Οκτώβριος 2010
Μέρος Ι
Αυτήν την φορά η παρέα είχε τέσσερις φιλαγιορείτες .Ανήμερα του Σταυρού 27 Σεπτεμβρίου με το «παλαιό»ημερολόγιο ξεκινήσαμε στις 6 ½ το πρωί από Ουρανούπολη ,με πρώτο μας προορισμό το μοναστήρι της Διονυσίου . Στο καραβάκι, την Αγία Άννα αρχίσαμε να συζητάμε για το πρόγραμμα που θα ακολουθούσαμε όλες τις ημέρες της παραμονής μας στο Άγιο Όρος .Συγχρόνως θαυμάζαμε την ευλάβεια όλων όσων πριν καθίσουν στις θέσεις τους έβαζαν μετάνοια και προσκυνούσαν την μεγάλη εικόνα της Αγίας με την Παναγιά μικρή στην αγκαλιά της .Θαρρείς πως από την πρώτη στιγμή ακόμη και στο καραβάκι ,πριν διαβείς καν την πρώτη σου πύλη το Όρος κυριαρχεί στις αισθήσεις σου…Περάσαμε από όλα τα ενδιάμεσα μοναστήρια και βάλαμε νοερώς μετάνοια σε όλες τις φωτοβόλες συνοδείες που ανταμώσαμε στις προηγούμενες οδοιπορίες μας …Δοχειάρι , Ξενοφώντος, Παντελεήμονος, Ξηροποτάμου , Σιμωνόπετρα , Γρηγορίου... Μπήκαμε στο μοναστήρι και δεν αντικρύσαμε κανέναν . Η ώρα 9 ακριβώς και όλοι ήταν στο καθολικό όπου συνεχιζόταν η αγρυπνία του Σταυρού . Δεν θέλαμε να χάσουμε λεπτό …Αποθέσαμε πρόχειρα τα πράγματά μας και μπήκαμε μέσα .Την Θεία λειτουργία τελούσε ο ηγούμενος της μονής Γέροντας Πέτρος .Η χαμηλότατη στάθμη της φωνής του μαρτυρούσε για ακόμη μια φορά πως στο Όρος δεν χωρά καμιά επίδειξη φωνητικών δυνατοτήτων καθώς όλοι και όλα υμνολογούν ήσυχα απλά και ανεπιτήδευτα τον Δεσπότη πάντων .Πήραμε αντίδωρο και άρτο ποτισμένο με το γλυκό νάμα και στην συνέχεια ανεβήκαμε στο αρχονταρίκι …Εκεί μετά το συνηθισμένο αγιορείτικο κέρασμα ,λουκούμι και ρακί μας τακτοποίησαν στο δωμάτιο δίπλα στον εξώστη με την μαγευτική θέα ακριβώς απέναντι από το καθιστικό με την βιβλιοθήκη για τους επισκέπτες …-Ξέρετε το θαύμα που έγινε εδώ στο μπαλκονάκι πριν χρόνια ; μας ρώτησε ένας από τους υπόλοιπους προσκυνητές ενώ καθόμασταν στο πασίγνωστο μπαλκονάκι της Διονυσίου… Πριν από λίγα χρόνια ένας δόκιμος ή νέος μοναχός ,δεν θυμάμαι καλά ,βρισκόταν ένα χειμωνιάτικο βράδυ εδώ μέσα στην βιβλιοθήκη και τακτοποιούσε ,λίγο πριν κλειδώσει…
Από το παράθυρο διέκρινε την φιγούρα ενός μοναχού να περπατάει εδώ που βρισκόμαστε και βγήκε έξω να δει ποιος ήταν θεωρώντας όπως ήταν φυσικό ότι ήταν κάποιος αδερφός από την συνοδεία …Βγαίνοντας αμέσως από την μοναδική πόρτα είδε τον μοναχό μπροστά στα μάτια του να εξαφανίζεται στο κενό !!!! Έντρομος και φοβούμενος τις γνωστές πλάνες του μισόκαλου , ειδοποίησε τον πρώτο αδερφό του που συνάντησε και εκείνος ο οποίος ήταν πολλά περισσότερα χρόνια από αυτόν στην Μονή τον καθησύχασε λέγοντάς του να μην ανησυχεί μιας και ο Τίμιος Πρόδρομος πολλές φορές επισκέπτεται την Μονή τους την οποία και αγαπά ιδιαιτέρως μιας και είναι ο προστάτης της …
Θαυμάσαμε όχι μόνο το μεγαλείο της πίστης μας μα και την φυσικότητα και την σιγουριά με την οποία απάντησε ο μεγαλύτερος μοναχός …Ο Τίμιος Πρόδρομος ήταν …..Μιας και το πρωί ξυπνήσαμε από τις 5 ξεκουραστήκαμε μέχρι το μεσημέρι και έπειτα πήραμε το δρόμο για το κοιμητήριο της μονής …Ω Θεέ μου τι ανεπανάληπτη γαλήνη …πόση ομορφιά μπορεί να χωρέσει σε ένα μέρος που κάποιοι αποφεύγουν ως μακάβριο !!! Στην είσοδό του ο εξαίρετης μεγαλοπρέπειας τάφος του Αγίου Νήφωνος Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως ο οποίος ασκήτεψε ως απλός μοναχός στην Μονή Διονυσίου 5 αιώνες πριν . Εκεί μετέβη από το Βατοπαίδι ως άγνωστος και αυτοονομαζόμενος Νικόλαος και του ανατέθηκε το διακόνημα του βουρδουνάρη. …. Στην Ιερά Μονή του Διονυσίου υπήρχε μια συνήθεια, σύμφωνα με την οποία ο προσερχόμενος για να καταταγεί στις τάξεις των μοναχών, έπρεπε να δοκιμασθεί σ αυτό το διακόνημα, του βουρδουνάρη ,δηλαδή να περιποιείται και να φροντίζει τα μουλάρια της Μονής, για όσο καιρό θα το έκρινε σκόπιμο ο Προεστώς. Επίσης έπρεπε να κόβει ξύλα και να κάνει κάθε είδους κοπιαστική και ταπεινωτική εργασία. Αν σ’ αυτά τα διακονήματα αναδεικνυόταν άξιος, υπάκουος και υποτακτικός, θα μπορούσε να αναριθμηθεί στην Αδελφότητα. Ο Νικόλαος επιτελούσε τα καθήκοντα αυτά με τέλειο τρόπο, ζούσε ταπεινά, με την προσευχή και τη θεωρία του Θεού. Ενώ όμως εκείνος υπηρετούσε στη Μονή στα διακονήματα του αρχαρίου, ήλθαν από την Κωνσταντινούπολη απεσταλμένοι του βασιλιά και τον ζητούσαν, για να τον ανεβάσουν πάλι στον Οικουμενικό θρόνο, αλλά επειδή δεν μπόρεσαν να τον βρουν, αναχώρησαν. Ωστόσο, εκείνη την εποχή, πολλοί κουρσάροι λυμαίνονταν τα Μοναστήρια και κατέσφαζαν τους μοναχούς. Γι’ αυτό και οι πατέρες είχαν βίγλες, στις οποίες παρέμεναν τις νύκτες με βάρδιες, για να φυλάνε τη Μονή. Έβαλαν λοιπόν να φυλάξει βίγλα και τον Νικόλαο, τον νεοφερμένο μοναχό. Εκεί ο άγιος Νήφων, μέσα στην ησυχία της νύκτας, επιδόθηκε στην προσευχή και στη Θεωρία του Θεού. Τότε κάποιοι μοναχοί ενάρετοι, που αγρυπνούσαν κι αυτοί στην προσευχή, είδαν πάνω στη κορυφή της βίγλας μια φλόγα φωτιάς να ανεβαίνει προς τον ουρανό. Αλλά και ο αδελφός που ήταν μαζί με τον Άγιο στη βίγλα, ξύπνησε και είδε τον Νικόλαο μέσα σε πύρινη φλόγα, μέσα σ’ ένα εξαίσιο φως, και κατατρόμαξε. Έντρομος τότε σύρθηκε προς το Μοναστήρι και διηγήθηκε σε όλους το φοβερό θέαμα. Το ίδιο έκαναν και οι μοναχοί που αγρυπνούσαν, ανέφεραν και αυτοί τα ίδια στον Προεστώτα της Μονής, Συνάχθηκε τότε όλη η Αδελφότητα και έκανε δέηση στον Άγιο Θεό να τους φανερώσει ποιος είναι αυτός ο άνθρωπος που είχε τέτοια σημεία αγιότητας. Και ο Κύριος εισάκουσε τη δέηση τους και τους το φανέρωσε με τον εξής τρόπο: Ο Ηγούμενος της Μονής είδε όραμα ότι βρέθηκε μέσα στο Ναό και εκεί του παρουσιάστηκε ο Τίμιος Πρόδρομος και του είπε αυστηρά: -Μέχρι πότε θα έχετε τον Οικουμενικό Πατριάρχη βουρδουνάρη; Σύναξε όλη την Αδελφότητα και πηγαίνετε να προϋπαντήσετε τον πατριάρχη Νήφωνα. Πηγαίνετε να του αποδώσετε την τιμή που αξίζει στην αρχιερωσύνη του, προτού να ζημιωθείτε εσείς με τη συμπεριφορά που κρατάτε απέναντι του. Έντρομος ο Ηγούμενος τον ρώτησε ποιόν εννοεί και ο Τίμιος Πρόδρομος του απάντησε: -Τον Νικόλαο, τον δόκιμο, εννοώ. Φθάνει πια η τόση ταπείνωσή του, με την οποία και οι Άγγελοι κατεπλάγησαν! Ξύπνησε τότε ο Ηγούμενος και έμεινε εκστατικός από την αποκάλυψη που του έκαμε ο Τίμιος Πρόδρομος. Χτύπησε βιαστικά το σήμαντρο και συνάχθηκαν όλοι οι αδελφοί. Συντετριμμένος τους διηγήθηκε το όραμα που είδε και οι αδελφοί αντιλήφθηκαν και θαύμασαν το μέγεθος της ταπεινώσεως που είχε τόσο καιρό καταθέσει ο Πατριάρχης στο «βουρδουναριό» και σε όλες τις ταπεινές εργασίες της Μονής.
Αμέσως λοιπόν, χωρίς να χάσουν καιρό, βγήκαν έξω όλοι οι πατέρες μαζί με τον Ηγούμενο, κρατώντας στα χέρια τους αναμμένες λαμπάδες και θυμιατά, για να προϋπαντήσουν τον Πατριάρχη που ερχόταν από τη βοσκή με τα μουλάρια φορτωμένα καυσόξυλα. Όταν τους είδε ο πατριάρχης Νήφων με τα θυμιατά και τις λαμπάδες να τον περιμένουν σε παράταξη, έπεσε κάτω από την πολλή του ταπείνωση και έβρεχε με δάκρυα το έδαφος. Τότε ο Ηγούμενος του έβαλε μετάνοια, τον προσκύνησε, ασπάσθηκε τα άγια του χέρια, και του είπε: -Φθάνει πια, Οικουμενικέ Πατριάρχη και φωστήρα των ψυχών μας, η τόση σου υπομονή. Φθάνει πια η τόση ταπείνωση σου, που εμείς οι ευτελείς, χωρίς να ξέρουμε σου επιβάλαμε. Συγχώρεσέ μας. Και όλοι οι αδελφοί έπεσαν στα πόδια του και του ζητούσαν συγνώμη, και μάλιστα εκείνοι που εν αγνοία τους τον είχαν λυπήσει περισσότερο. Έτσι απέδωσαν στον μεγάλο αυτόν φωστήρα και διδάσκαλο της ταπείνωσης την πρέπουσα τιμή και δόξα. Στον τόπο μάλιστα όπου έγινε η υποδοχή, έκτισαν αργότερα ένα γραφικό προσκυνητάρι, για να θυμίζει την εσχάτη ταπείνωση του μεγάλου αυτού Αγίου της ορθόδοξης Εκκλησίας, του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Νήφωνα.
(Η στολή της Θεότητος, εκδ. «Ετοιμασία», Ι. Μ. Τιμίου Προδρόμου, Καρέας 2006)
Ακριβώς δίπλα στον Τάφο του Αγίου Νήφωνος εκατοντάδες κάρες αγιασμένων εγκαταβιωσάντων στην μονή μοναχών ,παραπέμπουν στην καθαρτήρια για τον νου και την ψυχή μνήμη του Θανάτου .
Μεγάλες μορφές της Αγιορείτικης πρόσφατης ιστορίας αναπαύονταν κάτω από τα ευσκιόφυλλα δέντρα του κοιμητηρίου …
Ανάμεσά τους ο παπάς του αναβιωτή του ησυχασμού και «μέγα πρυτάνεως της νοεράς προσευχής» γέροντος Ιωσήφ του ησυχαστού ,παπά Χαράλαμπος προηγούμενος της Μονής και ο Μέγας Διορατικός και σοφότατος Γέροντας Θεόκλητος Διονυσιάτης. Προσκυνήσαμε όλους τους τάφους και αρχίσαμε να αφηγούμαστε ιστορίες αγιορειτών αγγέλων εν σώματι …Πέρασαν έτσι δίχως να το καταλάβουμε τρείς ολόκληρες ώρες …Από τις πλέον ψυχωφελείς στην μέχρι τώρα ζωή μας .Μετά τον εσπερινό και το Απόδειπνο , η τράπεζα με το άλαδο λόγω της ημέρας φαγητό η προσκύνησις των αγίων λειψάνων …Μεταξύ των τόσων αγίων και το χέρι του Τιμίου Προδρόμου προκαλεί δέος ιερότατο ,κατάνυξη απερίγραπτη ….
Ενώ προσπαθούσαμε να καταγράψουμε μέσα μας τις τόσες θαυμαστές εικόνες και τα αγιορείτικα βιώματα της πρώτης μας ημέρας ,καθισμένοι με τον Παναγιώτη και τον Γιάννη στην είσοδο της μονής αγναντεύοντας τα ευλογημένα γαλάζια του Θεού ,ο Μιχάλης μας κάλεσε με σχεδόν ….επιτακτικό ύφος μέσα στο μοναστήρι . Εκεί ένας μοναχός θα ξεναγούσε μια ομάδα ρώσων προσκυνητών στην έκθεση κειμηλίων της Μονής .Πήγαμε μαζί του μιας και αυτός προθυμοποιήθηκε να εκτελέσει χρέη μεταφραστή . Μπροστά στα μάτια μας φανερώθηκαν θησαυροί ανεκτίμητης αξίας μα κυρίως σημασίας .Το κάθε τι εκεί κουβαλούσε μια μακραίωνη ιστορία και αναρίθμητες ιερές στιγμές . Λειτουργικά αντικείμενα όπως πατριαρχικά δισκοπότηρα ,άμφια όπως ο σάκος του Αγίου Νήφωνος ,παρέσερναν τον νου σε ενδοξότατες εποχές θρησκευτικής μεγαλοπρέπειας και φλογερής πίστης .
Λίγο πριν κοιμηθούμε για βράδυ καθίσαμε στην βιβλιοθήκη των προσκυνητών και συζητούσαμε για οτιδήποτε μπορούσε να δυναμώσει την πίστη μας .Σταματήσαμε απότομα μόλις μπήκε ένας πατέρας με τον μικρό του γιό περίπου 10 ετών . Τα σημάδια από τις χημειοθεραπείες στον μικρό ήταν εμφανή . Συνεχίσαμε εμφανώς σαστισμένοι να κουβεντιάζουμε μην θέλοντας να αιωρείται αυτό που νιώθαμε ….Ανάμικτα δηλαδή συναισθήματα αμηχανίας απορίας θαυμασμού και φόβου μιας και όλοι έχουμε μικρά παιδιά ….Κάποιος θέλησε να τον ξορκίσει και πλησίασε προς το μέρος τους …-Πώς σε λένε αγάπη μου ;- Απόστολο . -Παίζεις μπάλα Αποστόλη μου ;-Βεβαίως είναι μεσοεπιθετικός συμπλήρωσε ο πατέρας του …Κουβέντιασαν αρκετή ώρα και στο τέλος ο φίλος μας έδωσε στον μικρό μια εικονίτσα του Αγίου Ιούδα του Θαδδαίου …Ξέρεις παιδί μου αυτός ο Άγιος έχει μεγάλη παρρησία στον Χριστό μας …Ζήτα του αυτό που θέλεις και αυτός θα βοηθήσει …Το μικρό αγγελούδι πήρε την εικόνα του Αγίου και την κράτησε με τα δυο του τα χέρια …Το βούρκωμά του μαρτυρούσε πειστικότερα από οτιδήποτε άλλο το πόσο ανάγκη έχουμε ο ένας τον άλλο , και όλοι μαζί τον Έναν Άγιο και Κύριον... (συνεχίζεται… )
Νώντα Σκοπετέα -Το Άγιο Όρος μέσα μας