Η μορφή του Παπά-Μάρκου ...πάντα ταίριαζε.

Π.Μάρκος Μανώλης /1937-2010

Η Θεία Λειτουργία έχει τελειώσει και ο κόσμος περιχαρής εξέρχεται από τον ναό! Χαιρετά ο ένας τον άλλον με τον πασχαλιάτικο γνωστό χαιρετισμό και μόνον ο Θωμάς μένει γονατισμένος και με την ίδια έκσταση προσευχής κοιτώντας με περιπάθεια τον λάμποντα ολόχρυσο Σταυρόν επάνω από την Ωραία Πύλη. Ο ασπρομάλλης ιερεύς στέκεται στην Ωραία Πύλη και κρατά στο δεξί του χέρι την ολόχρυση εικόνα της Αναστάσεως, που πριν από λίγο ασπάσθηκαν οι χριστιανοί για να ευχαριστήσουν τον Λυτρωτή των αμαρτωλών.

Τα μάτια του πέφτουν επάνω στον Θωμά. Αρκετά λεπτά ο ένας κοιτά τον άλλον! Η στιγμή είναι άκρως συγκλονιστική. Είναι αφάνταστα μεγαλειώδης γι' αυτήν την ψυχήν την πληγωμένη και πλανημένη που χρόνια τώρα ήταν κυλισμένη στον βούρκο και την καλούσε τώρα ο Χριστός.

Άλλωστε γιατί ήλθε στον κόσμον; Τον κόσμον αυτόν που είναι γεμάτος πάθη, μίση και κακότητες; Τι άλλο ήλθε να βρει παρά τους «Θωμάδες» αυτούς όλων των εποχών που κύλησαν στην ζωήν και έπεσαν κατάχαμα και λέρωσαν το ένδυμα της ψυχής τους;

Πόσον θερμά και γλυκά φωνάζει ο μεγαλοφωνότατος Ησαΐας σε κάθε αμαρτωλό που γλιστρά και πέφτει: «Λούσασθε και καθαροί γίγνεσθαι, αφέλετε τας πονηρίας από των ψυχών υμών απέναντι των οφθαλμών μου». Αλλά και ο μεγάλος Φλωρεντινός φιλόσοφος Τζιοβάνι Παπίνι δίκαιο έχει όταν γράφει στον «Βίον του Χριστού»:

«Από την σοφία του Σταυρού πηγάζουν οι περγαμηνές και οι ανώτερες σπουδές κάθε ανθρώπου! Ακόμη και οι ακαδημίες και τα ινστιτούτα. Ο Σταυρός του Κυρίου, πάντα παραμένει για κάθε αμαρτωλό πηγή αστείρευτη προς κάθαρση ψυχής, αγιασμού, σοφίας και απολυτρώσεως»...

Ο ιερεύς τώρα με υψωμένο τον Τίμιον Σταυρόν, με αργό αλλά σταθερό βήμα εξέρχεται του ιερού Βήματος και πλησιάζει τον γονατισμένο Θωμά που τώρα συγκλονίζεται ολόκληρος από ένα δυνατό κλάμα με αναφιλητά που αντιλαλούν με αίσθησιν μέσα στον ναό...

Ο ιερεύς που θυμίζει τον μεγαλόπρεπο Μωϋσή πλησιάζει με το ένα χέρι του, τον ώμο του Θωμά και τον κτυπά ανάλαφρα και πατρικά του λέγει:

«Τόμα, Χριστός Βοσκρές» (Θωμά! Χριστός, Ανέστη).

Ο Θωμάς γυρίζει τα βουρκωμένα μάτια του αργά-αργά και φοβισμένα , λές από ντροπή, προς τον λειτουργό του Υψίστου και ενώ τον πνίγουν τα δάκρυα απαντά:

«Πάππα, Βοΐστινο Βοσκρές». (Πάτερ, Αληθώς Ανέστη).

Ο ιερεύς παίρνει θάρρος και βγάζοντας ένα ανακουφιστικό αναστεναγμό λέγει με τρυφεράδα στον Θωμά: «Παιδί μου θέλεις να προσκύνησης τον Τίμιον Σταυρόν και την Ανάστασιν του Σωτήρος μας; Επάνω στον Σταυρόν σταυρώθηκε ο Κύριος μας για να ξεπλύνει με το πανάχραντο Αίμα Του κάθε αμαρτία ανθρώπων».

Ο Θωμάς, στο άκουσμα των λόγων του ιερέως έκαμε μια κίνηση φόβου προς τα πίσω σαν κάτι ήθελε να αποφύγει ενώ από το στόμα του έβγαιναν τρεμουλιαστές λέξεις: «Όχι! Όχι, πάτερ μου! Δεν τολμώ, δεν είμαι άξιος με τα λερωμένα χείλη μου να εγγίζω τον πεντακάθαρο Σταυρόν του Κυρίου μας!»...

Ο ιερεύς δεν κρατήθηκε και πνίγηκε στο κλάμα ενώ με πατρική στοργή φέρνει τον Σταυρόν στα χείλη του Θωμά που κάμει τώρα το σημείον Του επί του στήθους του και τον ασπάζεται λαχταριστά πολλές φορές! «Ο Θεός παιδί μου, λέγει ψιθυριστά, μόλις ακουόμενος ο ιερεύς, ας σου χαρίσει την ίαση της ψυχής σου. Αμήν».

Δακρύζοντας και ξαναδακρύζοντας …διαβάζοντας και ξαναδιαβάζοντας αυτήν την συγκλονιστική ιστορία ζωής και ανάστασης …την ιστορία του Λυκοθωμά του φονιά που έγινε άγιος ..του νεκρού που αναστήθηκε ,και δη το συγκεκριμένο απόσπασμα ..πάντα προσπαθώ να πλάσω στην ψυχή μου τις μορφές των δυο τους εκείνη την συγκλονιστική στιγμή του λυτρωτικού τους συναπαντήματος …ο γλυκύτατος πλέον Θωμάς με τα κλαμμένα μάτια και την ολοκάθαρη αγγελική ψυχή και ο φιλεύσπλαχνος ασπρομάλλης ιερέας ..επίγεια εικόνα του Θεού Πατέρα…Αληθινά η μορφή του Μακαριστού πλέον π.Μάρκου Μανώλη ,του ...Αγίου των Φυλακισμένων ,ταίριαζε πάντα απόλυτα …στην μορφή του καθρεφτιζόταν και θα καθρεφτίζεται αενάως η καλοσύνη και η μακροθυμία του Χριστού μας για όλα του τα πλάσματα ..ανεξαιρέτως !!! Καλό ταξίδι Γέροντα …

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

Η άσπρη γενειάδα του και τα ράσα του μπορεί να μην ταιριάζουν με τα στενά κελιά των φυλακών, εκείνος όμως δεν διστάζει να φτάσει μέχρις εκεί προκειμένου να επιτελέσει το θεάρεστο έργο του σώζοντας ανθρώπινες ψυχές. Διαβόητοι κακοποιοί τον θεωρούν τον πιο κοντινό τους άνθρωπο, τον εμπιστεύονται, του ανοίγουν την καρδιά τους, του εκμυστηρεύονται τους προβληματισμούς τους και επιζητούν να πάρουν άφεση αμαρτιών. Ο πατήρ Μάρκος, τα τελευταία 25 χρόνια στάθηκε στο πλευρό εκατοντάδων ανήλικων εγκλεισμένων και έχει γίνει ο προσωπικός εξομολόγος μερικών από τους ανθρώπους που με τις αποτρόπαιες πράξεις τους συγκλόνισαν το πανελλήνιο....

Ηταν το 1985, όταν o π. Μάρκος , ξεκίνησε να επισκέπτεται σωφρονιστικά ιδρύματα και να αναπτύσσει στενή επικοινωνία με έγκλειστους. Η αρχή έγινε από τις στρατιωτικές φυλακές Αυλώνας, όπου ο πατέρας Μάρκος περνούσε ατελείωτες ώρες εξομολογώντας και δίνοντας συμβουλές σε νεαρούς στρατιώτες που είχαν παραστρατήσει. Εκεί συνάντησε για πρώτη φορά το «θεριό των Βαλκανίων», τον Κώστα Πάσσαρη, με τον οποίο ανέπτυξε μια πιο προσωπική σχέση. Στο πρόσωπο του ιερέα ο νεαρός τότε κακοποιός είδε τον άνθρωπο στον οποίο μπορούσε να εκμυστηρευτεί τα πάντα. Του μίλησε για τα μελλοντικά σχέδιά του, ενώ παράλληλα του ζήτησε τη βοήθειά του. Οι δρόμοι τους χάθηκαν για αρκετά χρόνια, μέχρι τη στιγμή που συναντήθηκαν και πάλι, ύστερα από παράκληση του διαβόητου κακοποιού, αυτήν τη φορά στη φυλακή της Ρουμανίας.

Εκτός από τον Πάσσαρη, έπειτα από περίπου δέκα χρόνια παρουσίας στα σωφρονιστικά καταστήματα της Ελλάδας, ο πατήρ Μάρκος ήρθε τετ α τετ και με δύo ανθρώπους που οι πράξεις τους προκάλεσαν ανατριχίλα στο πανελλήνιο, τα μέλη των σατανιστών της Παλλήνης Ασημάκη Κατσούλα και Μανώλη Δημητροκάλη...

Το «θεριό των Βαλκανίων» στον δρόμο του Θεού

Ο Κώστας Πάσσαρης, το αιματοβαμμένο βιογραφικό του οποίου περιλαμβάνει μεταξύ άλλων στυγνές δολοφονίες, αιματηρές ληστείες, ναρκωτικά και βιασμούς, ήταν ένας από τους έγκλειστους στρατευμένους που είχαν την τύχη να γνωρίσουν και να ανοίξουν την καρδιά τους στον πατέρα Μάρκο. Το 1995, σε ηλικία μόλις είκοσι ετών, ο Κώστας Πάσσαρης, που εκείνη την περίοδο υπηρετούσε τη θητεία του στην Κομοτηνή, συνελήφθη από άνδρες της Στρατονομίας κατηγορούμενος για τον βιασμό μιας ηλικιωμένης αλλά και για κλοπές. Λίγες ημέρες αργότερα, το «θεριό των Βαλκανίων» πέρασε τις πύλες των στρατιωτικών φυλακών Αυλώνα. Εκεί σημειώνεται η πρώτη επαφή του αδίστακτου κακοποιού με τον χριστιανισμό, καθώς συναντάει τον πατέρα Μάρκο, ακούει με προσοχή τα χριστιανικά διδάγματα και ουσιαστικά κάνει το πρώτο βήμα που τον οδήγησε στη σημερινή του επιθυμία να απαρνηθεί τα εγκόσμια -όταν και εφόσον αποφυλακιστεί- και να γίνει μοναχός στο Αγιον Ορος.

Ο ιερωμένος θυμάται: «Από τις πρώτες μας επαφές στην Αυλώνα, μου έκανε πολύ αληθινές εξομολογήσεις και δήλωνε μετανιωμένος. Μάλιστα, θυμάμαι που μου είχε πει μία φορά ότι ευχαριστεί τον Θεό που τον βοήθησε και δεν έφτασε στο έγκλημα. Ωστόσο, ύστερα από λίγο καιρό άλλαξαν όλα. Εχει ένα αγγελικό πρόσωπο και δεν μπορούσα να φανταστώ ποτέ ότι θα έφτανε μέχρις εκεί. Ομως, η αλήθεια είναι πως ο Κώστας μια ζωή έδινε μάχες με τον ίδιο του τον εαυτό».

Εναν χρόνο μετά τον εγκλεισμό του, ο Κώστας Πάσσαρης δραπέτευσε από τις φυλακές Αυλώνα και για μία ακόμη φορά παρασύρθηκε από τους «δαίμονές» του, αυτούς που τον βασάνιζαν από μωρό, καθώς ποτέ δεν έζησε χαρούμενες οικογενειακές στιγμές. Τα χρόνια πέρασαν και οι δρόμοι των δύο ανδρών χώρισαν, αφού από το 2001 μέχρι και σήμερα ο Κώστας Πάσσαρης βρίσκεται έγκλειστος στις περίφημες φυλακές υψίστης ασφαλείας Γκέρλας στη Ρουμανία καταδικασμένος για τις παράνομες πράξεις του σε δις ισόβια.

Ολα αυτά μέχρι πέρυσι το καλοκαίρι, όταν ο πατέρας Μάρκος επισκέφτηκε ξανά ύστερα από χρόνια τον διαβόητο κακοποιό στις φυλακές της Ρουμανίας. Η συνάντηση αυτή ήταν αποτέλεσμα της επιθυμίας του Πάσσαρη, που ζήτησε από την Αριστέα Κατσούλη -τη γυναίκα που όλα αυτά τα χρόνια βρίσκεται κοντά του κι έχει σχέση με την ενορία- να μεσολαβήσει προκειμένου να πραγματοποιηθεί.

Ο πατέρας Μάρκος μας εξομολογείται πως ο Πάσσαρης «ήταν πολύ ειλικρινής και ταπεινός. Η αλήθεια είναι πως χάρηκε πολύ που με είδε ξανά. Ο Κώστας είναι χαρισματικό παιδί και αν η ζωή δεν τον είχε οδηγήσει εκεί που είναι τώρα, θα μπορούσε να είναι ακόμη και καθηγητής πανεπιστημίου. Μου ζήταγε πάντα βιβλία και τα ρουφούσε σαν σφουγγάρι».

Το περασμένο Πάσχα, ο διαβόητος εντός και εκτός ελληνικών συνόρων κακοποιός εξέφρασε την επιθυμία του στον αρχιμανδρίτη Γερβάσιο ζητώντας του να μονάσει. Αυτήν τη σκέψη του την εξομολογήθηκε στον πατέρα Μάρκο, κάτι που , τον χαροποίησε ιδιαίτερα. «Μακάρι ο Θεός να τον αξιώσει και να καταφέρει να πραγματοποιήσει αυτό που επιθυμεί. Θα είναι μία αληθινή μετάνοια. Ετσι και αλλιώς η μόνη του έννοια είναι να ζήσει αληθινά στον δρόμο του Θεού».

Σύμφωνα με όσα δηλώνει ο ιερέας, τα τελευταία χρόνια ο Κώστας Πάσσαρης έχει αλλάξει πολύ. Τον ενοχλούν οι φωνές και αγριεύει όταν οι πάνοπλοι φρουροί των φυλακών Γκέρλας μιλάνε άσχημα στους συγκρατούμενούς του. Μάλιστα, ο πατέρας Μάρκος μας αποκάλυψε πως ο Πάσσαρης του εξομολογήθηκε ότι δεν είναι ένοχος και δεν έχει σχέση με όλα αυτά για τα οποία τον έχουν κατηγορήσει στη Ρουμανία. «Εγώ τον πιστεύω. Μου είπε ότι δεν ήθελε φασαρίες και πως όταν τον συνέλαβαν τους είπε “φορτώστε τα πάνω μου να τελειώνουμε αλλά να ξέρετε ότι δεν ευθύνομαι για όλα εγώ”».

Οι σατανιστές της Παλλήνης

Παραμονές Πρωτοχρονιάς του 1994 και η Ελλάδα συγκλονίζεται από την αποκάλυψη μίας από τις πιο σκοτεινές υποθέσεις που απασχόλησαν ποτέ τη χώρα, την εξάρθρωση των σατανιστών της Παλλήνης. Τα ονόματα Ασημάκης Κατσούλας, Μανώλης Δημητροκάλης και Δήμητρα Μαργέτη μένουν ανεξίτηλα χαραγμένα στις μνήμες των Ελλήνων και το άκουσμά τους προκαλεί τρόμο και ανατριχίλα. Τον Αύγουστο του 1992, οι τρεις νέοι ξεκίνησαν την παράνομη δράση τους αποπλανώντας νεαρά κορίτσια, πολλές φορές ακόμη και ανήλικα. Στη συνέχεια, τις παρέσυραν σε ομαδικά σεξουαλικά όργια και τελετές μαύρης μαγείας, ενώ δύο από τις ανυποψίαστες γυναίκες βρήκαν τραγικό θάνατο στα χέρια της σατανικής τριάδας.

Μετά την καταδίκη τους οι δύο άντρες της ομάδας οδηγήθηκαν στις φυλακές Κορυδαλλού. Ο πατέρας Μάρκος, που τότε τους είχε επισκεφτεί στο σωφρονιστικό κατάστημα για να τους γνωρίσει από κοντά και να μιλήσει μαζί τους, θυμάται: «Οταν τους πήγαν στις φυλακές, όλοι οι κρατούμενοι ήθελαν να πέσουν να τους φάνε. Πρώτα συνάντησα τον Δημητροκάλη. Ο Μανώλης από μικρός πίστευε πάρα πολύ στον Θεό. Δυστυχώς αργότερα έμπλεξε με κακές παρέες που τον παρασύρανε και άκουγε κι αυτή την πολύ σκληρή και άγρια μουσική, τη heavy metal. Ολα αυτά τον ώθησαν στο να κάνει στροφή 360 μοιρών. Οταν όμως μπήκε στη φυλακή, όλα άλλαξαν και πάλι μέσα του και θυμήθηκε τον παλιό του εαυτό. Ζήταγε συνεχώς να εξομολογηθεί και μάλιστα παρακινούσε και τους υπόλοιπους κρατουμένους να έρχονται σε μένα».

Ο πατέρας Μάρκος μας οδηγεί και στην κοντινή εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στον Διόνυσο και βγάζει από το Ιερό μία μεγάλη εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. «Αυτή μας της έχει χαρίσει ο Μανώλης. Παίρνει ξύλα και κολλάει πάνω τους εικόνες. Θυμάμαι πως μου ζήταγε συνεχώς θρησκευτικά βιβλία για να διαβάζει».

Οπως μας αποκαλύπτει ο ιερέας, όταν έφτασε η στιγμή να συναντήσει από κοντά τον αρχηγό και τελετάρχη της σατανικής ομάδας των τριών, τον 23χρονο τότε Ασημάκη Κατσούλα, ήταν λίγο διστακτικός. «Να φανταστείτε πήγα πρώτα από τον ψυχολόγο που τον παρακολουθούσε για να τον ρωτήσω πώς θα έπρεπε να τον αντιμετωπίσω και ο ίδιος ο ψυχολόγος του μου είπε πως όταν πάει στο κελί του Κατσούλα κάνει την προσευχή του πρώτα».

Τελικά, σύμφωνα με όσα μας αποκαλύπτει ο πατέρας Μάρκος, η επικοινωνία τους ήταν άριστη. «Πρόκειται για ένα πολύ ερευνητικό και έξυπνο παιδί. Οταν μας ζήτησε βιβλία, αποφασίσαμε να του δώσουμε τις εξομολογήσεις του Αγίου Αυγουστίνου που ήταν πιο φιλοσοφικό από άλλα θρησκευτικά βιβλία και τελικά πράξαμε σωστά, γιατί του άρεσε πολύ».

Ο πατέρας Μάρκος έχει ακόμη (έστω και αραιές) επαφές μαζί τους. Υποστηρίζει πως πρόκειται για παιδιά που είχαν παρασυρθεί, αν και σε όλη τους τη ζωή -ακόμα και μετά την αποκάλυψη των φρικιαστικών πράξεών τους- είχαν τη στήριξη και τη συμπαράσταση της οικογένειάς τους.

Κοντά στους νέους

Τα τελευταία χρόνια, ο πατέρας Μάρκος έρχεται σε επαφή με ανήλικους παραβάτες ηλικίας από 14-15 έως και το πολύ μέχρι 21 ετών, αφού οι φυλακές Αυλώνας μετατράπηκαν από στρατιωτικές σε φυλακές ανηλίκων. Μας εξομολογείται πως τα παιδιά πάντα τον περιμένουν με χαρά και συμπληρώνει: «Χαίρονται και μόνο που βλέπουν ότι υπάρχει κάποιος που νοιάζεται γι’ αυτούς. Μερικές φορές δεν χρειάζεται ούτε να τους μιλήσουμε. Η παρουσία μας και μόνο τους κάνει καλό».

Οπως μας λέει ο ιερέας, τα παιδιά έχουν ανάγκη επικοινωνίας και είναι πολύ ευχάριστο το γεγονός ότι μέχρι στιγμής δεν έχει συναντήσει «αγρίμια». «Ολοι θα μπορούσαμε να έχουμε κάνει άσχημες πράξεις, όμως όλα αιτιολογούνται, καθώς τα περισσότερα παιδιά που έχω γνωρίσει προέρχονταν από προβληματικές οικογένειες και έδειχναν την αντίδρασή τους μέσα από την παρανομία».

Τα παιδιά στις φυλακές είναι μόνα τους και χωρίς να τους το επιβάλλει κανείς νηστεύουν τις Αγιες Ημέρες του Πάσχα, ενώ δεν είναι λίγοι οι αλλοδαποί που έχουν βαφτιστεί και ζητάνε θρησκευτικά βιβλία μεταφρασμένα στη γλώσσα τους για να διαβάσουν.

«Προσπαθούμε να τους βοηθήσουμε και να τους στηρίξουμε γιατί ζητάνε τη μετάνοια. Δεν πρέπει να παραμελούμε τους συνανθρώπους μας και πόσω μάλλον τα νεαρά παιδιά που έχουν ανάγκη τη φροντίδα και την αγάπη περισσότερο απ’ όλους μας» ...».

Μπορεί να έίχε συνομιλήσει επί ώρες με κάποιους από τους πιο διάσημους και στυγερούς εγκληματίες της χώρας μας, όμως δεν φάνηκε στιγμή να τους ξεχωρίζει από άλλους έγκλειστους που έχει γνωρίσει τα είκοσι χρόνια που επισκέπτεται τις φυλακές της χώρας. Πίσω από τα μάτια όλων είδε το ίδιο πράγμα... παιδιά που η ζωή τα έβγαλε σε λάθους δρόμους είτε από ανάγκη είτε επειδή παρασύρθηκαν, είτε επειδή κάποιος τα αμέλησε όταν είχαν την ανάγκη του.

ΕΛΕΑΝΑ - ΖΩΗ ΡΟΥΣΟΥ(εφημ.Esspreso)

Εκείνος ..η γλυκιά παρηγοριά μας

Οσίου Ιουστίνου Πόποβιτς

"Εξομολόγηση"

Είμαι ενα ζαρκάδι. Είμαι το αισθητήριο της θλίψης μέσα στο σύμπαν. Πριν από πολύ πολύ καιρό Κάποιος εξόρισε στη γη ό,τι θλιβερό υπάρχει σε όλους τους κόσμους και αυτό επιβλήθηκε στην καρδιά μου. Και από τότε είμαι το αισθητήριο της θλίψης. Ζω με το να τρυγώ τη θλίψη από όλα τα όντα και τα κτίσματα. Μόλις που σιμώσω ένα ον, μου σταλάζει στην καρδιά και από μια μαύρη σταγόνα θλίψης. Και η μαύρη πάχνη της θλίψης, ωσάν μικρό ρυάκι, διατρέχει τις φλέβες μου. Και εκεί, στην καρδιά μου, τούτη η μαύρη πάχνη της θλίψης γίνεται ωχρή και μπλάβα.

Σε όλο μου το είναι έχει εκχυθεί κάποια μαγνητική δύναμη θλίψης, που, ακαταμάχητα, μαγνητίζει και σφηνώνει στην καρδιά μου ό,τι το θλιβερό στον κόσμο. Γι’ αυτό και είμαι το πιό μελαγχολικό απ’ όλα τα κτίσματα. Το δάκρυ μου περίσσεψε για τον πόνο του καθενός… Μη γελάτε μαζί μου, εσείς οι γελαστοί! Σκιάζομαι, επειδή ξέρω ότι σε τούτον το θλιβερό κόσμο υπάρχουν όντα που γελούν. Ω, καταραμένο, τρισκατάρατο χάρισμα, το να γελάς σε έναν κόσμο που κοχλάζει η θλίψη, πυρώνει ο πόνος, αφανίζει ο θάνατος! Τι καταδικαστικό χάρισμα!… Εγώ από τη θλίψη δεν γελώ ποτέ. Πως θα μπορούσα να γελάσω όταν είστε τόσο βάναυσοι και άσπλαχνοι, εσείς οι γελαστοί! Όταν είστε τόσο κακοί και άσχημοι! Και είστε άσχημοι απ’ το κακό. Γιατί μόνον το κακό ασχημαίνει την ομορφιά των γήινων και ουράνιων δημιουργημάτων… Θυμάμαι, νοσταλγώ: τούτη η γη ήταν κάποτε παράδεισος, και εγώ ζαρκάδι παραδείσιο. Ω, θύμηση, να τρεκλίζω, εκστατικό από τη μια χαρά στην άλλη, από τη μία αθανασία στην άλλη, από τη μία αιωνιότητα στην άλλη!…

Ενώ τώρα; Σκοτάδι σκεπάζει τα μάτια μου. Όποιο μονοπάτι κι αν πάρω, βρίσκω πηχτό σκοτάδι. Οι λογισμοί μου στάζουν δάκρυ. Και τα αισθήματα μου βρίθουν από θλίψεις. Όλο μου το είναι το έχει κυριέψει μια άσβεστη πυρκαγιά θλίψης. Τα πάντα μέσα μου φλέγονται απ’ τον πόνο, όμως με τίποτα να αποκαούν. Κι εγώ, το δόλιο, ένα πράμα είμαι μονάχα: αιώνιο ολοκαύτωμα στον κοσμικό βωμό της θλίψης. Και ο κοσμικός βωμός της θλίψης είναι η γη, ο τεφρός και σκυθρωπός, ο χλωμός και θολερός πλανήτης…

Η καρδιά μου είναι νησί απρόσιτο στον απέραντο ωκεανό της θλίψης. Απρόσιτο στη χαρά. Άραγε, κάθε καρδιά είναι ένα απρόσιτο νησί; Πείτε μου εσείς, που έχετε καρδιά! Τι περιβάλλει τις καρδιές σας; Τη δική μου την περιβάλλουν τα ίδια τα βάραθρα και η άβυσσος του ωκεανού. Και, διαρκώς, ποντίζεται μέσα τους. Τίποτε δεν μπορεί να την ανασύρει, να την κάνει να βγει από εκεί μέσα. Ό,τι κι αν βρει να πιαστεί, αυτό είναι αρύ σαν το νερό. Γι’ αυτό και τα μάτια μου είναι θαμπά από το δάκρυ και η καρδιά μου αφανισμένη απ’ το στεναγμό. Οι κόρες των ματιών μου είναι αποσταμένες απ’ τις πολλές νυχτιές που αντίκρισαν. Εψές, ο ήλιος βασίλεψε στα μάτια μου και ταχιά δεν πρόβαλε. Πνίγηκε στα σκοτάδια της θλίψης μου. Κάτι τρομερό και μακάβριο διαπερνά το είναι μου. Με σκιάζει ό,τι υπάρχει γύρω και πάνω από μένα. Αχ, να δραπέτευα από τον τρόμο του κόσμου τούτου! Υπάρχει όμως τάχα κάποιος κόσμος χωρίς τρόμο; Είμαι κυκλωμένο απ’ το τείχος των βασάνων, πιωμένο με αψιθιά, πλέριο από πίκρα. Λαχταρώ να ξυπνήσω την καρδιά μου απ’ το λήθαργο της θλίψης, όμως αυτή όλο και περισσότερο βουλιάζει μέσα του. Φωνάζω στη σκιαγμένη και κατατρεγμένη από τους φόβους του κόσμου τούτου ψυχή μου να επιστρέψει σ’ εμένα, όμως εκείνη όλο και πιο αδιάφορη απομακρύνεται από εμένα, το θλιμμένο και μελαγχολικό.

Είμαι ζαρκάδι. Άλλά πώς; Δεν ξέρω. Βλέπω, αλλά πως, κι αυτό δεν το καταλαβαίνω. Ζω, όμως τι είναι η ζωή, δεν κατανοώ. Αγαπώ, όμως τι είναι η αγάπη, δεν νογάω. Υποφέρω, όμως πως θεριεύει, αυξάνει και μεστώνει μέσα μου ο πόνος, αυτό με τίποτα δεν το καταλαβαίνω. Γενικά καταλαβαίνω πολύ λίγα απ’ αυτά που είναι μέσα μου και γύρω μου. Η ζωή, ή αγάπη, τό πάθημα, όλα τούτα είναι ευρύτερα, βαθύτερα και απειρότερα απ’ τη γνώση, την αντίληψη και τη διάνοια μου. Κάποιος μ’ έβαλε σε τούτον τον κόσμο και έδωσε στό είναι μου λίγο νου, γι’ αυτό και λίγα καταλαβαίνω απ’ τον κόσμο γύρω μου και μέσα μου. Πάντα κάτι το απερινόητο, το παράξενο με παρακολουθεί μέσα απ’ όλα τα πράγματα, γι’ αυτό και φοβάμαι. Και τα μεγάλα μάτια μου, μην είναι άραγε γι’ αυτό μεγάλα, για να χωρέσουν το αχώρητο, να περιλάβουν το απερίληπτο, να ιδούν το ανείδωτο;

Πλάι στη θλίψη μου, Κάποιος διέχυσε μέσα μου και αθανάτισε, και διαιώνισε κάτι, που είναι μεγαλύτερο κι από τα αισθήματα, ισχυρότερο κι από τις σκέψεις, κάτι τόσο διαρκές όσο και η αθανασία, και τόσο πελώριο όσο και η αιωνιότητα. Το ένστικτο της αγάπης. Μέσα του έχει κάτι το παντοδύναμο, το ακατανίκητο. Τούτο είναι που διαχέεται σε όλους τους λογισμούς μου και διαφεντεύει όλο μου το είναι, που σαν μικρή, μικροσκοπική νησίδα, έχει ολόγυρα του, άπειρα, να εκτείνεται, να διαχέεται και να απλώνεται αυτή, το αίνιγμα της ψυχής μου, η αγάπη. Σε όποια γωνιά του είναι μου κι αν στραφώ, αυτήν βρίσκω. Είναι κάτι το πανταχού παρόν μέσα μου, το πιο οικείο. Μέσα μου το είμαι, είναι το ίδιο με το αγαπώ. Μέσ’ από την αγάπη είμαι εκείνο που είμαι. Το να είμαι, το να υπάρχω για μένα, είναι το ίδιο με το να αγαπώ, να στέργω. Και μήπως μπορεί τάχα να υπάρχει ον χωρίς αγάπη; Τέτοιο ον δεν το ξέρει η ζαρκαδίσια καρδιά μου.

Μην πληγώνετε την αγάπη μέσα μου. Επειδή πληγώνετε τη μοναδική μου αθανασία, τη μοναδική μου αιωνιότητα. Και συνάμα τη μοναδική αθάνατη και αιώνια αξία μου. Γιατί τι άλλο είναι η αξία αν δεν είναι κάτι το αθάνατο και το αιώνιο; Κι εγώ είμαι αιώνιο και αθάνατο μόνο με την αγάπη. Είναι ό,τι έχω και δεν έχω. Μ’ αυτήν και νιώθω και σκέφτομαι και βλέπω κι ακούω και ξέρω και ζω και αθανατίζομαι. Όταν λέω «αγαπώ» με τούτο περιλαμβάνω όλους τους αθάνατους λογισμούς μου, όλα τα αθάνατα αισθήματα μου, όλους τους αθάνατους πόθους μου, όλες τις αθάνατες ζωές μου. Με αυτήν, με την αγάπη, είμαι πέρα από κάθε θάνατο, πέρα από κάθε μη είναι· εγώ το ασημόχρωμο ζαρκάδι, το στοργικό ζαρκάδι, το ζωηρό ζαρκάδι.

Μέσα από τρομακτικές χαράδρες και φρικτές αβύσσους περνάει η αγάπη μου για σένα, αγαθέ άνθρωπε, για σένα ολάνθιστο δάσος, για σένα μοσχομύριστο χορτάρι, για σένα, Πανάγαθε και Πάνστοργε! Μέσα από αναρίθμητους θανάτους πορεύεται η αγάπη μου για σένα, γλυκιά μου Αθανασία! Γι’ αυτό και η θλίψη είναι ο μόνιμος συνταξιδιώτης μου. Κάθε βαναυσότητα είναι ολόκληρος θάνατος για μένα. Την περισσότερη βαναυσότητα σε τούτον τον κόσμο την έζησα απ’ το πλάσμα που λέγεται άνθρωπος. Ω, κάποιες φορές αυτός, ο άνθρωπος, είναι ο θάνατος όλης μου της χαράς. Μάτια μου, δείτε μέσα και πέρα από τον άνθρωπο, τον Πανάγαθο καί Πάνστοργο! Η αγαθότητα και η στοργή τούτα είναι η ζωή μου, αυτά και η αθανασία μου και η αιωνιότητα μου. Χωρίς την αγαθότητα και τη στοργή, η ζωή είναι κόλαση. Όταν νιώθω την αγαθότητα του Πανάγαθου και τη στοργή του Πάνστοργου, βρίσκομαι με όλο μου το είναι στον παράδεισο. Όταν όμως σωρεύεται πάνω μου η ανθρώπινη σκληρότητα, αχ, τότε όλοι οι φόβοι μου γίνονται η κόλαση. Γι’ αυτό και σκιάζομαι τον άνθρωπο, τον κάθε άνθρωπο, έκτος απ’ τον καλό και στοργικό.

Μέσα στη βλασφημία του ο άνθρωπος ούτε που μπορεί να φανταστεί τα μεγαλειώδη και θαυμαστά αισθήματα, που φέρουμε μέσα μας εμείς, τα ζαρκάδια. Ανάμεσα σ' εμάς και σ' εσάς, άνθρωποι, εκτείνεται η άβυσσος, έτσι, που ούτε εμείς μπορούμε να κινήσουμε προς εσάς, αλλά ούτε κι εσείς προς εμάς.

Δεν έχετε την αίσθηση του κόσμου μας. Αν εμείς, τα ζαρκάδια, αν η καρδιά μας περνούσε στην πλευρά σας, τότε θα είχαμε περάσει στην κόλαση. Κάποτε ήμασταν στον παράδεισο. Εσείς όμως, άνθρωποι, μας τον μετατρέψατε σε κόλαση. Ό,τι είναι οι διάβολοι για εσάς, είστε εσείς, άνθρωποι, για εμάς.

Μας αφηγούνται τα δάση: «Είδαμε τον Σατανά να πέφτει απ' τον ουρανό στην γη, έπεσε ανάμεσα στους ανθρώπους κι έμεινε. Αυτός, ο έκπτωτος του ουρανού, είπε: «νιώθω ευχάριστα ανάμεσα στους ανθρώπους, έχω κι εγώ τον παράδεισο μου και δεν είναι άλλος από τούτους εδώ, τους ανθρώπους» ...

Το ξέρω και το προαισθάνομαι ... με περιμένει μια καλύτερη αθανασία από την ανθρώπινη. Για εσάς, άνθρωποι, σ' εκείνον τον κόσμο, υπάρχει και η κόλαση. Για εμάς όμως, τα ζαρκάδια, υπάρχει μόνον παράδεισος.

Γιατί εσείς, άνθρωποι, συνειδητά και εκούσια επινοήσατε την αμαρτία, το κακό και τον θάνατο, παρασύροντας κι εμάς σ' αυτά με την μοχθηρία και την κακία σας, χωρίς τη συγκατάβαση μας, επειδή είχατε εξουσία επάνω μας. Γι' αυτό και θα δώσετε λόγο για εμάς, για όλα τα βάσανα, για όλες τις δυσκολίες, για όλα τα παθήματα, για όλους τους θανάτους μας. Θα τιμωρηθείτε για εμάς και εξαιτίας μας ...

Αφουγκράστηκα τον γαλάζιο ουρανό να ψιθυρίζει στην μαύρη γη τούτην την αιώνια αλήθεια: Οι άνθρωποι την ήμερα της Κρίσεως θα δώσουν λόγο για όλα τα βάσανα, για όλες τις δυσκολίες, για όλα τα παθήματα, για όλους τους θανάτους όλων των γήινων όντων και πλασμάτων.

Όλα τα ζώα, όλα τα πουλιά, όλα τα φυτά θα σταθούν και θα κατηγορήσουν το γένος των ανθρώπων για όλους τους πόνους, για όλες τις προσβολές, για όλα τα κακά, για όλους τους θανάτους που τους προξένησε μέσα στην αλαζονική φιλαμαρτία του. Γιατί μπρος και πλάϊ στο ανθρώπινο γένος συμπορεύονται η αμαρτία, ο θάνατος και η κόλαση.

Αν ήταν να διάλεγα ανάμεσα στα δημιουργήματα, θα διάλεγα τον τίγρη παρά τον άνθρωπο, γιατί ο τίγρης είναι λιγότερο αιμοβόρος απ' τον άνθρωπο, θα διάλεγα το λιοντάρι παρά τον άνθρωπο, γιατί είναι λιγότερο αίμοχαρές απ' αυτόν, θα διάλεγα την ύαινα παρά τον

άνθρωπο, γιατί είναι λιγότερο αποκρουστική απ' αυτόν, θα διάλεγα τον λύγκα παρά τον άνθρωπο, γιατί είναι λιγότερο επιθετικός απ' αυτόν, θα διάλεγα το φίδι παρά τον άνθρωπο, γιατί είναι λιγότερο πονηρό απ' αυτόν, θα διάλεγα οποιοδήποτε άλλο θηρίο παρά τον άνθρωπο, γιατί ακόμη και το φοβερότερο θηρίο είναι λιγότερο τρομερό από τον άνθρωπο ...; σας λέω αλήθεια, μέσα απ' την καρδιά μου σας μιλώ.

Γιατί ο άνθρωπος επινόησε και δημιούργησε την αμαρτία, τον θάνατο και την κόλαση. Και τούτο μέσα σ' όλους τους κόσμους μου είναι το χειρότερο από τα χειρότερα, το πιο τερατώδες απ' τα τερατωδέστερα, το φοβερότερο απ' τα φοβερότερα. Το ακούω, όταν βουίζει ο χείμαρος των δακρύων: οι άνθρωποι κομπάζουν για κάποια νοημοσύνη. Εγώ όμως, τους βλέπω μέσα από τα κυριότερα έργα τους, την αμαρτία, το κακό και τον θάνατο.

Και συμπεραίνω πως, αν η νοημοσύνη τους έγκειται στο ότι επινόησαν και δημιούργησαν την αμαρτία, το κακό και τον θάνατο, τότε αυτό δεν είναι χάρισμα, αλλά κατάρα. Η νοημοσύνη που ζει και εκφράζεται με την αμαρτία, το κακό και τον θάνατο είναι θεία τιμωρία. Μεγάλη νοημοσύνη, μεγάλη και η τιμωρία.

Θα ήταν προσβολή για εμένα αν μου έλεγαν πως είμαι νοήμον, κατά τον τρόπο τον ανθρώπινο νοήμον. Αν μια τέτοια νοημοσύνη είναι το μοναδικό ίδιον των ανθρώπων, τότε, όχι μόνον την απαρνούμαι αλλά και την καταριέμαι. Αν απ' αυτήν εξαρτιόταν ακόμη και ο παράδεισός μου και η αθανασία μου, τότε θα ειχα για πάντα απαρνηθεί και τον παράδεισο και την αθανασία.

Μέ την νοημοσύνη καί χωρίς την αγαθότητα και τη στοργή, ο άνθρωπος είναι ίδιος ο διάβολος. Άκουσα τους αγγέλους του ουρανού, όταν έπλεναν τα φτερά τους στα δάκρυα μου, να λένε: ο διάβολος είναι η μεγάλη νοημοσύνη χωρίς ίχνος αγαθότητας και αγάπης. Όμως, κι ο άνθρωπος το ίδιο είναι, όταν δεν έχει καλοσύνη και αγάπη.

Ο νοήμων άνθρωπος χωρίς καλοσύνη και συμπόνια είναι κόλαση για τη στοργική ψυχή μου, κόλαση για την πικραμένη καρδιά μου, κόλαση για τα άκακα μάτια μου, κόλαση για το ταπεινό είναι μου. Απ' τη ψυχη μου μία μόνον επιθυμία αναβλύζει: να μην ζήσω ούτε σε τούτον, ούτε και σ' εκείνον τον κόσμο πλάϊ σε άνθρωπο, που είναι νοήμων ενώ δεν έχει καλοσύνη και σπλαχνική στοργή. Μόνον τότε αποδέχομαι την αθανασία και την αιωνιότητα. Αν δεν γίνεται αλλιώς, τότε Θεέ μου, αφάνισε με, μετάβαλε με σε μη είναι.

Τα λευκά ζαρκάδια τον παλιό καιρό έλεγαν: πέρασε απ' τη γη Εκείνος, ο Πανάγαθος και Πάνστοργος, κι έκανε τη γη παράδεισο. Όλα τα όντα, όλα τα πλάσματα δέχτηκαν την άπειρη αγαθότητα, την αγάπη, τη στοργή, το έλεος, την ευγένεια και τη σοφία, που ανέβλυζε απ' Αυτόν. Πάνω στη γη περπάτησε και την έκανε ουρανό.

Τον έλεγαν Ιησού. Ω, σ' Αυτόν είδαμε το πόσο μπορεί ο άνθρωπος να είναι υπέροχος και υπέρκαλος, μόνον όταν είναι αναμάρτητος. Θλιβόταν με τη θλίψη μας και έκλαιγε μαζί μας για τα δεινά, που οι άνθρωποι μας έφεραν. Ήταν μαζί μας και ενάντια στα ανθρώπινα δημιουργήματα, ενάντια στην αμαρτία, στο κακό και τον θάνατο.

Αγαπούσε με τρόπο φιλόστοργο και πονόψυχο ολα τα πλάσματα, τα χάιδευε με μια θεϊκή μελαγχολία και τα προφύλασσε από την ανθρώπινη αμαρτία, από το ανθρώπινο κακό, από τον ανθρώπινο θάνατο. Ήταν, και παντοτινά παρέμεινε, ο Θεός μας, ο Θεός των θλιμένων και κατατρεγμένων κτισμάτων, από το μικρότερο μέχρι το μεγαλύτερο.

Μόνον οι άνθρωποι, που του μοιάζουν, μας αναπαύουν. Είναι γένος μας, είναι η αθανασία μας και η αγάπη μας. Η ψυχή τους έχει συνυφανθεί με την καλοσύνη Του, την ευσπλαχνία Του, την αγάπη Του, τη στοργή Του, την ευγένεια Του, τη δικαιοσύνη Του και τη σοφία Του. Η νοημοσύνη τους είναι θεϊκά σοφή, θεϊκά αγαθή, θεϊκά ταπεινή, θεϊκά σπλαχνική. Μοιάζουν με τους φωτεινούς και αγίους αγγέλους. Γιατί η μεγάλη νοημοσύνη και η μεγάλη αγαθότητα, όταν γίνονται ένα, τότε αυτό λέγεται άγγελος.

Γι' αυτό και η αγάπη μας σπεύδει ολάκερη στον Ιησού, τον Πανάγαθο, τον Πολυέλεο, τον Πάνστοργο. Αυτός είναι ο Θεός μας. Αυτός και η Αθανασία μας και η Αιωνιότητα μας. Το Ευαγγέλιο Του είναι περισσότερο δικό μας, παρά των ανθρώπων, γιατί μέσα μας υπάρχει περισσότερη η αγαθότητα Του, η αγάπη Του, η στοργή Του ...Εκείνος. Ω! Ας είναι ευλογητός σ' όλες τις καρδιές και σ' όλους τους κόσμους μας! Εκείνος, ο Κύριος και Θεός μας! Εκείνος, η γλυκιά παρηγοριά μας σε τούτον τον πικρό κόσμο, που παρέρχεται, η αιώνια ευφροσύνη μας σε εκείνον, τον αθάνατο κόσμο, που επέρχεται ...

Περιοδικό ΠΕΜΠΤΟΥΣΙΑ Απρ.2008

Ο όσιος πατήρ Ιουστίνος Πόποβιτς γεννήθηκε στις 25 Μαρτίου 1884 στην πόλη Βράνιε της νοτίου Σερβίας. Εκοιμήθη οσιακά στις 25 Μαρτίου το 1979. Σπούδασε θεολογία στη Σερβία, Ρωσσία και Αγγλία και ανεκηρύχθη το 1926 διδάκτωρ της θεολογίας υπό της θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Το 1935, εξελέγη υφηγητής και μετά καθηγητής της Δογματικής της θεολογικής Στολής του Βελιγραδίου. Το 1945, επικρατήσαντος του κομμουνιστικού καθεστώτος, υπεχρεώθη να εγκαταλείψει το Πανεπιστήμιο και έζησε στην Ιερά Μονή των αρχαγγέλων Τσέλιε, κοντά στο Βάλιεβο ως πνευματικός, συνετίζοντας εκεί, κάτω από δυσχερείς συνθήκες, το πνευματικό και συγγραφικό του έργο.

Συνέγραψε το τρίτομο έργο «Ορθόδοξος φιλοσοφία της αληθείας», την γνωστή Δογματική του, επτά τόμους ερμηνεία της Καινής Διαθήκης και Δώδεκα τόμους βίους Αγίων και πολλά άλλα θεολογικά και Φιλοσοφικά. Πέρυσι συμπληρώθηκαν τριάντα χρόνια από την οσιακή κοίμησή του. Θεωρείται από τους μεγαλύτερους θεολόγους του 20ού αιώνος, ακολούθησε κατά πάντα την θεολογική εμπειρία και την άσκηση των μεγάλων Πατέρων της εκκλησίας, είναι η κρυφή συνείδηση της Σερβικής εκκλησίας. Πολλά βιβλία του έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά..

Μην μελαγχολείς ...το δικό μας Πάσχα δεν τελειώνει ποτέ ...

Αγίου Γρηγορίου Θεολόγου

Ἂν εἶσαι Σίμων Κυρηναῖος, σήκωσε τὸ σταυρὸ καὶ ἀκολούθησέ Τον. Ἂν σταυρωθεῖς μαζί Του ὡς λῃστής, γνώρισε τὸ Θεὸ σὰν εὐγνώμων δοῦλος. Ἂν κι᾿ Ἑκεῖνος λογιάσθηκε μὲ τοὺς ἀνόμους γιὰ χάρη σου καὶ τὴν ἁμαρτία σου, γίνε σὺ ἔννομος γιὰ χάρη Ἐκείνου. Προσκύνησε αὐτὸν ποὺ κρεμάσθηκε στὸ σταυρὸ γιὰ σένα, ἔστω κι ἂν κρέμεσαι κι ἐσύ. Κέρδισε κάτι κι ἀπ᾿ τὴν κακία. Ἀγόρασε τὴ σωτηρία μὲ τὸ θάνατο. Μπὲς μὲ τὸν Ἰησοῦ στὸν Παράδεισο, ὥστε νὰ μάθεις ἀπὸ τί ἔχεις ξεπέσει. Δὲς τὶς ἐκεῖ ὀμορφιές. Ἄσε τὸ λῃστὴ ποὺ γογγύζει, νὰ πεθάνει ἔξω μαζὶ μὲ τὴ βλασφημία του. Κι ἂν εἶσαι Ἰωσὴφ ὁ ἀπὸ Ἀριμαθαίας, ζήτησε τὸ σῶμα ἀπ᾿ τὸ σταυρωτή. Ἂς γίνει δικό σου αὐτὸ ποὺ καθάρισε τὸν κόσμο. Κι ἂν εἶσαι Νικόδημος, ὁ νυκτερινὸς θεοσεβής, ἐνταφίασέ τον μὲ μύρα. Κι ἂν εἶσαι κάποια Μαρία, ἢ ἡ ἄλλη Μαρία, ἢ ἡ Σαλώμη, ἢ ἡ Ἰωάννα, δάκρυσε πρωῒ-πρωΐ. Δὲς πρώτη τὴν πέτρα σηκωμένη, ἴσως δὲ καὶ τοὺς ἀγγέλους κι αὐτὸν τὸν ἴδιο τὸν Ἰησοῦ. Πὲς κάτι, ἄκουσε τὴ φωνή. Ἂν ἀκούσεις «Μὴ μ᾿ ἀγγίζεις», στάσου μακριά, σεβάσου τὸ Λόγο, ἀλλὰ μὴ λυπηθεῖς. Διότι ξέρει σὲ ποιοὺς θὰ φανερωθεῖ πρῶτα. Καθιέρωσε τὴν Ἀνάσταση. Βοήθησε τὴν Εὔα, πού ῾πεσε πρώτη, καὶ πρώτη νὰ χαιρετήσει τὸ Χριστὸ καὶ νὰ τὸ ἀνακοινώσει στοὺς μαθητές. Γίνε Πέτρος ἢ Ἰωάννης. Σπεῦσε στὸν τάφο, τρέχοντας μαζὶ ἢ προπορευόμενος, συναγωνιζόμενος τὸν καλὸ συναγωνισμό. Κι ἂν σὲ προλάβει στὴν ταχύτητα, νίκησε μὲ τὸ ζῆλο σου, ὄχι παρασκύβοντας στὸ μνημεῖο, ἀλλὰ μπαίνοντας μέσα. Κι ἂν σὰν Θωμᾶς χωρισθεῖς ἀπ᾿ τοὺς συγκεντρωμένους μαθητές, στοὺς ὁποίους ἐμφανίζεται ὁ Χριστός, ὅταν τὸν δεῖς, μὴν ἀπιστήσεις. Κι ἂν ἀπιστήσεις, πίστεψε σ᾿ αὐτοὺς ποὺ στὸ λένε. Κι ἂν οὔτε καὶ σ᾿ αὐτοὺς πιστέψεις, δεῖξε ἐμπιστοσύνη στὰ σημάδια τῶν καρφιῶν. Ἂν κατεβαίνει στὸν Ἅδη, κατέβα μαζί Του. Γνώρισε καὶ τὰ ἐκεῖ μυστήρια τοῦ Χριστοῦ, ποιὸ εἶναι τὸ σχέδιο τῆς διπλῆς καταβάσεως, ποιὸς εἶναι ὁ λόγος της: ἁπλῶς σῴζει τοὺς πάντες μὲ τὴν ἐμφάνισή Του, ἣ κι ἐκεῖ ἀκόμα αὐτοὺς ποὺ τὸν πιστεύουν;

Μην μελαγχολείς ...

Θυμάμαι πάντα Κυριακή του Πάσχα μετά την αγάπη και το κάψιμο του Ιούδα ένα μικρό παιδί μελαγχολικό σχεδόν δακρυσμένο να ρωτά τον πατέρα του :Τελείωσε το Πάσχα πατέρα ;;; Kαι αυτόν με ένα πλατύ χαμόγελο να του απαντά :Τελείωσε λέει ..ακόμα δεν άρχισε ..!!!

Κάθε μέρα της Λαμπροβδομάδας παιδί μου είναι Πάσχα !Έχουμε και του Αη Γιωργιού τις περισσότερες φορές και τον νέο τον Άγιο Ραφαήλ απο την Μυτιλήνη και την Παναγία της Βραμπάς που γιορτάζει την Παρασκευή …και του Θωμά …Το πρόσωπο του παιδιού έλαμπε τότε ,κι ας έμενε μονάχο του δίχως παρέα στο χωριό μιας και όλοι οι άλλοι Αθηναίοι και ..πρωτευουσιάνοι μέχρι την Τρίτη του Πάσχα πάντα έφευγαν … Και ερχόταν η Πέμπτη το απόγευμα ..και γυναίκες και άντρες με δρεπάνια καθάριζαν από το αγρίεμα το μονοπάτι που οδηγούσε από τον αμαξωτό τον δρόμο ,στην Παναγιά την Ζωοδόχο Πηγή ,στο μανιάτικο λαγκάδι της Βραμπάς…Και με ασβέστη που η μυρωδιά του σε τέτοια μέρη δεν ενοχλεί ..μάλλον μοιάζει με λιβανιού το μύρισμα …τα έκαναν όλα να λάμπουν λίγο πρίν τον Εσπερινό ,προσμένοντας καρτερικά το ξημέρωμα της Παρασκευής . Και ερχόταν η Παρασκευή …Το εκκλησάκι ίσα που χώραγε τον παπά, τα παπαδάκια , τους ψάλτες και αυτούς του δυο –τρείς που πάντα τον ΄ χαν τάμα να ακούνε τον εξάψαλμο της πρώτης μέρας …Οι υπόλοιποι κάθονταν έξω στις ασβεστωμένες πέτρες συντηρώντας με τις υγρές μυρωδιές της άνοιξης και τους ήχους του Θεού, μνήμες αλλοτινών εποχών … μετρώντας ο καθένας τους, πόσες τέτοιες χρονιές βρέθηκαν ξανά σε εκείνο το ευλογημένο μέρος, και προσευχόμενοι να αξιωθούν να ανταμώσουν την Παναγιά της Βραμπάς άλλες τόσες και παραπάνω .. Τα παιδιά με μια…. κατανυκτική ζωηράδα που κανέναν δεν ενοχλούσε μπαινόβγαιναν στο εκκλησάκι ,άλλοτε για να ανάψουν το θυμιατό ,άλλοτε για να κόψουν το αντίδωρο, άλλοτε για να χτυπήσουν την μικρή καμπάνα στην δοξολογία ,για να κρατήσουν το κερί στο πλούσιοι επτώχευσαν ,που γνώριζαν και το ψαλαν όλοι μαζί ,για να βράσουν το ζέον με μπαμπάκι και οινόπνευμα …. Με το δι ευχών του Παπά η ίδια πάντα ερώτηση :Τώρα τελείωσε το Πάσχα ;

Απάντηση δεν έπαιρνα ..μόνο ένα νεύμα που κατηύθυνε το βλέμμα μου στο λουλουδοστόλιστο εικονοστάσι με τις εικόνες του Αναστάντος και αυτήν της Ζωοδόχου Πηγής ..της δικής μας Παναγιάς της Βραμπάς ..μαρτυρούσε πως το δικό μας ...Πάσχα δεν τελειώνει ποτέ …

Πρίν την Παρασκευή δεν έρχεται η Κυριακή ...

Άξιος ο την γην κρεμάσας εν ύδασιν. Άξιος ο νεφέλαις κοσμήσας το στερέωμα Άξιος ο την γην ζωγραφήσας τοις άνθεσιν. Άξιον εστί το αρνίον το εσφαγμένον.

Πάντα την μεγάλη Παρασκευή να ’σαι μόνος σαν τον Χριστό, προσμένοντας το τελευταίο καρφί, το ξύδι, την λόγχη.

Τις ζαριές να ακούς ατάραχα στο μοίρασμα των υπαρχόντων σου ... τις βλαστήμιες, τις προκλήσεις, την αδιαφορία.

Πριν την Παρασκευή δεν έρχεται η Κυριακή... τότε, λησμονάς τα μαρτύρια των δρόμων της μεγάλης Παρασκευής της ζωής μας.

Μην ξαφνιαστείς, μην φοβηθείς στ’ απρόσμενο σουρούπωμα ... οι μπόρες τ’ ουρανού δεν στερεύουν.

Η ξαστεριά θα ’ρθει το σαββατόβραδο ! τότε , λησμονάς τα μαρτύρια των δρόμων της μεγάλης Παρασκευής της ζωής μας.

Στίχοι του Μ. Μωϋσέως του Αγιορείτου. Μελοποιήθηκαν από τον Χρίστο Τσιαμούλη και τραγουδήθηκαν από τον Μανώλη Μητσιά, στο υπέροχο «Δωδεκάορτο».