρηστη και πιο ολέθρια και από αυτόν τον πόλεμο! Ακούγεται παράξενο, μα...να ταν και να μοιάζαμε με τα παιδιά του πολέμου! Ας γίνουν αυτά τα πρότυπά μας! 

Δεν είναι μόνο η νοσταλγία που μας επιστρέφει σε εκείνα τα φτωχά και τόσο ταλαιπωρημένα χρόνια των προγόνων μας. Είναι η ανάγκη να ξεφύγουμε από τούτην την διαστροφή των «ειρηνικών» και ανέμελων καιρών...να  γλιτώσουμε από ό,τι βλάπτει και αλλοιώνει αι αυτήν την ίδια μας την φύση, να συμμαχήσουμε επιτέλους με την άγρυπνη και αλάνθαστη συνείδησή μας, εναντίον του πονηρού και του μισόθεου.

 

Νώντας Σκοπετέας

Οκτώβριος 2023

Ποιος θα το πει το ουκ εξεστί σοι;

Όσα αιώνια ρήματα έχουν γραφεί σε χρόνο παρελθοντικό οφείλουμε να τα αντικαταστήσουμε χρονικά! Η χρονική αντικατάσταση της αυτομεμψίας και της μετανοίας! Όλα να μεταφέρονται στον παρόντα χρόνο, οπότε και θλιβερά ΑΝΑΣΤΑΥΡΩΝΟΥΜΕ τον Κύριο των πάντων! Κάθε λέξη δε από τον Θείο Λόγο δίνει απάντηση σε ό,τι σκοτεινιάζει το μέσα μας! Πόσο διαρκεί η ανάγνωση ενός κεφαλαίου από την Αγία Γραφή; Ελάχιστα στ΄αλήθεια!  Ένα κεφάλαιο για παράδειγμα από την δεύτερη επιστολή του Πρωτοκορυφαίου Πέτρου; Ας πάμε εκεί λοιπόν στο δεύτερο κεφάλαιό της! Ξεκινά με το "Εγένοντο"και θα μπορούσε κανείς ελαφρά τη καρδία να υποστηρίξει πως αυτά γράφτηκαν για το τότε, αλλά αμέσως πιο κάτω  συνεχίζει σε χρόνο μελλοντικό με το "εξακολουθήσουσιν" και το "βλασφημηθήσεται" η οδός της αληθείας...

"...Ἐγένοντο δὲ καὶ ψευδοπροφῆται ἐν τῷ λαῷ, ὡς καὶ ἐν ὑμῖν ἔσονται ψευδοδιδάσκαλοι, οἵτινες παρεισάξουσιν αἱρέσεις ἀπωλείας, καὶ τὸν ἀγοράσαντα αὐτοὺς δεσπότην ἀρνούμενοι ἐπάγοντες ἑαυτοῖς ταχινὴν ἀπώλειαν...(Β Πε. 2,1) "καὶ πολλοὶ ἐξακολουθήσουσιν αὐτῶν ταῖς ἀσελγείαις, δι᾿ οὓς ἡ ὁδὸς τῆς ἀληθείας βλασφημηθήσεται..."(Β Πε. 2,2)"...ὀφθαλμοὺς ἔχοντες μεστοὺς μοιχαλίδος καὶ ἀκαταπαύστους ἁμαρτίας, δελεάζοντες ψυχὰς ἀστηρίκτους..."(Β Πε. 2,14)    

 Αυτές οι αστήρικτες ψυχές! Θυμόμαστε τον π.Αθανάσιο Μυτιληναίο πως στέναζε και έκανε μια...λαλίστατη παύση, κάθε φορά που θυμόταν αυτό το χωρίο... Πόσες δεν περνούν καθημερινά από δίπλα μας και ΕΜΕΙΣ τις παρασύρουμε και τις εξαπατούμε με τα λόγια ή το βίωμά μας, ή το πιο σημαντικό παραλείπουμε να μιλήσουμε για τον Χριστό μας εν Αληθεία;

Περιστοιχιζόμαστε από ανθρώπους που αγαπάμε και μας αγαπούν. Η οικογένειά μας, οι φίλοι μας και οι οικείοι, οι συνάδελφοι και συνεργάτες μας.

Τους περιβάλλουμε με την αγάπη μας, το νοιάξιμό μας, το ανύστακτο ενδιαφέρον μας. Όχι υπολογιστικά και με υστεροβουλία, μα θυσιαστικά και άρα αληθινά. Η αληθινή αγάπη εξάλλου έχει 2 βασικές προϋποθέσεις. Πρώτον είναι απροϋπόθετη! Και δεύτερον έχει θυσία του εγώ μας. Αλλιώς είναι κάποια ψευτοαγάπη, ευκαιριακή του….μισθωτού συμφέροντος χωρίς στερρές βάσεις. Μέσα στο εγώ, κρύβεται πάντοτε το ανθρωπάρεσκο. Επομένως και αυτό πρέπει να θυσιάζεται για την αγάπη. Εδώ είναι που δυσκολεύουν πολύ τα πράγματα λοιπόν…Γιατί όταν αγαπάς, πρέπει να γίνεσαι και ενίοτε δυσάρεστος. Λέει ο απλός λαός   θυμοσοφώντας,  ότι όποιος σε αγαπάει σε κάνει και κλαις…Αυτό το ακούγαμε από μικροί και είναι αλήθεια ότι δυσανασχετούσαμε με τον θυμόσοφο που το κυκλοφόρησε…Αλλά πλέον, το πιστεύουμε όσο λίγα σοφά λόγια  των πεπειραμένων τούτης της ζήσης. Και πιο πολύ, θαυμάζουμε όσους το βιώνουν τούτο το γνωμικό, αδιαφορώντας για το αν θα προκαλέσουν την δυσαρέσκεια όσων έχουν δίπλα τους. Και περισσότερο ζηλεύουμε όσους το τηρούν, δυσαρεστώντας εκείνους από τους οποίους εξαρτώνται, μη θυσιάζοντας την αλήθεια. Έλεγε ο μέγας π.Αυγουστίνος Καντιώτης, ότι αγάπη χωρίς την αλήθεια είναι απάτη. Ναι, αν το καλοσκεφτούμε εξαπατάς όποια αστήρικτη ψυχή «νανουρίζεις» και φασκιώνεις μη φανερώνοντάς της την ασχήμια της, το ότι δεν ευαρεστεί τον Θεό, το ότι αμαρτάνει, το ότι δεν της επιτρέπεται κάτι τέτοιο. "Ουκ εξεστί σοι"…με άλλα λόγια, αληθινά, αιώνια, Ευαγγελικά! Εκείνος που μνημειωδώς το ξεστόμισε αποκεφαλίστηκε, δίχως δίκη και υπεράσπιση…Με συνοπτικές διαδικασίες, επειδή μόνο ήλεγξε τον μοιχό και ανήθικο άρχοντα…Όπως ακριβώς θα «αποκεφαλιζόταν» και στις μέρες μας, αν ήλεγχε όσους με υπερηφάνεια Θεοστυγή νομοθετούν και βιώνουν τα άθεσμα και τα μη καθήκοντα «…πεπληρωμένους πάση αδικία πορνεία, πονηρία, πλεονεξία, κακία, μεστούς φθόνου, φόνου, έριδος, δόλου, κακοηθείας, ψιθυριστάς, καταλάλους, θεοστυγείς, υβριστάς, υπερηφάνους, αλαζόνας, εφευρετάς κακών, γονεύσιν απειθείς, ασυνέτους, ασυνθέτους, αστόργους, ασπόνδους, ανελεήμονας…».( Ρωμ.1,28-31)

Ο Ντοστογιέφσκι έλεγε πως "χωρίς Θεό όλα επιτρέπονται".  Και ο Θείος Παύλος το λέει το όλα επιτρέπονται,  συμπληρώνοντας όμως, πως την ψυχή δεν την συμφέρουν όλα.

"...Πάντα μοι ἔξεστιν, ἀλλ᾿ οὐ πάντα συμφέρει· πάντα μοι ἔξεστιν, ἀλλ᾿ οὐκ ἐγὼ ἐξουσιασθήσομαι ὑπό τινος..."( Κορ.Α΄6,12) 

Ποιος όμως θα το ξεστομίσει  σήμερα αδελφοί μου το "ουκ εξεστί σοι"; Σπανίζουν θλιβερά οι ελεγκτικές φωνές κυρίως των ποιμένων μα και των λαϊκών αδελφών  που ναι σιωπούν...ΣΙΩΠΟΥΜΕ, συνένοχα. Ναι, χρειάζεται περισσή διάκριση και βίωμα των δικαιωμάτων του Αγίου Θεού για να ελέγξεις. Και σε όσους αντιτείνουν τα περί κατακρίσεως τι θα πεις; Τι θα έλεγε στις μέρες μας ο Τίμιος Πρόδρομος, σαν θα  τον κατηγορούσαν για κατάκριση, όταν θα ήλεγχε όσους μετέβαλλαν την φυσικήν χρήσιν εις την παραφύσιν;(Ρωμ.1,26) Χρυσοστομικά θα τους απαντούσε, ότι το μην κρίνετε περί βίου εστίν και ου περί πίστεως…Φαίνεται οξύμωρο, μα αν σκεφτούμε πως στις μέρες μας αμνηστεύεται νομιμοποιείται και επιβάλλεται με υπερηφάνεια η διαστροφή του Θείου και απαρασάλευτου εις τους αιώνας νόμου του Θεού, τότε θα κατανοήσουμε γιατί όλοι μας ανεξαιρέτως, όντας ζωντανά μέλη της Εκκλησίας Του, οφείλουμε να λέμε όλο και συχνότερα πλέον γαλήνια και αγαπητικά με σκοπό και μόνο το να θέσουμε νου, το ουκ εξεστί σοι…Διαφορετικά εν εκείνη τη ημέρα θα ακούσουμε επαναλαμβανόμενα και αναπολόγητα ουαί από το άχραντο στόμα του Δικαίου Κριτή, για όλες τις ψυχές που εγκαταλείψαμε αστήρικτες…Μη γένοιτο αδελφοί μου!

Νώντας Σκοπετέας

Απόσπασμα από ομότιτλη εκπομπή

Διψάει η ψυχή να ξαναζήσει Οκτώβρη…

 

Χρυσοκίτρινες μέρες, γαλανές ψυχές και ο Οκτώβριος ξανά να προσπαθεί εποχές να εναρμονίσει. Κουβαλάει πάνω του θύμησες καλοκαιρινές και ελπίδες του χειμώνα…Όψιμα και πρώιμα αναμετριόνται ποιο θα διαφεντέψει το μέσα μας. Και ένα χρυσάνθεμο κομμένο από στεφάνι Αγίου σε απόγευμα γιορτάδας σταυρώνεται μαζί με τα δάχτυλα που το βαστούν σφιγμένα σε Τριαδικό δοξολόγημα. Νυχτώνει νωρίς πια…Παλεύει το φως να κρατηθεί  κι αποσπερού σαν ξεμακραίνω απ’  το ξωκκλήσι του πυρπολητή  Αη Δημήτρη στον λόφο του τον αγιασμένο, από παπάδες ήρωες και απλούς. Παραμονή απ΄ τις πιο καρτερικές της ζήσης μου. Αναρωτιέμαι ποιος με έμαθε  να αγαπώ τόσο τον Οκτώβρη, τους Αγίους του  και τα χρυσάνθεμα των προσκυνηταριών τους. Κάποτε έβαλα πολλούς στη σειρά να φτιάξω και εγώ ένα διάδημα με λέξεις και ρίμες-μνήμες.

Αϊ-Δημητριάτης βροχερός φόρεσε ένα ρασάκι
σε αγρυπνία ταπεινή λαλεί ένα κοντάκι.
Καλλικελάδου Ρωμανού, Οσίου Ιωάννη,
νόμισμα κράτησε χρυσό και Μαϊουμά στεφάνι.

Διονύσιος και Ιερόθεος, διάσημοι Αθηναίοι,
του Παύλου ήταν μαθητές, Επίσκοποι γενναίοι.
Και οι στρατιώτες του Ιησού, ο Σέργιος με το Βάκχο,
ασπάζονται Μονογενή, αρνούνται θεομάχο.

Απόστολοι , Ομολογητές και Θεολόγος Νέος
τις μέρες τις λαμπρύνουνε, είν’ του Οκτωβρίου κλέος.
Και τον Καψάλη ασκητή, το θαλερό Αρτέμη
εύλαλα χείλη τους φιλούν σε Εικόνα στολισμένη.

Κηρύττει ο Εκατόνταρχος Χριστό Αναστημένο.
Ο ιερότατος Λουκάς αγιογραφεί Παρθένο.
Της Οδηγήτριας τη ματιά με δέος να κοιτάξεις
και να θαυμάσεις ύστερα των Μαθητών τις Πράξεις …

Καλοκαιράκι άμοιαστο τιμά τον Πολιούχο,
γάλα για αίμα έσταξε στο λογχισμένο ρούχο.
Κι ο καβαλάρης Άγιος απίστους αφανίζει,
πεντάκλιτη Βασιλική με μύρο ξεχειλίζει.

Ανέμισε η Λευτεριά στης Πίνδου τα αγιομέρια
του Αργυροκάστρου οι νικητές σηκώνουνε τα χέρια !
Ευχαριστούν τη Δέσποινα, τη Σκέπη την Αγία,
Γοργουπήκοος Ουρανός πάνω απ΄την Αλβανία.

Βαστώ κοντάρι με Σταυρό, του Δίκαιου Ρομφαία,
χρυσάνθεμα και γαλανό στην ένδοξη σημαία.

Κι αποσπερού το ψιθυρίζω σαν ξεμακραίνω. Είναι πυκνό το σκοτάδι και σκληρό πια σαν τις καρδιές μας. Βοηθήστε Άγιοι του Θεού, να μαλακώσει η γη μας η άνυδρη. Λιγόστεψαν τα χρυσάνθεμα σαν τις προσευχές μας. Μην μας εγκαταλείψει το έλεος του Πλαστουργού μας…Διψάει η ψυχή να ξαναζήσει Οκτώβρη…

Νώντας Σκοπετέας

Απόσπασμα από ομότιτλη εκπομπή 

Και είναι ελάχιστοι οι Άγιοι από τους αμέτρητους της σύναξης του Οκτώβρη που χώρεσαν σ΄ αυτό το στεφάνι με τις λέξεις και τις μνήμες- ρίμες...Όσοι δεν μπήκαν, δεν παραπονιούνται...Μόνο ρίχνουν κι εκείνοι το Φως τους οι φωτοφόροι και φωτοβόλοι, να σπάσουν τα σκοτάδια τα μισόθεα.Αντίδικός τους η αμαρτία, τα είδωλα και η πλάνη. Καμία έκπτωση, κανένας συμβιβασμός ως το ένδοξο τέλος της επίγειας ζωής τους.  Σκεφτήκαμε σε αυτήν την εκπομπή στα μέσα του Οκτωβρίου να συναχθούμε και να συναντηθούμε με 6 ζεύγη και χορείες αγίων, ίσως λιγότερο γνωστών για τους πολλούς. Κυπριανός και Ιουστίνη, Δομνίνα, Βερίνη και Προσδόκη, Ανδρόνικος και Αθανασία, Ευλάμπιος και Ευλαμπία, Ζηναϊς και Φιλονίλλη, Ζηνόβιος και Ζηνοβία. Παμφίλτατοι διαλεχτοί του Χριστού μας, θα δώσουν και σήμερα απαντήσεις με τους βίους τους, σε πολλά ψευτοδιλήμματα του σύγχρονου πραιτωρίου...