45 χρόνια ο λαός βοά το Άγιος!

Τίποτα δεν είναι δικό μας! Το ελάχιστο, το φαινομενικά μικρό και ασήμαντο! Μόνο οι αμαρτίες μας ανήκουν εξ ολοκλήρου! Εκεί ο Θεός δεν κατέχει απολύτως τίποτα! Σε όλα τα υπόλοιπα είναι ο απολύτως κυριεύων! Έτσι συμβαίνει και με τούτη την εκπομπή! Όλα ο Κύριος τα διαφεντεύει! Εκείνος υπαγορεύει, υποδεικνύει, υπογραμμίζει! Κανένα κείμενο, ούτε η παραμικρή λέξη δεν μας ανήκει! Καμιά θεματολογία δεν αναδύεται, αν Εκείνος δεν οικονομήσει! Μην παρεξηγηθεί αδελφοί μου αυτό! Το έχουμε ξαναπεί! Και αν ακόμα αναρίθμητες ψυχές ωφεληθούν από αυτήν την ραδιοσυναλληλία, αυτό είναι αδιάφορο για την σωτηρία της δικής μας ψυχής! Δεν θα αποτελέσει κριτήριο! Κριτήριο και φίλτρο είναι μόνο αν αυτό που γίνεται ευαρεστεί το  Θεό υπό το πρίσμα του Ευαγγελικού Του λόγου! Το Θεάρεστο, που βέβαια  θα πληροφορηθούμε μόνο εν εκείνη τη ημέρα! Ως τότε προσευχή να μην μας παραδειγματίσει ο Κύριος για τα όσα τολμάμε στο Άγιο Όνομά Του! Γιατί ο παραπάνω πρόλογος; Για να σας πούμε ότι αυτή η σειρά των εκπομπών με τα έμψυχα ακρογιάλια, τις έμψυχες κορφές, τους έμψυχους κυματοθραύστες μέσα στο φετινό καλοκαίρι ήταν και για εμάς αληθινά Θεόσταλτη. Σ’ αυτές τις απαράκλητες και άνυδρες μέρες της αποστασίας τούτης της παραπικραίνουσας τον Χριστό μας γεννεάς, έστειλε ο Κύριος τις τόσο ζωντανές και ανεξίτηλες θύμησες αυτών των Αγίων να μας κρατήσουν λίγο πριν ο βυθός μας καταπιεί! Το νιώθουμε λοιπόν πως και η σημερινή εκπομπή είναι ένα από τα αναρίθμητα σημάδια της μακροθυμίας και της Χρηστότητάς Του! Και ο Όσιος της Πάρου, αέναος κήρυκας της μόνης σωτηρίας οδού, εκείνης της μετανοίας! Δεν γεννάται ζήτημα συγκρίσεως! Να πούμε γιατί έχει αγικαταταχθεί άλλος ή άλλη με λιγότερες θεοσημείες και λιγότερη λαοφιλία και αγάπη από τους πιστούς. Θα πούμε μόνο ότι τους Αγίους τους κατατάσσει η συνείδηση του απλού λαού. Το κριτήριό του είναι αλάνθαστο! Συμμαρτυρία δίνει μόνο η ελεγχόμενη από το εναργές Πανάγιο Πνεύμα συνείδηση! Καμιά υστεροβουλία, κανένας υπολογισμός, καμιά σκοπιμότητα και στρατηγική! Μην αγνοούμε την φωνή του λαού που βοά!  45 χρόνους τώρα, όταν προσφωνεί ή θυμάται τον Γέροντα της Λογγοβάρδας…Όσιος! Άγιος! Μεγάλος Άγιος ο πατήρ Φιλόθεος Ζερβάκος! Με μεσιτείες ακαταγώνιστες! Με εμφανίσεις και σημεία! Με θαύματα και θαυμάσια, να γράφουν και να προσθέτους συνεχώς σελίδες στο συναξάρι της 8^ης Μαϊου! Μαζί με τον ηγαπημένο μαθητή, της Πάτμου τον αφέντη! Όλα συνδέονται με εκείνη τη χρυσή αλυσίδα της πίστης! Του Αιγαίου τα θαλασσόβρεχτα χώματα, ακόμα κρατούν τα πατήματα των φλογερών Ιεραποστόλων του Χριστού! Εκεί ξανά η ψυχή θα ταξιδέψει! Σε ακρογιάλια και κορφές! Μπηγμένοι από τον Πλάστη! Φάροι και Σταυροί, να φωτίζουν και να οδηγούν…

Νώντας Σκοπετέας

Απόσπασμα από σειρά επτά εκπομπών μέσα στο καλοκαίρι του 2024 με τίτλο:

 "Σε ακρογιάλια και κορφές".

Σε ακρογιάλια και κορφές…

 

Ψάχνω να βρω μια καταφυγή, μέσα στου καλοκαιριού το καύμα, ανακουφιστική, θεραπευτική για το σώμα και την ψυχή!  Βράχος που αντανακλά το λιόπυρο καλοκαιρινό απομεσήμερο. Κάποτε εδώ δεν υπήρχε ούτε κλαδί να σταθεί του ουρανού ένα πετεινό! Τώρα  διάσπαρτες πάνω σε έδαφος ξερό, σκιές  από κουμαριές, πευκάκια και πουρνάρια, που κάποτε φύτεψε ένας μεγάλος Άγιος. Στην Πάτμο βρισκόμαστε,  στα πανώρια  Δωδεκάνησα, εδώ που έπεμπε ο γέροντας τους… φυτευτές του...Αφού πρώτα  έριχνε σπόρους Χριστού και ευλάβειας στις ψυχές τους, μετά τη θεία εξομολόγηση, τους οδηγούσε εδώ να ξεπληρώσουν ένα πνευματικό χρέος, σαν κανόνα στα εξομολογημένα λάθια τους και για να ξεριζώσουν τα φιλεπίστροφα πάθια, εκείνος ο μακάριος τους έθετε  σαν επιτίμιο και παιδαγωγία αλησμόνητη, να φυτέψουν ένα δέντρο και να το φροντίζουν, μέχρι να σταθεί αυτό λυγερόκορμο και αλύγιστο στου ανέμου το μένος! Στην σκιά ενός τέτοιου δέντρου, ποτισμένου με μετανοίας και αναγεννητικής χαράς δάκρυα, στεκόμαστε τώρα νοερώς και μακαρίζουμε του Θεού το πανευμήχανο και των γνησίων φίλων Του την θαυμαστή αρετή, αυτή της διακρίσεως, της ευγένειας, της αρχοντικής αγάπης, που γίνεται τα πάντα τοις πάσι…

Σε ακρογιάλια και κορφές, σε φάρους και Σταυρούς, θα ξαναβρεθούμε σε αυτή τη σειρά των εκπομπών. Ξεκινήσαμε από το πρώτο μέρος, ευρισκόμενοι στην Πάτμο της Αποκαλύψεως και του μεγάλου Αγίου των ημερών μας, Γέροντα Αμφιλοχίου Μακρή. Εκείνος  στεκόταν στα ακρογιάλια της Πάτμου και οσφραινόταν το μυρίπνοο αεράκι, που έλεγε πως ταξίδευε από τα ευλογημένα μέρη της Αγιοτόκου Αιγύπτου! Σταυροκοπιόταν τότε με δέος ασύλληπτο, μνημονεύοντας της ερήμου τους καθηγητές, Αντώνιο, Παχώμιο, Μακάριο! Τα πάντα Χριστός! Πάντα δι’  Αυτού εγένετο και χωρίς Αυτού εγένετο, ουδέ εν ο  γέγονεν  (Ιω.1,3) Δεν υπάρχει τίποτα εκτός και μακριά από τον Θεό λόγο! 

Και εν πάσι Χριστός! Αγάπη ολοκληρωτική και ανέκπτωτη! Ύστερα ανέβαινε στα ψηλώματα της Πάτμου, να θρηνήσει για τις εφτά σβησμένες λυχνίες της Αποκαλύψεως, θωρώντας στο βάθος της Μικράς Ασίας τα βουνά!

Στην Πάτμο ξανά, στα χώματα που γεώργησε ένας μεγάλος εργάτης και σπορέας του Ευαγγελικού λόγου, στα μέρη του Ηγαπημένου, στο καστρομονάστηρο του και στο σπήλαιο που του Θεού η φωνή πάντοτε αντηχεί,  στη μονή του Ευαγγελισμού και στο ερημητήριο του Μνήστορος  και Δικαίου Ιωσήφ στο Κουβάρι!

Αγιασμένος τόπος! Δρομολόγια και ταξίδια κάνει η ψυχή! Οι πιο όμορφοι προορισμοί δεν είναι τόποι...Είναι τα ταπεινά του Ουρανού που τους αγίασαν! Προορισμοί για τους ταξιδευτές του Παραδείσου! Εκείνοι,  που  παντού έχουν πάει...

Νώντας Σκοπετέας

Απόσπασμα από σειρά εκπομπών με τίτλο: Σε ακρογιάλια και κορφές

Ιούλιος 2024

Εσύ παντού έχεις πάει!

Έφτασε  η πολυπόθητη για πολλούς εποχή του θέρους. Της θερινής ραστώνης ο καιρός! Η παιδική ανεμελιά, η ταξιδεύτρα μνήμη…Νερό τα χρόνια αδελφέ, τρέχω να τα προλάβω, να γευτώ το γλυκόπιοτό τους, να ξεδιψάσω με τις αστέγνωτες ακόμα μεταλαβιές τους…Πότε ήταν που σαν παιδιά, ζούσαμε μέρες ανύχτωτες και βραδιές αξημέρωτες, με τον χρόνο φίλο καρδιακό, να μην χαλά χατίρι σε κανέναν μας…Τώρα σαν το καλοκαίρι έρθει, βγαίνουν τα ημερολόγια και τα προγράμματα, να διευθύνουν και να ενορχηστρώσουν, το πότε και το πώς θα κυλήσει η μουσική με τις μεγάλες παύσεις…Ήταν μια διαφήμιση πριν λίγο καιρό που μεταδιδόταν στην τηλεόραση. Μια κυρία μέσης ηλικίας, πολυταξιδεμένη, επαναλάμβανε το σύνθημα μιας αεροπορικής εταιρίας:  Έχω πάει, έχω πάει…προσπαθώντας να προσελκύσει το ενδιαφέρον του ταξιδιωτικού κοινού…Ξέρετε γεννούν πολλούς ωφέλιμους για την ψυχή συνειρμούς κάποιες διαφημίσεις! Τέχνη και επιστήμη ολόκληρη, αναδεμένη με την ψυχολογία μα και την Θεολογία…

Ήταν μια ψυχή διαλεχτή και μακαρία, με χαρά Αναστάσιμη! Ζούσε αξεδίψαστα για του Θεού τα άφθονα τα κελαρύσματα… Μόνο μέσα στον οίκο του Θεού ανάσαινε το ζωογόνο…Λαχταρούσε πάντα τη στιγμή να ακούσει το Ευλογητός ο εν Τριάδι Θεός…Δεν έχανε σύναξη, ακόμα κι αν έστεκε κατάμονη στην άδεια Εκκλησιά, στους Εσπερινούς και στα Απόδειπνα! Όταν οι περισσότεροι σταματούσαν να κάνουν ένα διάλειμμα, εκείνη συνέχιζε με περισσότερη ζέση από πριν…Τι κι αν όλη τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή και την Μεγάλη Εβδομάδα δεν έλειψε ούτε δευτερόλεπτο από τις ακολουθίες! Την Διακαινήσιμο πάλι παρούσα και ορθή…να αναζητά λειτουργία και γιορτάσι! Και στις ακολουθίες συνέχεια να προσθέτει! Να, πριν λίγο καιρό μέσα στο Πεντηκοστάρι, που όλοι μας κάπως ψάχνουμε να βρούμε κανένα ξαπόσταμα και καμιά…οικονομία…εκείνη μας μίλησε με ενθουσιασμό για το Τριώδιο του Αγίου Ιωσήφ του Υμνογράφου! Από εκεί και το υπέροχο «Τριώδιο των Ρόδων», που κάποιοι χρησιμοποιούν μόλις θέλουν να μιλήσουν για το ευλογημένο Πεντηκοστάριο!  Ένα καταπληκτικό έργο με τριώδιους ύμνους του Πεντηκοσταρίου που διαβάζεται μαζί με τις υπόλοιπες ακολουθίες της ημέρας από την Κυριακή του Θωμά έως και την Πεντηκοστή! Δεν είχε πάει πουθενά πέρα από τη μικρή της κωμόπολη! Μια ζωή εδώ! Ασκήτρια μέσα στον κόσμο! Την ακούσαμε  μια μέρα να λέει και συγκλονιστήκαμε!

                          

-Βρείτε μου τον πιο μαγευτικό προορισμό στον κόσμο! Τον πιο όμορφο και σπάνιο!  Χαρίστε μου τα εισιτήρια και την διαμονή! Να κάνουν πολλά όμως ε; Εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ! Και πείτε μου να βρίσκομαι εκεί Κυριακή πρωί, ή σε γιορτή Αγίου του Θεού χωρίς Εκκλησιά να λειτουργείται και να υπάρχει  ο Ζωντανός Θεός για κοινωνία! Χάρισμά σας! Ούτε που με συγκινεί στο ελάχιστο! Κι ας μην έχω πάει πουθενά, εγώ νιώθω πως έχω βρεθεί παντού! Διαβάζω ένα συναξάρι, έναν βίο σύγχρονου Αγίου και βρίσκομαι με μιας στα πιο υπέροχα μέρη της πλάσης! Στην Καππαδοκία του Μεγάλου Βασιλείου και του Αγίου Παϊσίου, στην Πάρο του Αγίου Φιλοθέου Ζερβάκου, στην Πάτμο του ηγαπημένου μαθητή και του Αγίου Αμφιλοχίου, στην Κρήτη της Γερόντισσας Γαλακτίας, στις Ιεραποστολές όλου του κόσμου, στα Ιεροσόλυμα του Χριστού μας, στο περιβόλι της Κυρίας Θεοτόκου, να συναντήσω εκείνους που δεν ξεμάκρυναν ποτέ σε όλη τους την μοναχική ζωή  ούτε από τον τόπο, ούτε κι από τον τρόπο τους… !

Να ακούς την λέξη διακοπές και το πρώτο μέλημά σου να είναι η ουράνια μέθεξη, το ζωοποιητικό μυστήριο των μυστηρίων! Μοιάζει με την πρωτόνοια! Την πρώτη σκέψη που κάνουμε μόλις ξυπνήσουμε το πρωί! Αν είναι ο Κύριος και Θεός μας, Εκείνος που θα του προσφερθεί, τότε πλημμυρίζει η μέρα από ευλογία και ελπίδα, όσο δύσκολες κι αν είναι οι περιστάσεις… Να μια διαφορετική πρωτόνοια, σαν σε ρωτούν που έχεις πάει διακοπές…Κάποιοι όπως ο Άγιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης, με τη χάρη του Θεού όντως βρέθηκαν στα πιο σπάνια και απρόσιτα μέρη του κόσμου, χωρίς να έχουν ποτέ τους πάει…Τα περιέγραφε με συγκλονιστικές λεπτομέρειες, που αγνοούσαν ακόμα και ντόπιοι που απορούσαν με τα μεγαλεία του Θεού! Ποιος μπορεί να τα διηγηθεί άραγε; Μόνο όσων οι ψυχές ταξιδεύουν στα θέρετρα του Παραδείσου, όχι για να βρουν πολυτέλεια μα Θεία λυσιτέλεια…Εκεί θα ταξιδέψουμε τούτο το καλοκαίρι σε αυτήν την σειρά των εκπομπών, να μας δροσίσουν οι έμψυχες κελαρυστές πηγές! Του Θεού τα ενΧριστωμένα αστείρευτα αναβλύσματα! Οι βρύσες της αιώνιας Χαράς και των χαρίτων! Τι κι αν εσύ αδελφέ μου τώρα που μας ακούς δεν μπορείς να κινήσεις ούτε ένα μέρος του σώματός σου, καθηλωμένος στον κράβατο-Σταυρό σου! Φτεράκισε και πάλι μαζί μας και οδήγησέ μας σε λιμάνια Ουρανού παραδεισένια, να ρίξουμε και εμείς άγκυρες αιώνιας ελπίδας! Εσύ παντού έχεις πάει!...

Νώντας Σκοπετέας

Απόσπασμα από ομότιτλη σειρά εκπομπών μέσα στο καλοκαίρι του 2024

 

Το Πνεύμα Σου το Άγιον μη αντανέλης…

 

…Αγιάζει, αφθαρτοποιεί, αθανατίζει, ελέγχει, λευτερώνει από τα δεσμά της αμαρτίας. Και εμείς σε μια διαρκή καταλλαγή ώστε να γινόμαστε δέκτες των δωρεών Του! Σημάδι της οργής του Θεού η απουσία Του λέγει ο Ιερός Χρυσόστομος! Δεν φεύγει φυσικά! Μένει πάντοτε, αλλά μένει ανενέργητο, αδρανοποιημένο και όχι θερμουργό!...

…Σκοπός είναι πρωτίστως η απόκτηση αλλά κυρίως ο αγώνας για την διατήρησηή Του...Θερμουργό και εναργές έως την τελευταία μας πνοή...

...Τι να ναι αυτό που μετατρέπει την ήττα σε νέα αρχή, την θλίψη σε κατάνυξη και δάκρυα λυτρωτικά, την απογοήτευση σε ενθουσιασμό, την πτώση σε ανάταση και ανάσταση, τον πειρασμό τον κάνει οδηγό, τα λάθη δρόμους ασφαλείς, τα πάθη αρετές και το σκοτάδι Φως; Είναι το δώρο του Αγίου Πνεύματος! Ο γλυκασμός της επίσκεψης και της…παραμονής του Παρακλήτου Κυρίου και Θεού!... 

…Είναι του παραλόγου η εποχή μας, του παρά την δημιουργηθείσαν φύσιν, άνοστη, ανούσια, άμορφη, ανιστόρητη, δίχως προσανατολισμό, χαμωσερνάμενη, φθηνή, αλλοτριωμένη και ξέφρενη, μα κυρίως απνευμάτιστη…

Ίσως να έχει ξαναειπωθεί τούτο το τελευταίο, μα σπάνια ακούγεται και νοείται στην πραγματική του διάσταση. Η εποχή μας είναι απνευμάτιστη!  Σπανίζουν έως εκλείπουν  οι   πνευματικοί άνθρωποι! Και δεν εννοούμε όλους αυτούς, που κάπως φίλαυτα και ανθρωπάρεσκα ωσαύτως αυτοπροσδιορίζονται. Στην πλειονότητά τους, όλοι εκείνοι που στην σύγχρονη εποχή μας, αποτελούν τον «πνευματικό κόσμο» της χώρας,  είναι άνθρωποι μάλλον  απνευμάτιστοι, αφού είτε αθεούν, είτε δυστυχώς και ολέθρια για αυτούς και όσους εμπιστεύονται την κρίση τους  Θεομαχούν, όπως συμβαίνει τόσο απροκάλυπτα πλέον στην Ορθόδοξη Πατρίδα μας. Τι όμως είναι για αυτούς  τους πολλούς «πνευματικούς ανθρώπους»  το πνεύμα;  Κάτι, έστω και υπό μορφή τέχνης, που μπορεί να στρέφεται αβίαστα ακόμα και εναντίον του Δημιουργού του παντός!

 Πνεύμα όμως είναι μόνο ό,τι σε κάνει να περιστρέφεσαι σαν τον ηλιανθό γύρω απ τον Τριαδικό Θεό!! Το Πνεύμα επισκέπτεται μόνο όσους Το εκζητούν να έλθει με την πνοή Του και να σκηνώσει μέσα τους,  να τους καθαρίσει την κηλιδωμένη ψυχή και να τους σώσει!

Σπανίζουν οι πνευματικοί άνθρωποι λοιπόν! Μόνο εμείς οι υπόλοιποι  μπορούμε βέβαια να τους διακρίνουμε…Οι ίδιοι, αλλοίμονο αν αυτοανακηρυχθούν τέτοιοι! Όποιος θεωρεί εαυτόν αναμάρτητο και πνευματικό υπό την ορθή έννοια όμως (δηλαδή εμφορούμενο από το Πανάγιο και Ζωοποιό Πνεύμα), τότε θαρρούμε  πως πάσχει από Εωσφορικό εγωισμό που καταβαραθρώνει την ψυχή του! Το Άγιο Πνεύμα είναι κάτι σαν την αρετή σε οποιαδήποτε έκφανσή της!

Ο Ιερός Αυγουστίνος, κάπου σημειώνει ότι υπάρχει αμαρτία εφάμιλλη της βλασφημίας κατά του Αγίου Πνεύματος! Της  μόνης  που όπως είπε ο Χριστός μας  δεν συγχωρείται: Η  εν επιγνώσει αρετή! Την μόνη ιδιότητα που πρέπει να επιτρέπουμε στους εαυτούς μας να λαχταράνε και να διεκδικούν, είναι αυτή του ασθενούς! Νοσοκομείο η Εκκλησία, Θεραπευτήριο! Ακεσώδυνο το φάρμακο του Αγίου Πνεύματος...Μόνο που πρέπει να αμφιβάλλουμε ως την στερνή πνοή μας αν ποτέ τα  καταφέραμε να Το φιλοξενήσουμε εντός μας!

Οι αληθινά λοιπόν πνευματικοί άνθρωποι είναι δένδρα αγλαόκαρπα που ανυποψίαστα για την μεγαλοσύνη τους,  σκορπούν και χαρίζουν στους γύρω τους , τους γνήσιους καρπούς της κατοικούμενης υπό του Παναγίου Πνεύματος ψυχής τους: Την αγάπη, την χαρά, την ειρήνη, την μακροθυμία, την χρηστότητα, την αγαθοσύνη, την πίστη, την προκοπή, την εγκράτεια, όπως δίδαξε το σκεύος εκλογής του Κυρίου μας. Ξηρή η εποχή μας…Μίσος ατέλειωτο, πόλεμος παντού, μνησικακία, ανηθικότητα, διαστροφή, απιστία, τέλμα και απελπισία… Απνευμάτιστη η εποχή μας. Ζητά την ελπίδα, το κάρπισμά της!

Βασιλεύ Ουράνιε Παράκλητε Αγαθέ, σώσον τας ψυχάς ημών!

Και εμείς που οικονόμησε ο Κύριος να Τον…βλέπουμε και να μας βλέπει μέσα στην μάνα Εκκλησία, είμαστε άνθρωποι πνευματικοί; Tί σκοπό έχουμε στ αλήθεια; Εμείς που εκκλησιαζόμαστε, νηστεύουμε, προσευχόμαστε , ενίοτε ελεούμε, ξέρουμε πως όλα τούτα είναι τα μέσα και μόνο για την απόκτηση του Αγίου Πνεύματος του Θεού όπως δεν σταματούσε ποτέ να λέει ο Άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ; Αν όχι, μάλλον έχουμε παρερμηνεύσει, έχουμε παραπλανηθεί , μάλλον δεν μας επισκέπτεται  ο Τριαδικός Θεός, ο Πατήρ, ο Υιός και το Πνεύμα το Άγιον το Κύριον, το Ζωοποιόν. Μάλλον και εμείς ανήκουμε στους έστω και ανεπίγνωστα απνευμάτιστους ανθρώπους, σαν την συμπαθέστατη συγγραφέα των παιδικών μας ονείρων, τους ζωντανούς νεκρούς, που μεριμνούν για όλα πλην του μόνου σημαντικού: Της απόκτησης της χάρης του Αγίου Πνεύματος, που τα πάντα χορηγεί!  Ούτε αλλοιωμένο απ το σήμερα και την εξέλιξη, ούτε προσαρμοσμένο από την ανάγκη και το απρόβλεπτο! Το λαλήσαν δια των Προφητών Πνεύμα το Άγιον , μας καρτερά όλους, προσμένει τη ζωή μας να την αγκαλιάσει Πατρικά και να την μεταμορφώσει, να την νεοποιήσει, να της δώσει αυτό που αληθινά και μόνο έχει ανάγκη!  Αν έχουμε Αυτό τα έχουμε όλα! Χωρίς Αυτό όμως δεν έχουμε τίποτα!

Νώντας Σκοπετέας

Αποσπάσματα από παλαιότερα κείμενα και  ομότιτλη εκπομπή στην Πεντηκοστή του 2024

Πληγωμένα μυστήρια, λαβωμένες ψυχές(Κάτι πρέπει να αλλάξει)

Διαβάσαμε στο διαδίκτυο τι έγραψε μια ψυχή…

"Ήμουν προχθές σε μια βάπτιση ανθρώπων που πραγματικά εκτιμώ αφάνταστα.

Την ώρα που το μωρό έκλαιγε απαρηγόρητο, το άγχος στο πρόσωπο των γονέων του ήταν ολοφάνερο και εμένα η καρδιά μου ράγιζε, παρατήρησα ότι αρκετοί καλεσμένοι γελούσαν δυνατά.

Ένα μωρό χωρίς να καταλαβαίνει τον λόγο, γδυνόταν μπροστά σε 50 γνωστά και άγνωστα άτομα, παραδινόταν σε έναν κύριο που δεν έχει ξαναδεί και εκείνος το βουτούσε στο νερό.

Μπορεί ως Έλληνες να έχουμε συνηθίσει αυτή την εικόνα και να μας φαίνεται φυσιολογικό, αλλά σίγουρα για το πλάσμα αυτό δεν είναι!

Δεν έχω σκοπό σήμερα να θίξω ή να κρίνω την παράδοση της εκκλησίας μας, την οποία ακολούθησα και εγώ. Θα μείνω προς το παρόν στο γέλιο των καλεσμένων, που με οδήγησε στην συνειδητοποίηση ότι η απαξίωση των συναισθημάτων ενός ανθρώπου, ξεκινάει από την βρεφική του ηλικία.

Ένα κατατρομαγμένο μωρό, του οποίου όλα τα ένστικτα έλεγαν ότι κάτι πηγαίνει λάθος και αισθανόταν ανασφαλής και προδομένο, αντιλήφθηκε (γιατί το αντιλαμβάνεται) ότι όλοι γύρω του γελούσαν.

Έτσι ξεκινάει η αμφισβήτηση και ακόμα χειρότερα, η ντροπή για τα συναισθήματα μας.

Ως άνθρωπος που παλεύει ακόμα να βρει την επαφή με τα συναισθήματά της, έχω να πω ότι είναι απαραίτητο (εμείς οι υποτιθέμενοι μεγάλοι) να μάθουμε να αγκαλιάζουμε όλα τα συναισθήματα των παιδιών μας.

Τα συναισθήματά τους μπορεί να μην μας φαίνονται πάντα λογικά ή δικαιολογημένα, αλλά το να μάθουν ότι έχουν το δικαίωμα να τα βιώνουν έτσι και αλλιώς, είναι απολύτως απαραίτητο.

Ζούμε σε μια κοινωνία όπου όλο ακούμε να συμβαίνουν τρέλες και οι περισσότεροι από εμάς έχουμε επιλέξει την ψυχοθεραπεία για να θεραπεύσουμε τα τραύματα της παιδικής μας ηλικίας.

Εάν θέλουμε να αλλάξει αυτό και η επόμενη γενιά ενηλίκων να μην χρειάζεται να παλέψει χρόνια ολόκληρα για να τολμήσει να βιώσει τα συναισθήματά της, κάτι πρέπει να αλλάξει - και πρέπει να αλλάξει από εμάς!".

Πόσο διαφορετικά νοήματα προσέλαβε αυτός ο άνθρωπος αδελφοί μου  από ένα σωστικό μυστήριο της Εκκλησίας μας. Αν σταθούμε λέξη-λέξη στα λεγόμενά του, θα διαπιστώσουμε πως διαμαρτύρεται ορθώς, για το ότι κάποιοι γελούν και σατιρίζουν  την ώρα της βαπτίσεως όταν το βρέφος σπαράζει.... Σωστά  χρησιμοποιεί τη λέξη γδύνεται αλλά με λάθος νόημα… Πόσα σημαντικά είναι προφανές ότι αγνοεί… Αν του μιλήσουμε για το ότι απεκδύεται τον παλαιό άνθρωπο για να φορέσει τον φωτεινό Χιτώνα της ψυχής…Αν του πούμε ότι όντως οι άνθρωποι εκείνοι την ώρα όχι μόνο δεν πρέπει να χαχανίζουν αλλά σύντρομοι και έμφοβοι Θεού Ζώντος να συμπροσεύχονται για τον παλαιό άνθρωπο, που ενταφιάζεται μέσα στην κολυμβήθρα και τον νέο που αναδύεται μετά τις 3 καταδύσεις και αναγεννάται ενώπιόν μας…Αν του πούμε ότι λίγο πριν μόλις, διαβάστηκαν 3 ευχές εξορκισμού του δαιμονίου που εμφώλευε μέχρι πριν ελάχιστα στο περικάρδιο του νεοβαπτιζομένου, ότι δόθηκαν υποσχέσεις αποταγής του σατανά και σύνταξης με τον Χριστό, ότι διαβάστηκε το σύμβολο και συμβόλαιο της Αγίας μας πίστης…Αν του πούμε ότι σκοπός αυτής της ζωής είναι να μας βρει ο θάνατος και το πέρασμα στο αιώνιο φορώντας τον χιτώνα αυτόν τον ολοφώτεινο της βαπτίσεώς μας…Και ότι σκοπός επίσης ο σπουδαιότερος είναι η επίγνωση του Αγίου Θεού και της Αγίας Ορθόδοξης πίστης μας…πως λέτε να αντιδρούσε αδελφοί μου; Αλίμονο, θα μας κοίταζε ως εξωγήινους και θα μας χαρακτήριζε ως παρανοϊκούς σκοταδιστές…Άκου εκεί δαιμόνια…στην εποχή μας! Μεσαίωνας! Και άλλη μια βάπτιση μπροστά μας…Το Φως βαπτίζεται σκοτάδι και το σκοτάδι φως! ….κάτι πρέπει να αλλάξει - και πρέπει να αλλάξει από εμάς!"….Σε αυτό και αν συμφωνούμε ευλογημένη ψυχή! Να αλλάξουμε εμείς, να μεταμορφωθούμε, να γδυθούμε τον παλαιό άνθρωπο, να κατανοήσουμε την σημαντικότητα των αγίων σωστικών μυστηρίων! Όλα εκκοσμικεύθηκαν και εμείς μαζί τους! Αντί να Εκκλησιαστικοποιήσουμε τον κόσμο, εκκοσμικεύσαμε την Εκκλησία…Βαρύ το τίμημα τούτου του ατοπήματος αδελφοί μου! Όλο και περισσότερο παγώνει η αγάπη!...

Νώντας Σκοπετέας

Απόσπασμα από ομότιτλη εκπομπή

Επί πλείον πλύνον με...

 

Η τέχνη του γονιού…Εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου…Μίλα στον Θεό για τα παιδιά σου και όχι στα παιδιά σου για τον Θεό…Τα παιδιά σωσμένα μόνο με γόνατα ματωμένα…Πασχίζω να βρω τρόπο και τόπο να τους μιλήσω στις ψυχές τους, να τα μπολιάσω με Χριστό, να καταλάβουν τον σκοπό τους…Σωσμός…Λύτρωση…Ελευθερία…Χαρά…Αλήθεια…Να πάρω βιβλία να διαβάσω, να εκπαιδευθώ πριν εκπαιδεύσω…Φρόνημα μαρτυρικό….Θεός εν Τριάδι…Ουτοπία για τον συρμό που έσπασε τα φρένα…Μα τι έφταιξε που δεν…Τόσα χρόνια στην Εκκλησία και τώρα να μην…Σιωπή…Προσευχή…Σιωπή…

Ήρθε ο κυρ Δημήτρης και στάθηκε δίπλα μου…Και από το πουθενά που λένε, άρχισε να μου μιλά για την μανούλα του την κυρά Αντωνία…Εκείνη η εικόνα της να θυμιάζει κάθε που σουρούπωνε λέγοντας τον πεντηκοστό! Αλησμόνητη!

Σαν να διάβαζα κάθε μέρα το Ευαγγέλιο ολόκληρο, μόνο αυτή η στιγμή! Είμασταν όλοι 10 τόσοι νοματαίοι μέσα σε ένα δωμάτιο και νιώθαμε εκείνη την ώρα  να ανοίγει η καλαμωτή του χαμόσπιτου και να γίνεται στέγη μας ένας κρυστάλλινος Ουρανός με τον Οροφουργό Πλάστη να μας ευλογεί και με τα δυο του χέρια! Έτσι την νιώθαμε την μάνα…Να χτυπά την πόρτα Του και Εκείνος να ανοίγει συνεχώς τις πατρικές του αγκάλες, μέσα τους να μας χωρέσει! Δεν μας μίλησε ποτέ η μάνα ούτε για Θεό ούτε για Εκκλησία. Μόνο την βλέπαμε και η μάνα  μας δίδασκε…και μόνο τον Πεντηκοστό την ακούγαμε να λέει θυμιάζοντας…Αγράμματη, απλή και ταπεινή, δουλειά νύχτα με νύχτα, μύριζε πάντα χώμα βρεγμένο, ευωδιαστό! Αφτιασίδωτη με ένα κάλλος αρχαίο, πρωτόπλαστο! Θυμάμαι λοιπόν μια μέρα που είχε μεγαλώσει πια η μάνα, τον μεγάλο μας τον αδελφό, να της λέει πειράζοντάς την γλυκά…

-Βρε μάνα, τόσα χρόνια σε ακούω να  λες το ελέησόν με ο Θεός…Ξέρεις τι εννοεί αυτός που τον έγραψε; Τον γνωρίζεις τον Δαυίδ; Να σε ρωτήσω... εκείνος ο ύσσωπος ξέρεις πως είναι ανθός; Ή…να σε πάω σε πιο εύκολα,  εκεί που λες επί πλείον πλύνον με από της ανομίας μου και από της αμαρτίας μου καθάρισόν με…Τι θέλει να πει ο ψαλμωδός;

 -Παιδάκι μου, εγώ θα σου πω αυτό που καταλαβαίνω, μόλις λέω αυτά τα Άγια λογάκια, που όλο να κλαίω θέλω μόλις προσεύχομαι με δαύτα…Όπως Χριστέ μου το πλοίο το καθαρίζει το κύμα της θάλλασσας και διώχνει από πάνω του κάθε βρωμιά, έτσι καθάρισε και τις δικές μου τις μαγαρισιές…

Η τέχνη του γονιού…Η παιδεία και η νουθεσία του Κυρίου…Σιωπή…Προσευχή…Ταπείνωση! Μόνο μια τεταπεινωμένη καρδιά μπορεί να Τον διδάξει!  

Νώντας Σκοπετέας

Ιούνιος 2024

Διασκευή από προφορική διήγηση του αγαπητού μας Δημητρίου Μ. τον οποίον από καρδιάς ευχαριστούμε για τις γλυκύτατες θύμησες...

Παιδιά μου αναστηθείτε!

Ευρύ πνεύμα, πλατιά καρδιά, γλυκύτητα λόγων…

Των σκοταδιών αταίριαστα και Χρυσοστομικά…Τάλαντο πολλαπλασιασμένο, κομμένο σαν αντίδωρο σε οδοιπόρους της αλήθεια μοιρασμένο…Ηχογραφήσεις χιλιάδες, ώρες αμέτρητες! Άμβωνας, λύχνος, μαθητεία, διαφώτιση! Έμπονη, έμπρακτη αγάπη θυσιαστική! Θαύμα δεν είναι μόνο ό,τι υπερβαίνει το φυσικό και το αδύνατο για τους ανθρώπους…Είναι και το να μπορείς να διαφωτίζεις και να κατηχείς! Καταμεσίς του τρικυμισμένου πελάγους, μια ολκάδα λυτρωτική! Πεσμένος σε γκρεμό απαράκλητο, λιόπυρο και άδροσο, ένα σχοινί να σε τραβήξει πάνω…Του Ουρανού η άμεση επέμβαση, οι πρώτες βοήθειες…Λίγα αδέξια λόγια, πριν ανοίξουμε το μικρόφωνο για την σημερινή μας συναλληλία. Μαζί με την απέραντη ευγνωμοσύνη μας για την Πατρική εύνοια, που χάρισε σε όλους μας την καταφυγή μέσα από έναν εργάτη του Ευαγγελικού Λόγου. Από έναν παντοτινό στρατιώτη του Χριστού μας. 18 χρόνια από την κοίμησή του(23 Μαΐου 2006) συμπληρώνονται φέτος. Αναρωτιόμαστε πολλές φορές, πόσο πολύ ψηλά στέκεται ο πατήρ Αθανάσιος! Κάθε κήρυγμά του,  καταπέλτης στο πανύψηλο και δυσπρόβλητο οχυρό της θλιβερής μας αγνωσίας. Κάθε ουράνιο ομίλημά του και μια ψυχή πιο κοντά στο Φως του Χριστού. Αν τα έργα που αφήσαμε πίσω μας φεύγοντας από τούτον τον κόσμο θα μας ακολουθούν ως την ημέρα της τελικής κρίσεως επηρεάζοντας την θέση της ψυχής μας σε αυτήν την μέση κατάσταση της αναμονής, ο πατήρ Αθανάσιος όλο και ανεβαίνει! Γιατί είναι σε τούτες τις τόσο σκοτεινές και θεοστυγείς μέρες,  ο πιο κοντινός στην καθημερινότητα αμετρήτων ψυχών, ιδιαιτέρως νέων ανθρώπων! Μέσα σε έναν συρμό του μετρό στην πολύβουη νέα Βαβυλώνα βρίσκεσαι τούτη τη στιγμή, με 2 ακουστικά να σε συνδέουν με τα αποκαλυπτικά του λόγια! Εκείνα που όλο θα σε προτρέπουν να κινείσαι αντίθετα από τους σκοτεινούς συρμούς τούτου του κόσμου…

«…Αλλά, αγαπητοί μου, και σήμερα στην εποχή μας η νεότητα παρουσιάζει μία χειρότερη νέκρωση. Και αυτή η νέκρωση είναι πνευματική. Και όπως στη βιολογική νέκρωση ενός νέου ανθρώπου λέμε όλοι «κρίμα, νέο παιδί, νέος άνθρωπος πέθανε» και υπάρχει και πολύ πένθος, έτσι, πολύ περισσότερο πένθος υπάρχει όταν δεν είναι ένα πρόσωπο, αλλά είναι ολόκληρη η νεολαία. Τότε ανήκει στη νέκρωση της νεολαίας πολύς οδυρμός και πολλά δάκρυα. Περπατάμε στον δρόμο και βλέπουμε αυτούς τους ζωντανούς νεκρούς που ανήκουν στη νεολαία μας. Και σας βεβαιώνω, κλαίει η ψυχή, κλαίει ασφαλώς όλων των ανθρώπων εκείνων που καταλαβαίνουν, μπορούν να νιώθουν, να προσδιορίζουν και να πενθούν. Και πενθούν. Και οδύρονται. Όταν βλέπουν περιφερομένους νεκρούς από τη νέα γενεά, από τα παιδιά μας, από τη νεολαία μας….»(Απόσπασμα από ομίλημα του π.Αθανασίου Μυτιληναίου στην ευαγγελική περικοπή της Κυριακής Γ΄ Λουκά)

Ο πατήρ Αθανάσιος μόχθησε ιδιαιτέρως για την νεότητα! Αγωνιούσε και αγωνιζόταν δίχως σταματημό!Γνώριζε τους πειρασμούς της, ανίχνευε τις παγίδες, οσμιζόταν το δυσώδες που ερχόταν με ιλιγγιώδη ταχύτητα να σκεπάσει πνιγηρά όλων των αρετών τα οσφράδια…Αυτά που έλεγε στις κατηχήσεις και στις λύσεις των αποριών των νέων ανθρώπων, τότε (αλίμονο…ακόμα  και τώρα για κάποιους ολετήρες αγαπολόγους) ακούγονταν από τις…κωφές και απονεκρωμένες ψυχές ως αναχρονιστικά αυστηρά,  ακόμα και επικινδύνως ακραία…Εκείνος προσπαθούσε να κλείσει κάθε χαραμάδα από τις κερκόπορτες που ο πλανευτής κόσμος άνοιγε διάπλατα με προσχήματα δήθεν προόδου και χαράς…Πολέμησε την εκκοσμίκευση όσο ελάχιστοι! Και συνεχίζει, μέσα από τις καθημερινές…διαδικτυακές του παρεμβάσεις…Ακόμα ρίχνει σχοινιά στις κινδυνεύουσες ημιθανείς ψυχές…Δεν έκανε ποτέ του υποχωρήσεις! Δεν χάιδευε πάθη! Τα ξερίζωνε! Δεν επεδίωκε να αρέσει στο ακροατήριό του! Ένιωθε τόσο υπεύθυνος και υπόλογος για τις ψυχές των νέων ανθρώπων…Έβλεπε τη νεκροζώντανη νεολαία και μάτωνε η δική του ψυχή! Προσπαθούσε με κάθε ικμάδα της ύπαρξής του να την οδηγήσει μπροστά στον Χριστό! Να πει Εκείνος το… Νέοι, τεκνία μου, εγέρθητε!

Νώντας Σκοπετέας

Απόσπασμα από εκπομπή (3 μέρη) αφιερωμένη στον μακαριστό π.Αθανάσιο Μυτιληναίο με αφορμή τη συμπλήρωση 18 ετών από την κοίμησή του.

Πάτερ Αθανάσιε ρίξε ένα σχοινί!

                   

Όσες φορές κι αν τα χείλη της καρδιάς μας κραυγάσουν το: Δόξα τη μακροθυμία Σου Κύριε, ιδίως σε αυτές τις τόσο θεοστυγείς και σκοτεινές ημέρες, που μοιάζουν να  οδηγούν την ευθεία της τάχα ακμαίας Ιστορίας στις έσχατες αναπνοές της, τίποτα άξιο δεν θα κάνουμε Κύριε, σε σύγκριση με τους οικτιρμούς που μας δωρίζεις, παρατείνοντας τις δικές μας έμμυσες ανάσες…

Εκεί που όλα μοιάζουν νεκρά και αφώτιστα, στέλνεις Κύριε έναν δικό σου να φωτίσει τα μέσα μας πνιγηρά ερέβη… Η δίνη  του σαρκολάτρη και Θεομάχου βοθύνου μιας νέας τάχα εποχής,  ζητά ακόρεστη να καταπιεί αιώνια όλο και περισσότερους, από τα ατέλειωτα πλήθη των εκουσίως αμαρτανόντων…

Σε μια τέτοια τόσο οικεία πλέον  περιδήνηση,  έρχεται μια γλυκύτατη φωνή να σε παρηγορήσει και να σου μιλήσει για το λείμμα, που  μια χαραμάδα φωτός θα συντηρεί πάντοτε, να ξεδιπλώνεται σαν σχοινί σωτηρίας, να σε γλιτώσει, ανεβάζοντάς σε, από τα έγκατα του νεκροζώντανου Άδη. Και έγινε το διαδίκτυο, τόπος παραμυθίας και θερισμού! Και όσα οι ευλογημένοι διάκονοι- σπορείς σου κάποτε έσπειραν, τώρα να συγκομίσουν οι πεινασμένοι για Αλήθεια!

Σαράντα και πενήντα χρόνια πριν, ποιος άραγε φώτισε Κύριε εκείνους τους ανθρώπους να βάλουν μπροστά στους εργάτες Σου, τους Ιεροκήρυκες του Παραδείσου, ένα…ψυχογραφικό μηχανηματάκι, να μείνουν εκείνα τα μετανοίας  λόγια τους, τα ρήματά Σου,  αιώνια και πλέον τόσο αναγκαία και σωστικά…Και ενώ οι πολλοί του κοπαδιού,μπροστά από  μια οθόνη προσκυνούν τα προβατόσχημα είδωλα της νέας τάχα εποχής, οι λίγοι παράξενοι αναζητούν ομιλήματα του Παναγόπουλου, του Καντιώτη,  του π. Αθανασίου Μυτιληναίου και τόσων ακόμα,  για την νέα ευλογημένη εβδομάδα της πίστης που ξεκινά…Σαρανταήμερο Χριστουγέννων, Τριώδιο, Διακαινήσιμος, Πεντηκοστάρι, Κυριακές Ματθαίου, Κυριακές Λουκά, Μακαρισμοί, Κατηχήσεις Αγίου Κυρίλλου, Προφήτης Ησαϊας, Απαντήσεις Αποριών…Ένας κατάλογος ατέλειωτος, σαν του Θεού το έλεος!

Αχ ο πατήρ Αθανάσιος! Πόσους…πνευματικά ορφανούς δεν καθοδηγεί χάριτι και φιλανθρωπία  Θεού ιδίως στις ημέρες μας! Είχε το μέγιστο τάλαντο της ερμηνείας των Γραφών! Τι βάθος σοφίας! Τι συνειρμοί απλησίαστοι! Πόσο αποκαλυπτικός ο λόγος του! Πόσο Θεόκλητη η διαδρομή του! Τούτη την ώρα  σχεδόν 4.500 ψηφιοποιημένες  ομιλίες του υπάρχουν στο διαδίκτυο! Για να παρακολουθήσεις μία έστω την ημέρα, χρειάζεσαι, αν ξεκινήσεις σήμερα, 12 συναπτά χρόνια! Αν σκεφτείς δε,  ότι την καθεμιά πρέπει να την ακούσεις τουλάχιστον δυο και τρεις φορές για να εμβαθύνεις κάπως,…χρειάζεσαι μια ζωή ολόκληρη! Κάνεις τότε προσευχή και περιμένεις να στείλει ο Κύριος στης ψυχής σου τα ώτα, την έστω μία ομιλία που θα προκαλέσει την ποθητή αναγεννητική ρανίδα της μετανοίας…Μακαρίζεις την ιερή εκείνη  στιγμή, όσους άμισθους  πνευματικώς ελεούντες, δαπάνησαν αφειδώλευτα έτη αναρίθμητα από τις δικές τους ζωές, για να φτιάξουν τούτες τις κρήνες του π.Αθανασίου, εσύ να ξεδιψάσεις μακριά  από της θλιβερής αγνωσίας τα  συντετριμμένα φρέατα!

Κυριακή πρωί απολείτουργα συνάντησα έναν τέτοιο κοπιάτη όλως αναπάντεχα, μα όχι τυχαία, στο αρχονταρίκι ενός μοναστηριού της Παναγιάς μας. Τα’ φερε έτσι ο Θεός να πληροφορηθώ από κάποιον διπλανό μου για το διακόνημά του αδελφού το ευλογημένο. Δεν έχασα την ευκαιρία και τον πλησίασα! Κατάλαβα πως δεν ήθελε να πει πολλά, αλλά επέμενα! Τον ρώτησα για το πώς προέκυψε αυτή η πνευματική του εργασία και για το αν είχε γνωρίσει τον π.Αθανάσιο! Μας εξιστόρησε λοιπόν συγκινημένος, την γνωριμιά τους! Σήμερα 23 Μαίου 2022, ημέρα της ιερής του μνήμης, ήρθε η ώρα να αποτυπωθούν στο χαρτί, του Θεού τα θαυμάσια!

-Ήταν αρχές της δεκαετίας του 2000, όταν ξεκίνησα να ανακαλύπτω τον πατέρα Αθανάσιο! Τότε κυκλοφορούσαν οι ομιλίες του σε κασέτες! Πήγα λοιπόν σε ένα βιβλιοπωλείο των Αθηνών και αγόρασα με λαχτάρα μια σειρά κηρυγμάτων του με την ερμηνεία της Κυριακής Προσευχής, του Πάτερ ημών! Σκέψου, πως η καθεμιά κόστιζε τότε 1000 δραχμές! Μόλις συνειδητοποίησα ότι για να αποκτήσω όλες τις κασέτες που κυκλοφορούσαν χρειαζόμουν μια περιουσία, απογοητεύτηκα! Αλλά έχει ο καλός Θεός το σχέδιό Του!  Ξεκίνησα να ακούω τις κασέτες-συνήθως στο αυτοκίνητο μιας και τότε έκανα πολύ συχνά το δρομολόγιο Αθήνα Θεσσαλονίκη λόγω της εργασίας μου-  και μόλις έφτασα στην έβδομη κατά σειρά, διαπίστωσα ότι η κασέτα μέσα ήταν κενή! Είχα μόνο τη θήκη της! Μόλις τα κατάφερα, ξαναπήγα στο βιβλιοπωλείο να τους το αναφέρω και εκείνοι μου είπαν ότι δυστυχώς δεν είχαν άλλο απόθεμα από αυτήν την συνέχεια των λόγων, αλλά αν ήθελα θα μπορούσα να επισκεφτώ έναν άνθρωπο που είχε επιφορτιστεί τότε με αυτό το διακόνημα. Να μεταφέρει τις ομιλίες σε κασέτες δηλαδή! Δεν ξέρω, ή μάλλον φυσικά και ξέρω πλέον, τι ήταν εκείνο που  οδήγησε τα βήματά μου έξω από το  σπίτι εκείνου του ευλογημένου ανδρός! Μόλις του εξήγησα τον λόγο, μπήκε δίχως άλλη κουβέντα ξανά μέσα και έπειτα τον βλέπω να βγαίνει, κρατώντας στα χέρια του ή καλύτερα σέρνοντας δυο ασήκωτους τεράστιους σάκους! Αυτές, μου λέει, είναι όλες οι ομιλίες του πατρός Αθανασίου! Μα, δεν έχω καθόλου χρήματα του απάντησα! Και από ότι έχω υπολογίσει…-Αυτές είναι δικές σου παιδί μου! Δώρο! Ευλογία απ’ τον παππούλη! Στάθηκα και τον κοίταζα αποσβολωμένος! Έφυγα κλαίγοντας και  δοξάζοντας τον Κύριο που δεν σταματά να μας ευεργετεί! Περιττό να σου πω ότι η ακρόαση των ομιλιών έγινε η καθημερινότητά μου! Ατέλειωτες ώρες! Ιδίως στο αυτοκίνητο καθ’ οδόν προς Θεσσαλονίκη! Αφού το πρώτο πράγμα που με απασχολούσε όταν μου έδιναν υπηρεσιακό αμάξι από τη δουλειά ήταν το αν είχε κασετόφωνο! Ας ήταν και σαράβαλο! Αν είχε κασετόφωνο μου έκανε!  Κύλησαν έτσι λοιπόν κάποια λίγα  χρόνια! Έγινε ο π.Αθανάσιος τόσο κοντινός μου, πατέρας μου και αγαπημένος αδελφός μου! Άναψε μέσα μου ο πόθος να τον συναντήσω, να πάρω την ευχή του, να τον ευχαριστήσω για όλα αυτά τα άγνωστα ως χθες  που πλέον είχαν αποκαλυφθεί ενώπιόν μου! Σε ένα επόμενο λοιπόν  ταξίδι προς τα βόρεια, μια νοερή ερώτηση, σαν προσευχή ολόκαρδη, ξεκίνησε μέσα μου να λέγεται: Που είσαι πάτερ Αθανάσιε; Που είσαι; Και επαναλαμβανόταν συνεχώς!  Δίχως να το καταλάβω καλά-καλά ανηφόρισα προς τον Κίσσαβο και  βρέθηκα στην πύλη της Ιεράς Μονής Κομνηνείου, του μοναστηριού του! Βγήκα από το αυτοκίνητο και εκείνη την ώρα ένας λαϊκός άνθρωπος, κάπως μεγάλος σε ηλικία, ήρθε προς το μέρος μου! -Γιατί φωνάζετε κύριε τον πατέρα Αθανάσιο; Έκπληκτος εγώ, του απάντησα ότι δεν είχε βγει η παραμικρή λέξη από το στόμα μου! Κι όμως, εγώ σας άκουσα που τον φωνάζατε δυνατά! Δεν είναι εδώ ο παππούλης! Εδώ και αρκετούς μήνες νοσηλεύεται στο νοσοκομείο! Είναι δύσκολα! Έφυγα αφού προσκύνησα στο καθολικό και πήρα τον δρόμο για Θεσσαλονίκη ξανά! Στην επιστροφή κάτι με … «έτρωγε»! Έστριψα και μπήκα στην πόλη της Λάρισας! Ο κύριος Νίκος δεν μου είχε αναφέρει σε ποιο νοσοκομείο ήταν ο π.Αθανάσιος! Δεν είναι και πολλά βέβαια στη Λάρισα, αλλά στο ένα που έφτασα πρώτα, μόλις ρώτησα με ενημέρωσαν ότι εκεί βρισκόταν νοσηλευόμενος! Παρακάλεσα να μου επιτρέψουν επειδή  ερχόμουν και  από μακριά, έστω για λίγο να τον δω, μιας και ήταν ώρα εκτός επισκεπτηρίου! Έδωσε ο Θεός λοιπόν, ύστερα από λίγο να βρίσκομαι έξω από το δωμάτιό του! Χτύπησα δειλά-δειλά την πόρτα και άνοιξα! Στο κρεβάτι ο πατήρ Αθανάσιος και δίπλα του ένας Μοναχός, ο πατήρ Πολύκαρπος που τον φρόντιζε! Μου έκανε νόημα εκείνος για  να εισέλθω! Εκείνη ακριβώς  τη στιγμή ο πατήρ Αθανάσιος ανασηκώθηκε για ελάχιστα και μου χαμογέλασε κλίνοντας κάπως το κεφαλάκι του γνέφοντας το καλωσόρισμα! Με εντυπωσίασε η γλυκύτατη μορφή του, αλλά δεν μπορούσα να φανταστώ εκείνη την ώρα πως  μόλις είχα ζήσει  ένα μικρό θαύμα του Κυρίου μας , αφού και όπως αργότερα πληροφορήθηκα, είχε προηγηθεί μια παρατεταμένη περίοδος, κατά την οποία ο παππούλης βρισκόταν σε συνεχή λήθαργο… Είχε ξανακλείσει τα μάτια του μόλις γονάτισα μπροστά του και έκανα προσευχή! Μου ήρθε ένας λογισμός τότε! Να είχα κάτι από σένα Άγιε Γέροντα, σαν φυλαχτό και ευλογία! Βλέπω τότε να σηκώνει ελαφρά το δεξί του χεράκι και να το πλησιάζει προς το μέρος μου! Θέλει να σου δώσει το κομποσχοίνι που φορά! μου είπε κατασυγκινημένος ο πατήρ Πολύκαρπος! Του το έβγαλε και μου το έδωσε! Αμίλητος εγώ προσπαθούσα έστω και λίγο να συνειδητοποιήσω το τι γινόταν σε εκείνο το δωμάτιο! Ήταν η πρώτη και η μοναδική φορά που τον είδα! Έπειτα από λίγο μόλις καιρό κοιμήθηκε! Στις 23 Μαίου του  2006!

                         

Ακούσαμε και εμείς σιωπηλοί εκείνη την Κυριακή τον αδελφό μας να μας εξιστορεί την μία και μοναδική αυτή συνάντηση, προσπαθώντας και εμείς  να συνειδητοποιήσουμε το μέγεθος της ευλογίας! Δεν ήταν μόνο η συνταρακτική του αφήγηση! Ήταν που στο τέλος μας έδειξε ένα κομποσχοίνι! To κρατούσε στα χέρια του όλην την ώρα!

-Είναι αυτό που μου χάρισε τότε ο Γέροντας! Παρ’ το!  Από σήμερα θα το έχεις εσύ!

Ενεός το κράτησα στα τρεμάμενα σχεδόν χέρια μου! Ήταν τόσα εκείνα που ένωναν τον αδελφό μας με τον πνευματικό του ιχνηλάτη, που δεν θα μπορούσε οτιδήποτε το υλικό να γίνει εμπόδιο στο να μην πάψει ποτέ να εφαρμόζει απόλυτα  στην πράξη όσα τόσα χρόνια διδάχτηκε και κυρίως να ελεεί πνευματικά όποιον βρεθεί…απολείτουργα στο δρόμο του. Σκέφτηκα πόσο εγώ θα δυσκολευόμουν να αποχωριστώ μια τέτοια ευλογία! Μα έπειτα θυμήθηκα εκείνα τα τσουβάλια με τις χιλιάδες κασέτες που κάποτε του χαρίστηκαν! Δεν τις κράτησε για τον εαυτό του! Αλίμονο! Με κόπο μα και χαρά, τις πολλαπλασίασε, διαδίδοντας σε αμέτρητες ψυχές την Αλήθεια του εσφαγμένου αρνίου… Θυμήθηκα και τον πατέρα Αθανάσιο που έλεγε πως… ο Θεός δεν μπαίνει μόνο στην παγκόσμια Ιστορία μα και στην ατομική ιστορία του κάθε ανθρώπου, πιστού και απίστου, και ευσεβούς και ασεβούς, και μικρού και μεγάλου. Δεν υπάρχει τύχη, αγαπητοί μου, έλεγε! Δεν υπάρχει πουθενά η τύχη! Τα πάντα κατευθύνει ο Θεός, χωρίς ουδέποτε ωστόσο να περιορίζει την ανθρώπινη  ελευθερία και δραστηριότητα…

Δεκαέξι χρόνια μετά, κρατώντας στο χέρι  την ευχή του πατρός Αθανασίου, γράφουμε αυτό το κείμενο, σαν ελάχιστο μνημόσυνο σε έναν αληθινά μεγάλο Άγιο των ημερών μας! Κάθε ομίλημά του ένα κομποσχοίνι δεήσεως και ένα  σχοινί λυτρωτικό, σου στέλνεται για να αναβιβαστείς προς Το Φως! Οι ψυχές μας ήδη τον έχουν κατατάξει ως τον νέο Χρυσόστομο! Ο αποκαλυπτικός και πλειστάκις προφητικός του λόγος συνταρακτικά επαληθεύεται στις μέρες μας! Κάποιες στιγμές μοιάζει σαν να άκουσε και αυτός τα λόγια που κάποτε ο ίδιος ο Κύριος είπε στον ηγαπημένο μαθητή Του: «Γράψον οὖν ἅ εἶδες, καί ἅ εἰσι καί ἅ μέλλει γίνεσθαι μετά ταῦτα»(Ἀποκ. 1,19).

Νώντας Σκοπετέας

23 Μαΐου 2022

Απόσπασμα από εκπομπή (3 μέρη) τον Μάιο του 2024, αφιερωμένη στον μακαριστό π.Αθανάσιο Μυτιληναίο με αφορμή τη συμπλήρωση 18 ετών από την κοίμησή του.

Αληθώς Ανέστη, Αθανασία!

 

Όσο ο καιρός της Αναστάσιμης χαράς, του κενού μνημείου και της τρανής Αγγελικής αναγγελίας κυλά, τόσο τα σημεία στίξης που την συνοδεύουν αρχίζουν να ατονούν και να παραμορφώνονται…Εκείνο το υπέροχο θαυμαστικό που τόνιζε το χαρμόσυνο άγγελμα της Νίκης της ζωής αρχίζει και από εμφατικό της συντριβής του θανάτου, λίγο –λίγο ξεθωριάζει και την θέση του παίρνει ένα ερωτηματικό …Άλλοτε βιαστικό, άλλοτε σβησμένο χωρίς ψυχή και τόλμη…μυρωμένη… Χριστός Ανέστη!! λες ως της Αναλήψεως και για πάντα …και ακούς ένα Καλημέρα δυνατό και ένα άτονο και άπονο Αληθώς απλά για να μην σου χαλάσουν το όνειρο και το …χούι , που τους κάνει να απορούν και να αναρωτιούνται μεγαλόφωνα: Καλά τόσο καιρό έχουμε να ειδωθούμε; Δεν τα χουμε πει;… Τα είπαμε μα τα λέμε και θα τα ξαναπούμε…μπας και κατανοήσουμε το τι λέμε και τι προσμένουμε σε τούτη εδώ τη ζήση…

Και θα αναρωτιούνται κάποιοι που διαβάζουν τούτες τις γραμμές και θα κουνάνε το κεφάλι τους  απογοητευμένοι , συμπνεόμενοι  και νιώθοντας τον…πόνο του γράφοντος που υπερασπίζεται ζεόντως τα Όσια και τα Ιερά …Μα και αυτός ο ίδιος κάποτε το ίδιο ξέψυχος και άτονος ήταν…Σαν παιδί στις παρυφές ενός καλοκαιριού τότε στην αίθουσα ενός φροντιστηρίου ξένων γλωσσών…Μαζί και με άλλους περιμέναμε τρία απογεύματα την εβδομάδα  να φανεί ένα κορίτσι τόσο αλλιώτικο από τα υπόλοιπα …

Θεούσα την λέγαμε!! Μήπως και σήμερα έτσι δεν θα την παρασημοφορούν; Τέλη του Μάη  τότε ήταν και εκείνη η ευλογημένη ψυχούλα–πάντα καθυστερούσε λίγο, τότε πίστευα επειδή έμενε μακριά- έμπαινε μέσα στην τάξη και κοιτάζοντάς μας όλους έλεγε : Χριστός Ανέστη! Και εμείς σπεύδαμε να κοιταχτούμε με νόημα μεταξύ μας και να ονειδίσουμε την μακαριότητά της…  Και είχε τόσα θαυμαστικά η φωνή της…εύηχα, καθάρια, ανόθευτα, αγνά …Της το χρώσταγα για πολλούς καιρούς εκείνο το Αληθώς Ανέστη ο Κύριός μας και ο Θεός μας! Εκείνο το Αληθώς που δεν άκουσε ποτέ της από τα δικά μας περιφρονητικά χείλη …όλων ημών των φυσιολογικών και εντός εποχής παιδιών , των χωρίς συμπλέγματα και πεπαλαιωμένες αντιλήψεις που θα μας έκαναν ακοινώνητους  περιθωριοποιημένους  και αποσυναγώγους…Την έλεγαν Αθανασία…Δεν θα μπορούσε να έχει πιο ταιριαστό όνομα εκείνο το ευλογημένο πλάσμα…Την έχω ακόμα στ αυτιά μου την φωνή της και όλα τα θαυμαστικά που την χρωμάτιζαν … Αθανασία αδελφή μου!! Αληθώς Ανέστη ο Κύριος των πάντων! Συγχώρα την ατολμία και την ολέθρια άγνοια…Άξια πληγών και τα δύο...

Αμέτρητοι  είναι του συναξαριού οι ήρωες , που πριν η φωτεινή δεσμίδα του Ουρανού αγκαλιάσει τα καταπονημένα ξέψυχα σώματα  , τα γδαρμένα,  ματωμένα τα τόσο πληγωμένα , ψέλισαν το δικό τους αλλιώτικο νυν απολύεις . Χριστός Ανέστη φώναξαν και παρέδωσαν το πνεύμα. Γονατίζει η ψυχή μου μπροστά στο συναξάρι ..Ο Άγιος Παναγιώτης ο Ιεροσολημίτης και ο Άγιος Αχμέτ ξεψυχούν ψέλνοντας τον αναστάσιμο παιάνα…Και πόσοι ακόμα…Και ο Άγιος Σεραφείμ του Σαρώφ,  που έλεγε συνέχεια Χριστός Ανέστη χαρά μου…Δεν γνωρίζει χρόνο τούτος ο χαιρετισμός …Δεν γνωρίζει εποχή…Δεν τον σκεπάζει τίποτα. Ούτε η πωρωμένη αφροσύνη, ούτε η σκληρόκαρδη άγνοια , ούτε του διαβόλου τα σκεπάσματα και η σκόνη , απ της αμαρτίας το στροβίλισμα …Στέλνει χαρά και ελπίδα παντού , όταν  τούτον τον χαιρετισμό τον προφέρουν άδολα χείλη και ανυπόκριτες καρδιές…Ωλιγώθησαν είναι η αλήθεια αυτά…Εκλέλοιπεν όσιος …σαν τους φοίνικες που ένας–ένας ξεραίνονται και αποτέμνονται , αφού αρχίζουν να εκλείπουν  σχεδόν ολότελα  και οι δίκαιοι…Δίκαιος ως φοίνιξ ανθήσει…

Μέχρι όμως  να ξεραθεί κι ο τελευταίος φοίνικας θα υπάρχουν οι δια Κύριον  χαρούμενοι τρελοί που όλο με το Χριστός  Ανέστη θα μας χαιρετούν…

Νώντας Σκοπετέας . 
Απόσπασμα από το βιβλίο Πόσα χωράνε σε ένα Αμήν ( Εκδ Πρόμαχος Ορθοδοξίας 2019) 

Απόσπασμα από εκπομπή με τίτλο : Δεν σταματούν ποτέ να το φωνάζουν...

Πριν και μετά την Ανάσταση...Ο Θάνατος του θανάτου

"....Γεννήθηκε ο Χριστός μας και χωρίστηκε στα δυο  ο χρόνος! Προ Χριστού και μετά Χριστόν! Δεν κατόρθωσε ούτε ένας να αλλάξει τούτο το μέτρημα! Παγκοσμίως όλοι  εκόντες άκοντες ομολογούν τον Θεάνθρωπο Ιησού! Σταυρώθηκε έπειτα  ο Χριστός μας και Αναστήθηκε! «…οὐκ οἴδατε ποίου πνεύματός ἐστε ὑμεῖς»(Λουκ. 9,55) λέγει ο Κύριος στους μαθητές του. Αλλάζει η διαθήκη , μεταβαίνει από την Παλαιά στην Νέα, στην Καινή! Αλλάζει και πάλι ο χρόνος το μέτρημά του! Προ Αναστάσεως και μετά την Ανάσταση! Πριν ο Άδης αιχμαλώτιζε και ήταν το κράτος του θανάτου,  ένα μπαλαούρο ψυχών,  όπως έλεγε ένας Γέροντας! Μετά έγινε εκείνος αιχμάλωτος, συντριμμένος, πικραμένος! Προς Αναστάσεως αρκούσε ένα μνήσθητι στον εκ δεξιών ληστή! Μετά την Ανάσταση είναι εκείνες οι αείρροες πηγές της Ζωής, οι κρουνοί του ύδατος και του αίματος από την ακήρατη πλευρά του Δεσπότη που οδηγούν στην γέννηση του βαπτίσματος και στην παλιγγενεσία της μετανοίας,  της εξομολογήσεως  και της Θείας Ευχαριστίας! Χρόνος είναι ο Χριστός! Η αρχή και το τέλος! Το Α και το Ω ! Ο Ων ο Ην και Ο Ερχόμενος! Ο Παντοκράτωρ!..."

Ποτέ ξανά ένα εθελόθυτο και απροστάτευτο θύμα δεν ήταν τόσο ισχυρό, δεν είχε την παντοδυναμία να αφθαρτοποιεί και να αθανατίζει. Κατέβηκε ως τον Άδη και τον εσκύλευσε! Τον ενέπαιξε! Τον πίκρανε, γεμίζοντάς μας αιώνια χαρά! Ω αυτό το Χριστός Ανέστη …Μήτρα πανίερη όλων των αρετών , όλων των αναγεννητικών δακρύων , της αιώνιας ελπίδας και της άληκτης χαράς! Ένα καινούργιο, μα άδειο μνημείο Ζωοδόχο και πανόλβιο, συντρίβει κάθε κανόνα λογικής και το φυσικώς νομοτελές! Ένας τάφος που φιλοξένησε και ξενοδόχησε  Το Αθάνατο! Ένας θάνατος , αείρροη πηγή αθανασίας! Γιατρικό ο θάνατος! Ελευθερωτής! Λυτρωτής! Τάφος Ζωαρχικός! Πηγή Ζωής ένα κενό μνημούρι! Βαβαί της οξυμωρείας! Όλβιος τάφος! Δέχθηκε ως υπνούντα Τον Δημιουργό των απάντων και αναδείχθηκε ο ατίμητος και αδαπάνητος θησαυρός της ζωής μας! Μακάριος και πλούσιος ένας τάφος! Πόσο παράδοξο τούτο ηχεί! Δεῦτε πόμα πίωμεν καινόν, οὐκ ἐκ πέτρας ἀγόνου τερατουργούμενον· ἀλλ' ἀφθαρσίας πηγήν, ἐκ τάφου ὀμβρήσαντος Χριστοῦ…! Δεν είναι άγονος ο βράχος! Σταλάζει νάματα Αθανασίας! Ποτέ κάτι άδειο δεν ήταν τόσο πλήρες! Ένας τάφος να γίνεται αφετηρία και απαρχή! Ξεκίνημα Ζωής! Η Ζωή εν τάφω!Δεν είναι θρηνητικό τραγούδι αυτό! Είναι παιάνας αναστάσιμος και μητρική κοιλία! Και πόσοι ακόμα γεννήθηκαν …τέτοιοι παράξενοι παιάνες απ το κενό τρισόλβιο μνήμα! Δια του Σταυρού  η χαρά! Θανάτω θάνατον ώλεσεν! Νεκρός Ζωαρχικότατος! Θανάτου εορτάζομεν νέκρωσιν, άδου την καθαίρεσιν! Σε δοξάζομεν, Τον της φθοράς καθαιρέτην! Δια θανάτου το θνητόν , δια ταφής το φθαρτόν μεταβάλεις! Άφραστον θαύμα! Ω των θαυμάτων των καινών ! Χριστός Ανέστη !

Όλη η ζωή μας αυτό το μνήμα! Ό,τι αληθινό και ζωηφόρο υπήρξε μετά το κενό μνημείο, οφείλει σ αυτό την ύπαρξή του! Όλα τα θαύματα και τα θαυμάσια, που δάκρυα δοξολογίας γεννούν, πηγάζουν από αυτό ! Όλες οι Αναστάσεις και οι συγγνώμες μας! Ό,τι μπορεί να οδηγήσει στην μετάνοια, στο Φως και στο να απεκδυθούμε τον παλαιό άνθρωπο! Χωρίς αυτό το κενό, δεν θα υπήρχε το καινό παρά μόνο το μάταιο, που θα οδηγούσε σε ένα απάνθρωπο και φρικώδες τέρμα ! Θα ταν  κενό το κήρυγμα , ο λόγος και η πίστη μας , αν η ελπίδα μας δεν έρρεε αστείρευτα από αυτόν τον κενό βράχο! Κλειστός ο Παράδεισος! Δεν θα υπήρχε ούτε η διαπορθμεύουσα Αειπάρθενος Κόρη, ούτε το Άγιο συναξάρι με τους αγώνες και τα παλαίσματα τα ακατανόητα για την πεπερασμένη θνητή λογική μας!  Ούτε πνεύμα θυσίας, να διακονεί τον πλησίον και να λατρεύει υπεράνω όλων τον Θεό! Αν δεν υπήρχε το κενό μνημείο, δεν θα ήταν Φιλάνθρωπος και πολυέλεος ο Κύριος! Θα στεκόμασταν μπροστά σε έναν Δημιουργό βασανιστή και τυραννικό!   Θα ήμασταν αξιοθρήνητοι  και ελεεινότεροι πάντων των ανθρώπων κατά τον Θείο Παύλο. Κενός ο τάφος, γεμάτες από Χριστό και Την Αγάπη, μυριαρίθμητες ψυχές που θυσίασαν και θυσιάζουν το τώρα του νυν αιώνος για την αληθινή Ζωή!  Αν δεν υπήρχε το κενό μνημείο όλοι θα θρηνούσαμε για το μηδέν μας …την μη ύπαρξή μας! Αγέννετοι και Αγέννητοι θα ήμασταν! Και αύριο θα πεθαίναμε …

Όσοι αξιώθηκαν να ακουμπήσουν χείλη και καρδιές πάνω στον πανόλβιο Τάφο, όσοι οσφράνθηκαν την άρρητη ευωδία του Ζωηφόρου μνήματος , δεν σταματούν με όλην την θέρμη της ψυχής τους, να βροντοφωνάζουν το Χριστός Ανέστη! Δύσπιστοι μέχρι πρότινος ! Διαπρύσιοι κήρυκες της Αναστάσεως πλέον, ως την τελευταία τους επί γης πνοή! Ψηλάφησαν την ακήρατη πλευρά Του Δεσπότη! Εισήλθαν εντός του μνημείου και ως άλλοι Πέτρος και Ιωάννης, αντίκρισαν τα αδιάσειστα …Φυλαχτάρι εγκολπώθηκαν από τότε τα εντάφια σπάργανα, να μυροβλύζει το στήθος τους  και η αναπνοή τους, Χριστό Αναστημένο εκ του Τάφου!  

Ο Ζωοδότης,  Η Ζωή, Η  Αυτοζωή , δεν μπορούσε να εγκλωβιστεί στον τάφο! Και εμείς αδελφέ μου, ταλαίπωρε εαυτέ μου , πόσο εγκληματούμε απέναντι στην Αθάνατη ψυχή μας όταν την φυλακίζουμε, όταν την ενταφιάζουμε …Στην καταδίκη του θανάτου, σε ένα σκοτάδι χωρίς τέλος ..

Νεκρωμένη από την αμαρτία ψυχή μου! Εσένα που δημιούργησε ο Θεός Λόγος με τα χέρια Του! Ανάστα! Μην καθεύδεις ! Και το δικό σου τωρινό μνήμα, άδειο να μείνει παντοτινά  όπως Εκείνου! Ουκ έστιν ώδε ! Νεκρή ην και ανέζησε ! Έτσι ας πληροφορηθεί ο μισόψυχος! Βεβαίωσέ το και εσύ ψυχή μου! Καταργήθηκε ο θάνατος! Και έγινε το Πάσχα το Σωτήριο, το πέρασμα απ του θανάτου το σκότος και την φθορά, στην αφθαρσία της ατελεύτητης Ζωής!

Νώντας Σκοπετέας

Αποσπάσματα από παλαιότερα κείμενά μας, ξαναακουμένα  σε σειρά 3 εκπομπών μέσα στην Μεγάλη Εβδομάδα του 2024 με τίτλο: «Ο θάνατος του θανάτου» όπου διαβάζονται ανθολογημένα αποσσπάσματα από το βιβλίο:"Το μυστήριο του Χριστού"" Έκδοσις Ιεράς Μονής Αγίου Ιωάννου Προδρόμου, Μεταμόρφωση Χαλκιδικής"

Του μοναχού Λουκά το χρυσαφένιο χρώμα…(Μ.Παρασκευή στο κοιμητήρι...)

Χρόνια κυλούν μορφές περνούν, αντάμα στέκουν κάρες!

Μαζί ως τα χθες παλεύανε να λάβουνε τις χάρες!

Σε ένα Σταυρό  τους συναντώ,  γυρεύω μεσιτεία!

Υπάρχει  Η  Ελπίδα μου απαντούν,  Ζωής η προσδοκία!

"...Η Μονή Κουτλουμουσίου, της διάρκειας και της αντάμωσης. Σαν γυρισμός σε πατρογονικές ρίζες.

Σαν επιστροφή σε περίτεχνη φωλιά χελιδονιού. Σαν τάμα που ευδόκησε ο Θεός ξανά και ξανά να εκπληρωθεί. Όσα τα χρόνια μας στο Όρος, τόσες και οι φορές που η Φοβερά Προστασία άπλωσε πάνω μας  την θεία της σκέπη. Τόσο γνώριμα τα πρόσωπα όλων των Πατέρων. Συναντάμε τον Γέροντα Χριστόδουλο, καλοσυνάτο και πάντα γαλήνιο , λίγο ύστερα έξω από το καθολικό. Σιωπηλά και αυτός μας ευλογεί. Κάποιοι πατέρες λείπουν. Σε μονές της Άνω Ιερουσαλήμ συνεχίζουν να υμνούν το λατρεμένο Νυμφίο. Μια απουσία μας θλίβει ιδιαιτέρως. Αυτή του ευγενέστατου, πάντα αεικίνητου και πολύ ψηλού το δέμας, Μοναχού Λουκά. Νεότατος προσβλήθηκε από τον καρκίνο. Πριν τα τριάντα του μόλις χρόνια! Ένα χρόνο πάλεψε θαρραλέα  με τον ισχυρό πόνο και την δοκιμασία του προσωρινού αποχωρισμού.

Τις τελευταίες του μέρες σε ένα νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης,  είχε δίπλα του τον Γέροντά του να τον παρηγορεί και να τον εμψυχώνει, ως το τέλος να υπομείνει για να στεφανωθεί!

 -Πονάς Λουκά παιδί  μου; τον ρώτησε λίγο πριν κλείσει τα μάτια  ο Γέροντας Χριστόδουλος. –Μόνο όταν φεύγουν οι Άγγελοι Γέροντα! Μόνο τότε πονώ! Φανερώθηκε στον μακαριστό αγωνιστή ο αόρατος κόσμος, το επουράνιο στράτευμα των αναρίθμητων παρηγορητών. Αξιώθηκε από τούτα τα πρόσκαιρα να γευτεί την αληθινή ζωή και να μας δώσει αυτό το υπέροχο μήνυμα: Πως δεν υπάρχει πόνος απαράκλητος και ανώφελος για της ψυχής το συμφέρον…"(Απόσπασμα από Ημερολόγιο Όρους 2016)

Γράφτηκαν τα παραπάνω λόγια πάνω σε χάρτινες καρδιές, με της μνήμης το αξεθώριαστο μελάνι,  πριν από οκτώ ακριβώς χρόνια…Κύλησαν αυτά, πλησιάζοντάς μας περισσότερο  στο τέλος του προσκαίρου και στο ξεκίνημα του αιωνίου. Κάθε μια και ένα αγωνιώδες ερωτηματικό προσθέτει, για το αν αυτό το ατέλειωτο, θα το συντροφεύει το Φως ως ανέσπερα καταυγαστικό και λύτρωσης, ή ως καυστικό και αβάσταγο…Ερωτηματικά και ανησυχίες, δίπλα  σε όσα η τρισευλογημένη συνείδηση, δεν σταματά να σου καταλογίζει, κάθε φορά που τον Χριστό ανασταυρώνεις, απαιτώντας σου την καταλλαγή με το  αποστραμμένο πρόσωπό Του, μέσω του  φιλανθρώπου μυστηρίου της μετανοίας... Δίνει  έπειτα ο Κύριος τις δοκιμασίες και τους Σταυρούς σαν δώρα και ευεργεσίες, που σπάνια εδώ εκτιμώνται…Το αντίθετο μάλιστα. Τις περισσότερες φορές ένα θυμωμένο γιατί και μια βλάσφημη θεώρηση ενός αδυσώπητου και βασανιστή Θεού, φωλιάζει μέσα στον ερρυπωμένο μας νου και στην τυφλωμένη μας ψυχή.

                    

Σωτήριο έτος 2024. Ξεκίνημα Αγίας Τεσσαρακοστής. Σάββατο Τυρινής απόγευμα,  μετά τον εσπερινό της Αναστάσεως και της εξορίας του Αδάμ, θελήσαμε να επισκεφτούμε τα μνημούρια αλησμόνητων μορφών, Κουτλουμουσιανών πατέρων. Στο πίσω μέρος της Φοβεράς Προστασίας, το καντηλοφώτιστο κιβούρι, του νέου κτήτορα και αναγεννήτορα της μονής,  του προηγουμένου  Χριστοδούλου, που  συνεχίζει, συντροφιά με τον παντοτινό συμπαραστάτη και εμψυχωτή του Άγιο Παϊσιο,  να επισκοπεί και να προστατεύει από την "ξηρασία", όλους τους πνευματικούς του καρπούς, τα αγαπημένα του καλογέρια, σαν εκείνα σεργιανούν ολοένα, στα χνάρια της μετανοίας και της απαράμιλλης πραότητας, που τους άφησε ως παρακαταθήκες και εφόδια πνευματικού αγώνα. Όπως και εκείνος άλλωστε, πλουσιόδωρα τα κληρονόμησε κάποτε από τους δικούς του πνευματικούς καθοδηγητές, τον Άγιο Ιάκωβο της Εύβοιας και τον γέροντά του, τον προ πολλού καταταχθέντα  Όσιο από τις συνειδήσεις των απανταχού Φιλοθέων…Φιλόθεο Ζερβάκο. Ο πατήρ Χριστόδουλος κοιμήθηκε τόσο ήσυχα και σεμνά όσο έζησε. Μετά από πόνο και δοκιμασία που αγιαστικά και ολοκληρωτικά τον ταπείνωσε. Ξέπνευσε ακούγοντας την παράκληση της Μάνας Φοβεράς Προστασίας, μετανοίζοντας νοερώς μπροστά στο άχραντο εικονοστάσι Της, στο πανίερο ενδιαίτημά της, που τόσο θαλπερά τον φιλοξένησε για 45 ολόκληρα χρόνια. Πήραμε την πολύτιμη ευχή του ξανά και λίγα λεπτά αργότερα, βρεθήκαμε στο λιτό κοιμητήριο των Κουτλουμουσιανών πατέρων. 

                      

Προσκυνήσαμε τους λιτούς τους Σταυρούς και αναζητήσαμε το μνήμα του αγαπημένου μας πατρός Λουκά του Ρώσου, εκείνου που τον πόνο απαλύναν οι Άγγελοι. Δεν το βρήκαμε και σκεφτήκαμε πως ήδη είχε γίνει η ανακομιδή του. Μπήκαμε στο οστεοφυλάκιο της μονής. Εκατοντάδες κάρες πατέρων. Ομοιόσχημες βαλμένες πλάι-πλάι. Στο κέντρο μια, στην κυριολεξία έλαμπε! Ξέθωρα ήδη πάνω της το 2016 και το όνομα Λουκάς. Ανεξίτηλα γραμμένο πάντοτε στα δίπτυχα της ψυχής μας...Δίπλα της, μικρά εικονάκια του Αγίου Λουκά του Ιατρού και του Αγίου Σεραφείμ του Σάρωφ. Λένε πως το χρυσαφένιο χρώμα των οστών, μαρτυρά πολλά…Συγκλονισμός απερίγραπτος! Κατασπαστήκαμε την κάρα του μοναχού Λουκά! Δεν μας το επέβαλλε κανείς! Η αγιότητα πάντοτε θέλγει και ξεριζώνει το β από το μακάβριο.  Ήταν ανάγκη της ψυχής να αντλήσουμε χάρη από έναν άσημο και ταπεινό Άγιο και μακάριο των ημερών μας. Έπειτα πληροφορηθήκαμε κάτι εξίσου θαυμάσιο. Ο κατά σάρκα πατέρας του Μοναχού Λουκά, ποτέ του δεν ξεστόμισε εκείνο το γιατί, ποτέ δεν παραπονέθηκε για το νωρίς και το  άλκιμο γλυκύτατο έαρ του γιού του, που μέσα σε λίγο μόλις καιρό μετατράπηκε  σε ένα παγωμένο λείψανο, που τους πολλούς τούτου του μάταιου κόσμου, τρομάζει και απωθεί...Ήρθε μετά την κοίμησή του παιδιού του εδώ στο Κουτλουμούσι. Δοκιμάστηκε και εκάρη μοναχός! Πιο ταπεινός από τους ταπεινούς! Πιο χαρούμενος από τους χαρούμενους! Ετοιμάζεται για την ποθεινή πατρίδα! Να αγιάσει λαχταρά και εκείνος! Να αστράψει το Φως του Παραδείσου σε  σώμα και ψυχή, όπως έκανε το στεφανωμένο σπλάχνο του. 

Ο Απερινόητος Θεός μονάχα ευεργετεί! 

Αρκεί μια κεχριμπαρένια κάρα για να το διαπιστώσεις!  

Νώντας Σκοπετέας

Ημερολόγιο Όρους 2024

Σήμερα, Μεγάλη Παρασκευή, που οι ψυχές γιορτάζουν και προσμένουν πιότερο, νοερώς, με ένα καθαρό κεράκι, περνάμε το κατώφλι όλων των...φιλοσοφικών σχολών του Άθωνα, και ιδίως της Κουτλουμουσίου,  να ψάλουμε εγκωμιαστικά το: Ο ωραίος κάλλει παρά πάντας βροτούς, ως ανείδεος νεκρός καταφαίνεται...Καλή Ανάσταση!

33 χρόνια ένας Σταυρός Ζωοποιός...

…ἔστι δὲ καὶ ἄλλα πολλὰ ὅσα ἐποίησεν ὁ Ἰησοῦς, ἅτινα ἐὰν γράφηται καθ᾿ ἕν, οὐδὲ αὐτὸν οἶμαι τὸν κόσμον χωρῆσαι τὰ γραφόμενα βιβλία. Αμήν.( Ιω.κα΄.25)

Υπάρχουν δε και πολλά άλλα, όσα έκαμεν ο Ιησούς, τα οποία εάν γράφονταν λεπτομερώς  ένα προς ένα, νομίζω ότι ολόκληρος ο κόσμος με όλες τις  βιβλιοθήκες του δε θα χωρούσε τα βιβλία, που θα γράφονταν. Αληθώς!

Τα τελευταία λόγια από το Ευαγγέλιο του επικαλουμένου  ηγαπημένου μαθητή! Και γνωρίζουμε αδελφοί μου, για να χρησιμοποιήσουμε έναν λόγο που βρίσκεται μόλις λίγο πιο πάνω στο Ευαγγέλιο του Φωτός, ότι η μαρτυρία του, μα και η υπέρλογα συνταρακτική τούτη του εκτίμηση,  είναι πέρα για πέρα αληθινή! Τριάντα τρία χρόνια στη γη ο Θεάνθρωπος Ιησούς! Τρία χρόνια δημοσίου βίου καταγεγραμμένα από τους 4 Ευαγγελιστές Του! Και εκείνος που Τον έζησε πιο κοντά απ΄όλους, εκείνος που είχε το χωρητικότερο δοχείο για να δεχθεί μέρος από το απέραντο της αγάπης Του γλυκυτάτου Ιησού,  πριν το τελευταίο αμήν του Ευαγγελίου του, την προφητική του Αποκάλυψη και το Αγαπάτε αλλήλους που σαγηνευτικά μονότονα επαναλάμβανε στο βαθύ του γήρας, καταθέτει μια εκτίμηση που δονεί τις ψυχές μας! Γιατί μας συγκλονίζει τούτη η λαλιά του; Γιατί όποιος έχει αναγνώσει με ταπεινό πνεύμα,  πίστη ακλόνητη, ψυχή εύφορη και μάτια υγρά έστω για μια φορά όσα καταγράφονται στην Καινή Διαθήκη, για όσα εποίησε ο Θεάνθρωπος στον Δημόσιο βίο Του, αληθινά λέγεται πως στέκεται ενεός όταν ακούει ότι όλα αυτά, μπροστά στο πλήθος των πεπραγμένων και των ρημάτων Του, των θαυμάτων και των θαυμασίων Του τα οποία δεν καταχωρήθηκαν σε λέξεις και σελίδες, είναι μια σταγόνα στον ωκεανό της Σοφίας, της Παναγαθίας και της Παντουργίας Του! Και κάπου εδώ έρχεται να μας συναντήσει  αυτό το υπερπολύτιμο εφόδιο, το Θεόσδοτο και ζείδωρο στον άνθρωπο. Της ψυχής ο συμπαραστάτης και χορηγός, η συνείδηση, η  εντός ημών φωνή του Θεού, έρχεται να αναλάβει τον κυρίαρχο ρόλο της! Διαθέτουμε άραγε εμείς σαν τον Απόστολο των Εθνών Παύλο, πεποίθηση ότι έχουμε καλή συνείδηση;…πεποίθαμεν γὰρ ὅτι καλὴν συνείδησιν ἔχομεν, ἐν πᾶσι καλῶς θέλοντες ἀναστρέφεσθαι.( Εβρ.13,18). Δεν μας ελέγχει, δεν μας τύπτει η συνείδησή μας επί του προκειμένου θέματος; Φυσικά και δεν δύναται να γνωρίζουμε τα πολλά ….άλλα, τα οποία εποίησε ο Σωτήρας Χριστός μας και τα οποία δεν θα τα χώραγαν όλες οι βιβλιοθήκες αυτού του κόσμου!

Είναι ανέφικτο και δεν θα δώσουμε λόγο για αυτήν την ακούσια αγνωσία   μας!  Μα  για τα υπόλοιπα, έστω για αυτά τα ελάχιστα μπροστά στο άπειρο πλήθος, για όσα βρίσκονται μέσα στον Νέο Νόμο, στην Καινή Διαθήκη, στις ιερές καταγραφές των Αγίων Ευαγγελιστών και Αποστόλων, τι θα έχουμε να πούμε αν δεν τα γνωρίζουμε καν, αν έστω και για μια μοναδική φορά στην ζωή μας, δεν ανταμώσαμε  μαζί τους; Στ αλήθεια, Τον γνωρίζουμε τον Χριστό μας, ή απλά κάποτε μας μίλησαν, κάποτε ακούσαμε για Εκείνον; Πέρασε άλλη μια Μεγάλη Εβδομάδα! Άλλη μία ή μια άλλη; Τι μάθαμε, τι θυμόμαστε, τι βιώσαμε, τι γνωρίζουμε για αυτά που γίνηκαν και γίνονται ακατάπαυστα ξανά για εμάς; Εσταυρώθη και Ανεστήθη  δι ημάς, δι εμέ! Πολλοί μένουμε σε εκείνο το παιδικό στιχολόγημα! Μεγάλη Δευτέρα– μεγάλη μαχαίρα, Μεγάλη Τρίτη– ο Χριστός εκρύφτη, Μεγάλη Τετάρτη – ο Χριστός επιάστη, Μεγάλη Πέμπτη –ο Χριστός παιδεύτη, Μεγάλη Παρασκευή– ο Χριστός στο καρφί, Μεγάλο Σαββάτο– ο Χριστός στον τάφο, Μεγάλη Κυριακή– ο Χριστός θ’ αναστηθεί.

Και περνούν τα χρόνια και οι Εβδομάδες οι μεγάλες, και εμείς ψυχοβλαβώς αμέριμνοι, καθησυχάζοντας την συνείδησή που μας τύπτει και διαμαρτύρεται (όσο βέβαια μπορεί να αντιστέκεται στην υπνηλία , στην νάρκη και την πώρωσή της),  επαναλαμβάνουμε και αυτάρεσκα αμετακίνητοι βαλτώνουμε  σε αυτό το παιδικό ποιηματάκι ! Και αν βρεθεί κάποιος από εκείνους που είναι ικανοί και "ετέρους διδάξαι"(Τιμ.Β.2),να μας πει κάτι ψυχωφελές, διδακτικό, διαφωτιστικό από τον βίο του Εσταυρωμένου Ναζαρηνού εμείς τον διακόπτουμε αμέσως λέγοντάς του: Τα ξέρω αυτά! Τα ξέρω!

Τίποτα δεν ξέρουμε αδελφοί μου! Πρώτος και καλύτερος ο γράφων! Κάθε λέξη στο Ευαγγέλιο, έχει τόσο Φως, που μπορεί ένα ολόκληρο πολυσέλιδο  βιβλίο  να γραφτεί για αυτήν, την ελάχιστη λέξη! Έχουμε γύρω μας , στο οικείο περιβάλλον, στο οικογενειακό, αδελφούς και φίλους, που είναι αυτό που λέμε βιβλιοφάγοι! Φιλοαναγνώστες ! Όλο τους συναντάς με ένα βιβλίο στο χέρι! Μα δεν μιλάμε για αναγνώσματα που φωτίζουν την ψυχή με Φως αληθινό,  αποκαλύπτοντάς της το αιώνιο ταξίδιόν της, μα για κάθε απίθανο θέμα, ευφάνταστο μυθιστόρημα, για βιβλία επιστημοσύνης, «ελεύθερης»ποίησης…Αλίμονο, φυσικά και να διαβάζονται βιβλία! Να δουλευτεί η οξυδέρκεια, να γεμίσει δημιουργικά ο χρόνο, να γίνει κτήμα η σημαντική γνώση, να αυξηθεί η ευφυΐα! Αλλά αδελφέ μου, ταλαίπωρε εαυτέ μου! Εσύ που λες πως είσαι Χριστιανός Ορθόδοξος και λες πως πιστεύεις και πήγες στην Εκκλησία Του την Μεγάλη Εβδομάδα, εσύ που δεν απεκδύεσαι της Ορθοδόξου πίστεώς σου(για τους υπολοίπους σεβόμαστε το αυτεξούσιο και το εθελουσίως αυτοκατάκριτο, σιωπώντας προσευχητικά να μην επαληθευτεί σε αυτούς το:"όψονται εις Όν εξεκέντησαν"- Ιω.19,37-...) και διαβάζεις χίλια-δυο βιβλία «τούβλα»(για να μην παρεξηγηθούμε,αναφερόμαστε στο πολυσέλιδό τους …, που διαθέτεις πληροφορίες και είσαι πάντα άριστα ενημερωμένος  για το ποιος παντρεύτηκε, ποιος χώρισε, ποιος...έβηξε, που ξέρεις με την παραμικρή  λεπτομέρεια παραμέτρους και μυστικά για το κυνήγι, το ψάρεμα, την ποδηλασία,τα μαστορέματα, την μόδα, την γευσιγνωσία, τα αυτοκίνητα,τις μηχανές, το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ,το βόλεϋ, το πινγκ –πονγκ, το μπάτμιντον και το χόκεϋ επί…λάσπης, εσύ αδελφέ μου, ταλαίπωρε εαυτέ μου, Χριστιανέ Ορθόδοξε πιστέ, κάνε έναν διάλογο με την συνείδησή σου όταν σε ελέγχει και σε ρωτά: Αλήθεια τι γνωρίζεις για τον Χριστό σου; Αυτόν που σταυρώθηκε για σένα! Και τόλμησε επιτέλους, βρες το θάρρος  να της απαντήσεις και να ομολογήσεις: Σχεδόν…τίποτα! Τα βασικά! Μέσες άκρες που λένε! Των Χριστουγέννων και του Πάσχα! Όσο δηλαδή βάσταξε η εορταστική, πανηγυρική, εκτυφλωτική,  περιστόλιστη και ολιγόλεπτη παρουσία μας στον ολιγόλεπτα ομοίως πλημμυρισμένο Ναό, το πρωί των Χριστουγέννων και το βράδυ του Επιταφίου και της Ανάστασης! Αυτά ξέρω, τα βασικά, τα απαραίτητα, που ξέρουν οι πολλοί, αυτά που τα ΄χω δει και σε ταινίες! Με ποπ κορν και αναψυκτικό! Πλαστική… αναψυχή! Ως εκεί! 

Ο Χριστός στο καρφί, στον Τάφο, στην λαμπάδα και στο αρνί! Άντε και του χρόνου!

Βρες το θάρρος αδελφέ μου, ταλαίπωρε εαυτέ μου, βάλε αρχή από σήμερα και πες: Θα μάθω τα πάντα για τον Χριστό μου! Αυτόν που ευλογεί και αγιάζει τα σύμπαντα! Θα μελετήσω και θα ψάξω σ΄ αυτά που υπάρχουν αιώνες τώρα μέσα στο Ευαγγέλιό Του! Σήμερον της ευδοκίας ημών το προοίμιον, της Σωτηρίας το κεφάλαιον,  σήμερον γεννάται, κρεμάται, ανασταίνεται! Στο σήμερα και στο τώρα, όχι στο αβέβαιο και αχαρτογράφητο αύριο! Τώρα να φωτίσουμε την ψυχή, τώρα να αποκτήσουμε και εμείς ελέω Θεού, μια κάποια πεποίθηση καλής συνείδησης! Να Τον γνωρίσουμε, έμβρυο  στο ευλογημένο γένοιτό μοι της Παναγιά, βρέφος νιογέννητο εν χερσίν της Παρθένου,  στην αγκαλιά της πανυμνήτου Γαλακτοτροφούσας και έπειτα μικρό παιδί υπάκουο να προκόβει στην αρετή, έφηβο στον Οίκο του Πατρός, νέο να εργάζεται σκληρά στο μαραγκούδικο του Σώφρονος Ιωσήφ, τριάντα ετών να εισέρχεται στην τριετία της δημόσιας αποκαλυπτικής και λυτρωτικής του δράσης! Να γνωρίσω τον Χριστό μου! Μέσα από τις αιώνιες λαλιές Του: Ο πάντα φέρων τω ρήματι της δυνάμεως αυτού! (Εβρ.1.3) Αυτόν που συγκρατεί τα πάντα με την δύναμη του λόγου Το! Με πόθο ευλογημένο, με θέρμη Θεάρεστη. Αναζητητής Της Αλήθειας, Της Ζωή, Της Ελπίδας, Του Φωτός! Σήμερα! Δεν πέρασαν ούτε τα Χριστούγεννα, ούτε το Πάσχα, ούτε οι μεγάλες μέρες της πίστης μας! Είναι εδώ πάντα στο παρόν! Στο κέντρο της καρδιάς μας! Δεν είναι ανεπίκαιρο το να μελετάς οποτεδήποτε τα γεγονότα της Γεννήσεως, της Βάπτισης,του Θείου και θεληματικού Του Πάθους, της τριημέρου Εγέρσεως, της Αναλήψεως,  τις Παραβολές του Τριωδίου! Η παραμικρή στιγμή είναι καιρός φωτισμού εκ της αδύτου Σοφίας, του Υιού και Λόγου του Θεού! Δεν χρειάζεται να είσαι ούτε πολυγραφότατος συγγραφέας, ούτε παραγωγός Εκκλησιαστικού Ραδιοφώνου, ούτε κληρικός, ούτε Ιεροκήρυκας για να γνωρίζεις τις ζωοδότειρες λεπτομέρειες και τα γεγονότα της επί γης μαρτυρικής  παρουσίας Του! Τίποτα Θεέ μου δεν ημπορεί να αναπαύσει τον άνθρωπο, έως ότου εύρη Εσέ! έλεγε ο υιός των Δακρύων Ιερός Αυγουστίνος.

Το οφείλουμε στις ψυχές μας που αναζητούν συνεχώς το καθάριο Φως! Που υποφέρουν τόσο, ιδίως στις μέρες μας, από τα σκοτάδια και τα σκουπίδια που επισωρεύονται και πνιγηρά τις σκεπάζουν! Οφείλουμε στις ψυχές μας να γνωρίζουμε τα πάντα για τα 33 χρόνια της επίγειας ζωής της Ζωής! 33 χρόνια ένας Σταυρός ζωοποιός! Από την σύλληψή Του ως το Αμήν του Ιωάννη Του!

 Όσο περισσότερο μαθαίνουμε για τον Εσταυρωμένο μας, τόσο θα αποκαλύπτεται η  αμαρτωλότητά μας...τόσο θα ανοίγεται η μόνη λυτρωτική οδός, αυτή  της μετανοίας...

Νώντας Σκοπετέας

Απόσπασμα από ομότιτλη εκπομπή και κείμενο του 2018 (4 μέρη)

Ξαναακουσμένο(αποσπάσματά του) σε σειρά 3 εκπομπών μέσα στην Μεγάλη Εβδομάδα του 2024 με τίτλο: «Ο θάνατος του θανάτου» όπου διαβάζονται ανθολογημένα αποσσπάσματα από το βιβλίο:"Το μυστήριο του Χριστού"" Έκδοσις Ιεράς Μονής Αγίου Ιωάννου Προδρόμου, Μεταμόρφωση Χαλκιδικής"