Είναι σούρουπο… ανοιξιάτικο μέσα στον Χειμώνα ! Δωδεκαήμερο Χριστουγέννων με τα φώτα της πόλης αναμμένα και της ψυχής τις κεροφώτιστες μαρμαρυγές, να προσπαθούν να λαμπυρίσουν μέσα σε σκοτάδι πνιγηρό που όλο και πυκνώνει ! Βρίσκομαι στα μέρη του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού ! Στα χώματα που διάβηκε και αγίασε ! Την αγαπώ αυτή τη γη ! Την νιώθω σαν δεύτερη πατρίδα μου ! Μένω μακριά με του σώματός μου τις αισθήσεις, μα η ψυχή μου, όλο λαχταρά εδώ να βρίσκεται και νοερώς να σεργιανά. Χρόνια τώρα έρχομαι στα ουράνια ραδιοκύματα αυτού του τόπου, με την ευλογία ενός ταπεινού καλόγερου, που ο Ουρανός συμμαρτύρησε και οι ταπεινοί ήρωες του συναξαριού μεσίτευσαν, ώστε πριν από 15 τόσα χρόνια, να εκλεγεί Επίσκοπος ! Έτσι το είχαν «δει» από όταν ήταν Ιερέας και έτρεχε ο πατήρ Κοσμάς σαν το διψασμένο ελάφι, στις κρήνες της Αγιότητάς τους, ο Άγιος Πορφύριος και ο με συγχωρείτε, ο Άγιος Ιάκωβος . Ο πρώτος σαν καταλάβαινε με την διόρασή του πως στο τηλέφωνο που χτυπούσε ήταν ο τότε Ιεροκήρυκας απ την Αιτωλοακαρνανία, διέκοπτε ό,τι κι αν είχε, λέγοντας: Σταθείτε, περιμένετε, γιατί με παίρνει τηλέφωνο ο Δεσπότης! Ο δεύτερος, ο Θεοχαρίτωτος θεράπων του Χριστού και γλυκύτατος υποτακτικός του Οσίου Δαυίδ, του έλεγε σαν συναντιόνταν και τον εξέπληττε τότε στ’ αλήθεια : Αυτό που σας λέω πάτερ Κοσμά ! Θα γίνετε Δεσπότης!
Εκλεκτός Επίσκοπος , Διαλεχτός Χριστού !
Θα φροντίσω επιμελώς βέβαια τίποτα από όλα αυτά να μην του πω τώρα που θα τον επισκεφθώ, γιατί είμαι βέβαιος πως γλυκά θα με μαλώσει και χαμηλώνοντας το πρόσωπό του θα ψελλίσει :
«Ω, μην ασχολείστε με τον Παλιό -Κοσμά! Όλο θάλασσα τα κάνει ! Ένα μειράκιον είναι και τίποτα παραπάνω !
Ελάτε λοιπόν, πριν φτάσω στο φτωχό και απέριττο σπιτάκι του, να σας πω μερικά για εκείνον, που οι περισσότεροι τουλάχιστον δεν τα γνωρίζουν !
Αυτός αδελφοί μου ο …παλιό Κοσμάς… ο Δεσπότης, σχεδόν ποτέ δεν ξεκουράζεται ! Όλο προσπαθεί να υπακούσει στου Χριστού μας τα προστάγματα και να κακοπαθεί και να νήφει και να μένει ξυπνητός, με τα μάτια της ψυχής του ορθάνοιχτα , τα αυτιά του να ακούνε μόνο τα σαλπίσματα της μετανοίας τα ασίγαστα , τη γεύση του να λαχταρά την Χρηστότητα του Ζώντος Θεού , την αφή του να αναζητά και να ψηλαφά συνεχώς ακήρατες πλευρές του Εσταυρωμένου Λυτρωτή, την όσφρησή του να ανακαλύπτει μυρόπες και μυροφόρες καρδιές στο εωθινό Αναστάσιμο δρομολόγιο προς το κενό μνημείο! Λιγόφαγος και νηστευτής! Δεν τον θυμούνται σχεδόν ποτέ να τρώει κρέας και πλούσια φαγητά !
Υπάρχουν άνθρωποι φτωχοί στο ποίμνιό μου που δεν έχουν τα στοιχειώδη και εγώ θα τρώω κρέας ; αναρωτιέται και πάλι χαμηλώνει το κεφάλι ! Μόνο κάποιες λίγες φορές τρώει να δυναμώσει κάνοντας υπακοή και μόνο ο φιλάσθενος! Αυτός ο Δεσπότης, μόλις εκάρη μοναχός αποποιήθηκε κάθε κληρονομικού δικαιώματος γράφοντας στα αδέλφια του : «Δεν επιθυμώ να έχω τίποτε από οποιαδήποτε οικογενειακή κληρονομιά ή απολαβή. Εγώ είμαι καλόγερος! Μην με ανακατεύετε με αυτά σας παρακαλώ ! Πλήρης αποταγή και ξενιτεία !
Υπάρχουν άνθρωποι φτωχοί στο ποίμνιό μου που δεν έχουν τα στοιχειώδη και εγώ θα τρώω κρέας ; αναρωτιέται και πάλι χαμηλώνει το κεφάλι ! Μόνο κάποιες λίγες φορές τρώει να δυναμώσει κάνοντας υπακοή και μόνο ο φιλάσθενος! Αυτός ο Δεσπότης, μόλις εκάρη μοναχός αποποιήθηκε κάθε κληρονομικού δικαιώματος γράφοντας στα αδέλφια του : «Δεν επιθυμώ να έχω τίποτε από οποιαδήποτε οικογενειακή κληρονομιά ή απολαβή. Εγώ είμαι καλόγερος! Μην με ανακατεύετε με αυτά σας παρακαλώ ! Πλήρης αποταγή και ξενιτεία !
Η ψυχή του ολότελα δοσμένη στον Παντευεργέτη Λατρευτό του Νυμφίο, αποξενωμένη από τον κόσμο! Γι αυτόν τον λόγο με ελάχιστες εξαιρέσεις, από την μοναχική του κουρά μέχρι και την εις Επίσκοπον εκλογή του, δεν συμμετείχε στην τέλεση του μυστηρίου του γάμου. Κι αν ακόμα έπρεπε , για κοινωνικούς λόγους, να παρευρίσκεται, δεόταν ολόθερμα από το Ιερό Βήμα, χωρίς να λαμβάνει μέρος. Έλεγε πάντα σχετικώς: «Είμαι καλόγερος. Τι δουλειά έχω με τους γάμους;». Ως επίσκοπος βεβαίως, αναγκάζεται κάποτε-κάποτε να ευλογεί μερικά μυστήρια, αλλά κι αυτό το κάνει με πολλή φειδώ και διάκριση. Αφιλοχρήματος και ελεήμων ! Ω πόσο ελεήμων, πάντα εν κρυπτώ και παραβύστω! Όταν κάποιος εμπερίστατος του ζητά βοήθεια, του δίνει χωρίς να υπολογίζει καθόλου τις προσωπικές του ανάγκες και έχοντας παραδομένη πάσαν τη ζωή του Χριστώ τω Θεώ. Έτσι, πολλές φορές, έρχονται στιγμές που δεν έχει χρήματα, να αγοράσει ακόμη και τα απαραίτητα, για το καθημερινό του (ούτως ή άλλως λιτό) γεύμα.
Κάποιον θα στείλει ο Κύριος να δανείσει και εμένα πάντοτε σκέφτεται. Η γνώμη του ποτέ δεν φανερώνεται ισχυρή ! Και σαν θέλει κάτι σπουδαίο να αποφασίσει, δεν διστάζει να ρωτήσει ένα μικρό παιδί για να του πει ! Πολλές φορές του αναφέρουν περιπτώσεις, και κληρικών ακόμη, (ευεργετημένων συνήθως από τον ίδιο) οι οποίοι τον κατηγορούν ή του υπονομεύουν τις ποιμαντικές του προσπάθειες, κι αυτός μονίμως απαντά : «Αφήστε, μη λέτε τίποτε, μήπως και στενοχωρήσουμε το παιδί».
Ως Επίσκοπος θα μπορούσε να διαμένει δωρεάν στο επισκοπικό μέγαρο, στο Μεσολόγγι. Το αρνήθηκε, για να μην «φορτώσει με έξοδα τη μητρόπολη», όπως λέει. Γι’ αυτό, ή διαμένει σε ένα διαμερισματάκι στο Μεσολόγγι, το οποίο πληρώνει με αποκλειστικά δικά του χρήματα, ή μένει στο πατρικό του σπίτι στο Αγρίνιο, επιλέγοντας να μετακινείται συνεχώς με το αυτοκίνητο, απ’ το Αγρίνιο στο Μεσολόγγι και αντίστροφα. Εκεί πάμε τώρα !
Στο πατρικό του σπίτι! Εκεί ο Επίσκοπος Κοσμάς μένει με την αδελφή του την Ελένη τα τελευταία χρόνια, για να την φροντίζει, που είναι αυτή αναγκεμένη, στερούμενη τους σωματικούς της οφθαλμούς!
Δεν έχουμε ενημερώσει κανέναν !
Το σπίτι είναι ανοικτό για τον καθένα μέχρι τα μεσάνυχτα, σε καθημερινή βάση. Λαϊκοί και κληρικοί έρχονται εκεί, πολλές φορές σαν κι εμάς απροειδοποίητα, συνομιλούν μαζί του, φιλοξενούνται από τον ίδιο Αβραμιαία, τρώνε ό,τι οικονομεί η ανυπόκριτη αγάπη του , ή απλά αναζητώντας άνθρωπο να τους παρασταθεί στον πόνο και στην θλιμμένη μοναξιά, περνούν χαρούμενα και ωφέλιμα την ώρα τους με τον καλόκαρδο και πάντοτε καταδεκτικό Επίσκοπό τους , χωρίς ποτέ κανείς να τους εμποδίσει ή να τους αποθαρρύνει .
Κατά τις 11 το βράδυ, εκεί στο λιτό αυτό σπιτάκι, συνήθως γίνεται το Απόδειπνο, μετά των Χαιρετισμών στην Υπεραγία Θεοτόκο , με την σ υμμετοχή όλων των τυχόν παρευρισκομένων. Στο τέλος άλλης μιας Χριστιανικής ημέρας , το ομοθυμαδόν της πίστης μας το ποθητό και οι ολόψυχες ευχές του πατρός Κοσμά στα τεκνία του, να τα τειχίζουν να τα φρουρούν από τον ζοφερό ύπνο της αμαρτίας ! Τα μεσάνυχτα που η εξώπορτα κλείνει, ο Επίσκοπος πολλές φορές θα καθαρίσει και θα προετοιμάσει το σπίτι για την επόμενη μέρα. Ακολουθούν οι ιερές εκείνες ώρες της ησυχίας και της προσευχής ! 
Οι ώρες της φροντίδας και της τροφής της ψυχής με τα ουράνια πνευματικά εδέσματα ! Δέεται εμπόνως για κάθε ενδεή που του ζήτησε να μεσιτεύσει… ( Πόσοι δεν έχουν να μαρτυρήσουν περί τούτου …εκ του αποτελέσματος και της αισίας εκβάσεως…) Και έπειτα πλησιάζοντας στο μεσόνυχτο μελετά ! Εκτός από την Αγία Γραφή, προτιμά να διαβάζει ομιλίες του Ιερού Χρυσοστόμου και του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά. Όχι πως αποφεύγει όλους τους υπολοίπους Αγίους πατέρες, αλλά αυτούς τους δύο τους προτιμά και τους συνιστά περισσότερο. Αφού τελειώσει , τότε θα αναπαυθεί για ελάχιστες ώρες, μέχρι τις 5,30 το πρωί (αν έχει Θ. Λειτουργία), ή τις 6,30, εάν είναι να μεταβεί, προσευχόμενος πάντα, στο επισκοπείο στο Μεσολόγγι. Πριν φύγει όμως, θα διαβάσει τον Όρθρο της ημέρας που ο Κύριος φανέρωσε.
Φτάσαμε λοιπόν ξανά νοερώς εδώ !
Ασυνάντητη σιγή , σχεδόν θλιμμένη ! Δυο προσκλητήρια προσευχής στερεωμένα στην πόρτα του κλειστού σπιτιού ! Ένας Σταυρός πάνω- πάνω και έπειτα 2 αγγέλματα ! Η Ελένη και ο μικρότερος αδελφός της ο Κωνσταντίνος και μετέπειτα Κοσμάς Ιερομόναχος και Αρχιερέας έφυγαν για πάνω ! Για την Άνω Ιερουσαλήμ ! Με διαφορά λίγων ημερών ! Τώρα ο παροντικός χρόνος θα αλλάξει; Θα αρχίσουμε να μιλάμε για τότε ; Μη γένοιτο ! Χριστός Ανέστη αδελφοί μου ! Ακούμε ξανά την φωνή του ταπεινού Επισκόπου ! -Ελάτε να κάνουμε το Απόδειπνο με τους Χαιρετισμούς ! Όλα στο παρόν ! Και εκείνα τα 2 αδέλφια πιο πολύ τώρα μαζί μας ! Το Απόδειπνο θα γίνει και απόψε λοιπόν! Το ομοθυμαδόν και πάλι θα λάμψει σιμά σε ένα ταπεινό μνημούρι φωτισμένο από αγνά κεριά προσευχής ! Πάνω του μικρά παιδιά και ταπεινά του κόσμου τούτου, έγραψαν με λευκά πετραδάκια την λέξη Άγιος! Τώρα εδώ θα ερχόμαστε, να παρακαλάμε τον Άγιο ακαταγώνιστα να μεσιτεύει, για παράταση στην παράταση του ελέους …
Νώντας Σκοπετέας
Με αφορμή την συμπλήρωση 40 ημερών από της κοιμήσεως του μακαριστού Μητροπολίτη Αιτωλίας και Ακαρνανίας κυρού Κοσμά, ενός μεγάλου Αγίου του αιώνα μας ...
