Θεέ μου κάνε με να χω Σοφία και τις ...κόρες της

Περιφορά εικόνας Βυζντ.ναός Αγ.Σοφίας ,παλιό Ναύπλιο

Θεέ μου, κᾶνε με νὰ ἔχω εὐγένεια.

Ὅταν οἱ πόρτες δίπλα μου βροντοῦν, βοήθησέ με νὰ μιλῶ ἤρεμα.

Ὅταν οἱ ἀπαιτήσεις τῶν ἄλλων ξεπερνοῦν τὴν ἀντοχή μου, δῶσε γλυκύτητα στὴ φωνή μου.

Ὅταν ἔχω νὰ κάνω μὲ τοὺς ἄλλους ποὺ μὲ πληγώνουν, δῶσε μου τὴ σιωπὴ τῆς ταπεινοφροσύνης.

Νἆναι ἡ φωνή μου ἁπαλὴ ὅταν ὑπογραμμίζει, νἆναι τρυφερὴ ὅταν ὑποδεικνύει, ἔτσι ποὺ νὰ ἐγγίζει χωρὶς νὰ ξεσκίζει. Νὰ εἰσχωρεῖ στὴν καρδιὰ χωρὶς νὰ ματώνει.

Ἂς ἔχω θεέ μου, ἰσορροπία στὶς μικρὲς ἀναποδιὲς καὶ στὰ μεγάλα προβλήματα. Ἂς συνειδητοποιήσω πῶς ἡ εὐγένεια εἶναι ἡ δύναμη καὶ ὄχι ὁ πόλεμος ποὺ καταρρακώνει τὴν ἀξιοπρέπεια τῶν ἄλλων καὶ θάβει τὴν δική μου ὑπόληψη.

Ἂς μὴν καταναλίσκω πολύτιμη ἐνέργεια μὲ τὴν διαπεραστική, ἄγρια φωνή μου, ποὺ μόνο θύελλες ξεσηκώνει καὶ καμία λύση δὲν δίνει.

Μαλάκωσε, Σὲ παρακαλῶ, τὶς τραχιὲς ἄκρες τοῦ χαρακτῆρα μου, ποὺ ἀπομακρύνουν τοὺς δικούς μου ἀπὸ τὴ φωλιά τους.

Προτοῦ σερβίρω τὴν συνταγὴ τοῦ σωστοῦ, ἂς ἔρθω στὴ θέση τοῦ ἄλλου γιὰ νὰ προλάβω τὸν ἑαυτό μου νὰ μὴ χειρονομεῖ ἀνεξέλεγκτα, ἀλλὰ νὰ κατανοεῖ γιὰ νὰ βοηθήσει.

Οἱ εὐγενικοί μου τρόποι, ἂς δημιουργοῦν κλίμα εὔκρατο στὸ σπιτικό μου γιὰ νὰ εὐδοκιμοῦν οἱ καρποὶ τοῦ Παναγίου Σου Πνεύματος.

Σὲ παρακαλῶ, Θεέ μου, γέμισε τὸ εἶναι μου μὲ τὴν Παρουσία Σου, γιὰ νὰ μπορῶ ἀληθινὰ νὰ χαμογελῶ καὶ οἱ ἄλλοι νὰ ἐκτονώνονται ἀπὸ τὴν ἔνταση ποὺ τοὺς δημιουργεῖ ἡ καθημερινὴ ζωή.

Βοήθησέ με νὰ ἔχω τὴν δύναμη, εἰλικρινὰ νὰ ἐπαινῶ τὰ σωστὰ τῶν ἄλλων, γιὰ ν᾿ ἀρχίσουν ν᾿ ἀγαποῦν τὸ τέλειο, τὸ σεμνό, τὸ ὡραῖο.

Ἂς μποροῦσα νἄχω ἔντονη πνευματικότητα ἀλλὰ διακριτικὴ παρουσία γιὰ νὰ διψάσουν τὸ Ἅγιο καὶ νὰ ἀναζητήσουν Ἐσένα!

Ἂς μὴν ἐξάπτωμαι ὅταν δὲν συμφωνοῦν μαζί μου, ἀλλὰ νὰ χαίρωμαι τὴν ὀντότητα ποὺ ἀποκτοῦν.

Ἂς μὴν ἀπομακρύνωμαι ἀπὸ ἀγαπημένα μου πρόσωπα, ὅταν ζοῦν τὴν ἀνεξαρτησία ποὺ δικαιοῦνται, ἀλλὰ μέσα στὸν δρόμο Σου.

Ἂς μὴν ὑπενθυμίζω, Κύριε, λάθη παλιά, γιὰ νὰ μποροῦν νὰ ξαναρχίζουν τὸν ὡραῖο τους ἀγῶνα.

Ἂς ἔχω τὴν σοφία νὰ μὴν κάνω συγκρίσεις, γιὰ νὰ μὴν μειώνω τὴν αὐτοπεποίθησή τους.

Καὶ ὅταν τὸ πρόγραμμα τῆς ἡμέρας μου παραβιάζεται, ἂς ἔχω τὴν εὐελιξία νὰ προσαρμόζομαι χωρὶς νὰ στενοχωρῶ. Μοῦ εἶπες, Κύριε, πὼς ἡ εὐγένεια εἶναι συνώνυμη τῆς ἀγάπης. Δὲν μοῦ μένει, λοιπόν, παρὰ μέτρο ἀναφορᾶς μου νἆναι ὁ Ὕμνος τῆς ἀγάπης τοῦ Ἀποστόλου Σου, κι ἔτσι μὲ τὴν ψυχὴ γεμάτη ἀπὸ τὴ δική Σου ἀγάπη, νὰ φέρωμαι εὐγενικά.

Βοήθησε, Κύριε να χω Σοφία ,Αγάπη ,Πίστη και Ελπίδα !

Σχεδόν δυο χιλιετηρίδες δεν λησμονείται και δοξάζεται η αυτοθυσία τους. Η Σοφία και οι τρεις κόρες της αρνήθηκαν να παρατηθούν από την χριστιανική τους πίστη κάτω από τη πίεση του Ρωμαίου αυτοκράτορα Αδριανού, ο οποίος προσπάθησε προσωπικά να τις πείσει να προσκυνηθούν στην θεά Αρτέμιδα. Τη τριήμερη προθεσμία, που τους ορίζει, οι ανήλικες Πίστη -; 12 ετών, η δεκάχρονη αδελφή της Ελπίδα και η εννιάχρονη Αγάπη περνούν σε προσευχές προς τον Ιησού Χριστό να τους δώσει δύναμη να αντέξουν στα βασανιστήρια, με τα οποία τις απείλησε ο αυτοκράτορας, αφού δεν ενέδωσαν στις υποσχέσεις τους να τις ανακηρύξει κόρες του και να τις βραβεύσει γενναιόδωρα.

"Αγαπημένες μου κόρες, ήρθε πια η ώρα του άθλου μας", έδινε δύναμη με τα λόγια της η μητέρα τους Σοφία. "Μην λυπάστε τα νεανικά σας κορμιά. Μη λυπάστε και την ομορφιά σας στο όνομα του θεού Χριστού. Μην πονάτε, ότι στερείστε από την εφήμερη ζωή για την αιώνια. Εγώ πιστεύω στον Θεό μου Χριστό, ότι Αυτός δε θα σας αφήσει στα μαρτύρια για το όνομά Του." Όταν ήρθε η ημέρα να ξαναεμφανιστούν μπροστά στον αυτοκράτορα, τα τρία κορίτσια, ένα ύστερα από το άλλο, άντεξαν στα θανάσιμα μαρτύρια με ακλόνητη θέληση, εξυμνώντας και δοξάζοντας το όνομα του Θεού. Ο δε Σωτήρας θαυματουργά τα διατηρούσε σώα. Στο τέλος τα σφαγμένα τους κορμιά η μητέρα έθαψε σε υψηλό λόφο κοντά στην Ρώμη και έμεινε τρεις μέρες στον τάφο τους με προσευχές και ευγνωμοσύνη στο Θεό για το ότι έχει δεχθεί τα κορίτσια της δίπλα του. Εκεί που παρέδωσε και τη δική της ψυχή την τρίτη μέρα και θάφτηκε με τις κόρες της. Αυτό έγινε το έτος 126. Ενώ η ημέρα της αυτοθυσίας τους τιμάται κάθε χρόνο στις 17 Σεπτεμβρίου .

Στη Βάστα ...στο μεγάλο θαύμα

Ο Θεός δεν εξηγείται ...είναι απερινόητος, , ακατάληπτος...Όλη η επιστημοσύνη του κόσμου δεν είναι ικανή να ερμηνεύσει ένα τόσο δα μικρό μα τόσο ιερό στερητικό άλφα....πίστη μόνο χρειάζεται και κάποτε θαύματα για να δυναμώνει ..11 δείχνει ο Σεπτέμβρης ...πάμε νοερώς ως της Μεγαλόπολης τα μέρη να θαυμάσουμε και να φωνάξουμε δυνατά :Θαυμαστός ο Θεός εν τοις Αγίοις Αυτού ...

Κατά το Βυζάντιο, κάθε χωριό είχε αυτόνομο χαρακτήρα. Είχε τη δική του κοινωνική, διοικητική καθώς και στρατιωτική αρχή. Κάθε οικογένεια του χωριού όφειλε να προσφέρει έναν άντρα για το στρατό του κι αν αυτό δεν ήταν εφικτό, έπρεπε να καταβάλει χρήματα για τη μίσθωση ενός μισθοφόρου να την εκπροσωπήσει. Η νεαρή Θεοδώρα ήταν το μεγαλύτερο κορίτσι μιας φτωχής και πολύ θρήσκας οικογένειας με πατέρα ηλικιωμένο και άρρωστο και ζούσε σε ένα χωριό της Πελοποννήσου, τη Βάστα, λίγο έξω από τη Μεγαλόπολη. Το χρηματικό ποσό που απαιτείτο για την πληρωμή μισθοφόρου ήταν πολύ μεγάλο για τις δυνατότητες της οικογένειάς της και ο πατέρας της ανήμπορος να πάρει μέρος σε μάχη. Έτσι η Θεοδώρα σε ηλικία 17 ετών αποφάσισε να υποδυθεί τον άντρα και να συμμετέχει η ίδια στο στρατό του χωριού της.

Βρέθηκε πολύ σύντομα να πολεμά σε μάχες με περίσσιο θάρρος και όπως ήταν λογικό προάχθηκε σε βαθμό. Το σθένος της, αλλά και η σεμνότητά της την έκαναν αρεστή μέσα στο στράτευμα. Μια νεαρή κοπέλα δεν μπόρεσε να αντισταθεί στη γοητεία του νεαρού στρατιώτη κι έτσι τον ερωτεύθηκε. Η Θεοδώρα δεν ήθελε να προδώσει το μυστικό της γιατί αυτό θα εξέθετε όλη την οικογένειά της. Όσο κι αν η Θεοδώρα προσπαθούσε να μεταπείσει τη νεαρή κοπέλα λέγοντάς της ότι είναι αφιερωμένη στο Θεό, τόσο η νεαρή κοπέλα ήθελε το νεαρό που έβλεπε μπροστά της, τον όμορφο και θαρραλέο στρατιώτη που είχε γνωρίσει. Η συνεχής άρνηση της Θεοδώρας οδήγησε τη νεαρή κοπέλα στην εκδίκηση. Κοιμήθηκε με κάποιον άλλο στρατιώτη με τον οποίο έμεινε έγκυος και πήγε στον Διοικητή του στρατού δηλώνοντας ότι η Θεοδώρα, δηλαδή ο στρατιώτης που είχε ερωτευθεί η κοπέλα, ήταν εκείνος που την άφησε έγκυο και θα έπρεπε να την παντρευτεί. Η άρνηση της Θεοδώρας, η οποία δεν ήθελε να αποκαλύψει το μυστικό της, στο συγκεκριμένο γάμο, δεν επέτρεπε παρά την καταδίκη της σε θάνατο λόγω ατίμωσης της νεαρής κοπέλας. Έτσι κι έγινε. Ο νεαρός στρατιώτης μέχρι την έσχατη στιγμή δεν ήθελε να αποκαλύψει το μυστικό του και να φέρει έτσι τον πατέρα του σε δύσκολη θέση. Οδηγήθηκε έξω από το χωριό και εκτελέστηκε. Καθώς ξεψυχούσε, είπε: «Κάνε Κύριε τα χρόνια μου να γίνουν δέντρα και το αίμα μου νερό να τα ποτίζει». και ξαφνικά, ένα ρυάκι σχηματίστηκε με ορμητικό νερό... Άλλη θεωρία διατείνεται ότι η Αγία Θεοδώρα ήταν η Αυγούστα Θεοδώρα, κόρη του Αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Η΄ της μακεδονικής δυναστείας, που λέγεται πως βασίλεψε σαν άνδρας από το 1055 μέχρι το 1056. Η Αυγούστα Θεοδώρα κατά τους ισχυρισμούς του Μιχαήλ ΣΤ΄ του Στρατιωτικού που τη διαδέχθηκε με κίνημα αρρώστησε βαριά και πέθανε, ενώ κατ' άλλους εικάζεται ότι ο ίδιος την δολοφόνησε και την έθαψε εδώ. Μερικούς αιώνες αργότερα, γύρω στον 12ο αιώνα, στο σημείο αυτό φτιάχτηκε ένα εκκλησάκι εις μνήμη της Αγίας Θεοδώρας όπου μεταφέρθηκαν και θάφτηκαν τα λείψανά της. Με την ολοκλήρωση του ναϊδρίου αυτού, φύτρωσαν 17 δέντρα στη στέγη του όσα και τα χρόνια της Θεοδώρας όταν θανατώθηκε και έτσι ολοκληρώθηκε ο θρύλος της Αγίας Θεοδώρας. Ακόμα και σήμερα το εκκλησάκι στέκει εκεί δίπλα στα νερά ενός χείμαρρου που διασταυρώνεται με τον ποταμό Χάραδρο και παρότι μικρό σε μέγεθος εντυπωσιάζει κάθε επισκέπτη που προσπαθεί να δικαιολογήσει την ύπαρξη των 17 πανύψηλων δέντρων στη σκεπή του χωρίς ίχνος ρίζας στο κάτω μέρος της στέγης ή το εσωτερικό του ναΐσκου. Ο ναός της Αγίας Θεοδώρας αποτελεί μοναδικό φαινόμενο και είναι από τα πιο δημοφιλή και αξιόλογα αξιοθέατα της Αρκαδίας. Η εκκλησία κτίστηκε μεταξύ του 1050-1100 προς τιμήν της οσιομάρτυρος Θεοδώρας. Βρίσκεται κοντά στο χωριό Βάστα της Μεγαλόπολης σε μια κατάφυτη ειδυλλιακή ρεματιά με πυκνό δάσος από θεόρατες βελανιδιές. Η οδική πρόσβαση γίνεται από το Ίσαρι μετά από μια πανέμορφη κατηφορική διαδρομή. Η μνήμη της Οσιοπαρθενομάρτυρος Θεοδώρας από αμνημονεύτων ετών και μέχρι του έτους 1952 εορταζόταν κάθε Λαμπροτρίτη για λόγους που δεν διέσωσε η παράδοση ως τοπική Αγία και πανηγύριζε ο φερώνυμος ιερός ναΐσκος της. Έκτοτε καθιερώθηκε να εορτάζεται την ίδια μέρα, που η εκκλησία μας τιμά και την μνήμη της Οσίας Θεοδώρας της εξ Αλεξάνδρειας.

πηγή :www.neromylos-nikola.gr

Εγώ... και το Εγώ μου

Εγώ ...ο καθως πρέπει Χριστιανός ...γνωρίζω το πότε και το πώς πρέπει...διορθώνω και επαναφέρω εις την εκκλησιαστική τάξη όσους παρεκκλίνουν ...των κανόνων ...επαναλαμβάνω μεγαλοφώνως όσα λάθη γίνονται πάνω στο ψαλτήρι ....καυτηριάζω νοερώς όσους αδυνατούν να συλλάβουν τα υψηλά νοήματα ... Εγώ και το εγώ μου ....που υποτίθεται οτι αντιλαμβάνονται πλήρως και συγκινούνται μάλιστα με εκείνο το : "Μή προσευξώμεθα φαρισαϊκώς, αδελφοί,ο γάρ υψών εαυτόν ταπεινωθήσεται·ταπεινωθώμεν εναντίον του Θεού τελωνικώς¨ αλλά στην πράξη δεν το έχουν εφαρμόσει ποτέ ...

Και να ...προβάλλει ένας ταπεινός τη καρδία ένας πτωχός τω πνεύματι και διαλύει την όποια διάθεση γαι νουθεσίες ,παραδειγματισμό και υπερφίαλη διδασκαλία ...πρακτικών λειτουργικών... ...

Πριν από πολλά χρόνια ζούσε σε κάποιο χωριό της πατρίδος μας ένας νέος, που από μικρός είχε τον πόθο να γίνει ασκητής. Υπήρχαν όμως κάποιες δυσκολίες: Ήταν αγράμματος, βραδύγλωσσος, λίγο βραδύνους και με οικογενειακές υποχρεώσεις. Ομως στην ηλικία των 40 περίπου ετών μπόρεσε να πραγματοποιήσει τη κρυφή του αγία επιθυμία. Έφυγε από το χωριό του και περιπλανώμενος από τόπου εις τόπο κατέληξε σε ένα ερημονήσι, όπου βρήκε ένα γέρο ασκητή που του ανέπαυε την καρδιά και έγινε υποτακτικός του. Με έκπληξη λοιπόν παρατηρούσε ότι: όταν προσευχόταν ο Γέροντάς του έλαμπε ολόκληρος, και ιδιαιτέρως όταν παρακλητικά και μετά δακρύων έλεγε “Κύριε, ελέησόν με”. Ο Γέρων-ασκητής ήταν και αυτός αγράμματος, αλλά οι συμβουλές του ήταν πολύτιμες και γεμάτες σοφία και όλη του η πνευματική προσπάθεια συγκεντρώνετο στο πως να μάθει να προσεύχεται και ο υποτακτικός του με το “Κύριε, ελέησόν με”. Την τελευταία ημέρα της ζωής του ο Γέροντας ασκητής χάρισε στον υποτακτικό του το τρίχινο μισοτριμμένο ράσο του, ξάπλωσε κάτω, έκανε τον σταυρό του και λέγοντας τρεις φορές “Κύριε, ελέησόν με”, “Κύριε, ελέησόν με”, “Κύριε, ελέησόν με” η οσιακή του ψυχή πέταξε στον ουρανό. Μετά την κοίμηση και ταφή του Γέροντος του ο εν λόγω υποτακτικός ζούσε πλέον ολομόναχος στο ερημονήσι ως ασκητής και ησυχαστής μέσα σε μια σπηλιά, ακολουθώντας το ίδιο τυπικό προσευχής και κανόνων που παρέλαβε από τον Γέροντά του. Έτσι πέρασαν 30 ολόκληρα χρόνια, χωρίς να δει ποτέ του άνθρωπο. Με το πέρασμα όμως των ετών και με την βραδυγλωσσία και βραδύνοια που τον διέκρινε, μπέρδευε τα λόγια της Ευχής προσευχόμενος έλεγε “Κύριε, μη με ελεήσεις“. Η καρδιά του όμως ήταν δοσμένη ολόκληρη στον Θεό, για αυτό και δάκρυα έτρεχαν άφθονα από τα γεροντικά του μάτια, όταν μέρα-νύχτα προσευχόταν με κατάνυξη και συντριβή, επαναλαμβάνοντας χιλιάδες φορές το “Κύριε, μη με ελεήσεις”. Κάποια ανοιξιάτικη μέρα ένα καράβι άραξε κοντά στο ερημονήσι. Ένας από τους επιβάτες του ήταν και ο επίσκοπος της επαρχίας εκείνης και ο καπετάνιος για να τον ξεκουράσει και να τον ευχαριστήσει τον πήρε με μια βάρκα κα πήγαν στο νησί για να περπατήσουν. Αντίκρυσαν εκεί ένα μονοπάτι το οποίο ακολούθησαν και έφτασαν μπροστά σε μια σπηλιά όπου από μέσα άκουσαν την πονεμένη προσευχή του ασκητού που έλεγε συνεχώς “Κύριε, μη με ελεήσεις”. Προχώρησε ο επίσκοπος και είδε ένα σκελετωμένο γέροντα ασκητή, με μάτια βαθουλωμένα μέσα στις κόγχες τους, να είναι γονατιστός και ολόλαμπρος’ να προσεύχεται και να κλαίει. Ο δεσπότης με πολλή συστολή προσπάθησε να του πει οτι αυτή η προσευχή του δεν είναι σωστή και πρέπει να λέει “Κύριε, ελέησόν με’. Ταράχθηκε ο ασκητής πιστεύοντας, ότι 30 τόσα χρόνια έκανε κακό στη ψυχή του και ξέσπασε σε κλάμματα ικετεύοντας τον επίσκοπο να τον μάθει να λέει σωστά την προσευχή. Κι εκείνος με δέος προσπάθησε για αρκετή ώρα να του “στρώσει” τη γλώσσα στο να λέει “Κύριε, ελέησόν με”. Φεύγοντας ο επίσκοπος τον συνόδευσε ο ασκητής μέχρι την ακροθαλασσιά, επαναλαμβάνοντας μαζί του το “΄Κύριε, ελέησόν με”, για να μην το ξεχάσει. Το καράβι έφυγε και ο ασκητής το παρακολουθούσε με το βλέμμα του λέγοντας συνεχώς “Κύριε, ελέησόν με”. Δεν πέρασαν πέντε λεπτά και ο ερημίτης ξέχασε το “Κύριε, ελέησόν με”, σάστισε και ζαλίστηκε!!! - Και τώρα τι θα γίνω; και ξέσπασε σε δάκρυα. Στην απελπισία του πετάει στην θάλασσα το κουρελιασμένο ράσο του και βαδίζει πάνω σε αυτό προς το καράβι. -Φάντασμα, φάντασμα…! φώναζαν τρομαγμένοι οι ναύτες. Με τις φωνές ανέβηκε ο δεσπότης στο κατάστρωμα και είδε τον ασκητή να του φωνάζει: - Τι να λέω;... Τι να λέω δεσπότη μου; Και εκείνος με συγκίνησι του απάντησε: - Ότι έλεγες να λες παιδί μου! Αυτή είναι η καλύτερη προσευχή για την ψυχή σου. Συγχώρεσέ με και κάνε και για μένα ένα σταυρό!...

Πρωτοπρεσβύτερου Στεφάνου Κ Αναγνωστοπούλου "Η Ευχή μέσα στον κόσμο¨

Αγία μου Άννα...

Ντα βίντσι :Η Παναγία με την Αγ.Άννα και τον μικρό Ιησού Η καριέρα της πάνω από όλους και όλα …κουβέντα δεν ήθελε να ακούσει για παιδιά και σκοτούρες …έχουμε χρόνο έλεγε ,και δυσφορούσε εμφανώς όποτε κανείς ..τολμούσε να της απευθύνει ευχή για τεκνογονία …όποτε ο καλός της όπως συνήθιζε να τον αποκαλεί χάζευε με παραπονεμένο βλέμμα μικρά αγγελούδια στους σπάνιους περιπάτους τους …είπαμε ….όποτε θέλω Εγώ εσύ δεν θα γεννήσεις …. Λίγο πριν τα σαράντα της του το ανακοίνωσε …θα κάνω παιδί έτσι του είπε …Λίγο μετά τα σαράντα της τα μάτια της ήταν πάντα κοκκινισμένα …οι κουβέντες της πλέον μετρημένες και το βλέμμα της όπως …του καλού της … Πόσο αφελής ήμουν που νόμιζα ότι όλα τα κανονίζω εγώ ….Αυτά ήταν τα πρώτα λόγια που ξεστόμισε μόλις συνάντησε για πρώτη φορά στην ζωή της τον γιατρό της ψυχής …δεν φορούσε λευκή μπλούζα όπως οι τόσοι που συνάντησε για το …πρόβλημά της μα στολή αγιασμένη με χρυσοκέντητους σταυρούς …ποτισμένη απο λιβάνι και δάκρυα διαμαντένια .Και αυτός της έδωσε την καλύτερη συνταγή …μια μικρή ευχούλα που από κείνη την ημέρα αντηχούσε συνέχεια μέσα της …Την άκουσα και εγώ κάποτε να την ψιθυρίζει με φωνή τρεμάμενη ,γλυκιά και ικετευτική …Αγία μου Άννα κάνε με μάνα …. Αγία μου Άννα κάνε με μάνα…. Αγία μου Άννα κάνε με μάνα…. Την άκουσα και προχθές στην βάπτιση των διδύμων της να την επαναλαμβάνει μα ήταν κάπως αλλιώτικη τούτη τη φορά η ευχή : Αγία μου Άννα κάνε με καλή μάνα…. (Αληθινή Ιστορία)

Στην Βαϊδενίτσα ..στα γενέθλιά Της ...

Ήταν πάντα η …τελευταία μας μέρα στο χωριό …η τελευταία μέρα καλοκαιριού ..Γι αυτό φρόντιζα πάντα να μην χάσω ούτε μια στιγμή της ..

Η παρέα των νέων θα ξεκινούσε με τα πόδια για την Βαϊδενίτσα πρωί-πρωί γύρω στις εφτά …ενώ άλλοι οι του όρθρου εραστές …είχαν ξεκινήσει από χαράματα ξυπόλυτοι στην …χάρη της …στα γενέθλιά της .ο δρόμος δύσκολος ανηφορικός και κακοτράχαλος τότε ,..γεμάτος από μυρωδιές Ταϋγέτου και χρώματα του πρώτου Φθινοπώρου …Στάση για ξεϊδρωμα στον πύργο των Κιτρινιαρέων …και από κει άλλα είκοσι λεπτά ως την αγιασμένη αυλή του μοναστηριού …

Σίγουρα μες στο καλοκαίρι η παρέα θα ρχόταν ακόμα μια φορά τουλάχιστον στην πιο ζεστή του μέρα να δροσιστεί με τα κρυστάλλινα νερά της πηγής …να φάει καρπούζι παγωμένο στην λιμνούλα πάνω απ την δεξαμενή…. να θαυμάσει τα καβούρια με το Β χαραγμένο απ τον Θεό πάνω τους …να ανάψει κερί μπροστά στο υπέροχο ξυλόγλυπτο τέμπλο του καθολικού….να αφουγκραστεί τους πύρινους λόγους του Παπουλάκη που πέρασε κάποτε από εκεί….

Ο Σεπτέμβρης σημαδεύει την όγδοη μέρα του και τα γεννητούρια της Κυρίας Θεοτόκου …Έχω χρόνια πολλά να βρεθώ εκεί ανήμερα του γενεσίου Της ….μα η ψυχή μου δεν θα λείψει ποτέ ,απ το μισογκρεμισμένο μα πανέμορφο , ερειπωμένο μοναστηράκι μας … ψάλλοντας την χαρά που εμήνυσε η γέννηση της Παναγιάς μας σε όλη την οικουμένη….

Μεταξύ των βουνοκορφών της «Μαυροβούνας» και του «Ταξιάρχη» του Ταϋγέτου, στην ανατολική πλευρά μιας ρεματιάς βρίσκεται το Μοναστήρι της Παναγίας της Βαϊδενίτσας ή Βοϊδενίτσας. Η πρόσβαση γίνεται είτε από τη Σαϊδώνα, είτε από το Εξωχώρι, περίπου στη μέση της απόστασης των δύο χωριών.

Η ονομασία μάλλον προέρχεται από τη σλάβικη λέξη «Βόδα» που σημαίνει νερό ή «βοδονίτσα» που σημαίνει μύλος, νερόμυλος. Άλλωστε κοντά στο Μοναστήρι βρίσκονται έξη παμπάλαιοι νερόμυλοι που εξυπηρετούσαν τα χωριά της περιοχής μέχρι τη περίοδο του Β’ Παγκοσμίου πολέμου.

Το συγκρότημα ήταν περιφραγμένο από μαντρότοιχο για την απόκρουση επιδρομέων. Η χρονολόγηση της ανέγερσής του δεν έχει γίνει. Πιθανόν να κτίσθηκε για άμυνα και φύλαξη των χωριών της Καρδαμύλης και της Ανδρούβιστας από τυχόν επιδρομές Τούρκων, από τη πλευρά της Σπάρτης μέσω του δάσους της Βασιλικής. Τα Μοναστήρια της Βαϊδενίτσας, του Σαμουήλ και ο πολεμόπυργος του καπετάν Κιτρινιάρη, πάνω στο ξερόβραχο της «κουδούνας», πράγματι αποτελούν ένα ισχυρό οχυρό τρίγωνο άμυνας.

Η εκκλησία βρίσκεται εκτός περιβόλου και πρέπει να είναι νεώτερη. Πιθανόν εντός περιβόλου να υπήρχε παλαιότερη. Δεν είναι τοιχογραφημένη, αλλά διατηρεί αξιόλογο ξυλόγλυπτο τέμπλο. Στην πέτρινη παραστάδα της αριστερής πλευράς της εισόδου διακρίνουμε επιγραφή με χαραγμένο σταυρό και χρονολογία 1807.

Παλιότερα υπήρξε καταφύγιο κλεφταρματωλών ενώ σ’ αυτό κατέφυγε ο αντιοθωνικός κήρυκας Παπουλάκης που αναστάτωσε τη περιοχή με τα κηρύγματά του και συνελήφθη το 1852.

Σ’ αυτό φιλοξενήθηκαν κατά τη κατοχή Κύπριοι και Άγγλοι στρατιώτες και αυτό αποτέλεσε την αιτία επιδρομής των Ιταλών το 1942, με αποτέλεσμα να πυρποληθούν τα περισσότερα κτίρια του Μοναστηριού.

Σήμερα διασώζεται πολεμόπυργος, με θολωτή στέγη και πολεμίστρες ενώ υπάρχει ορατότητα με το πύργο του καπετάν Κιτρινιάρη, χαμηλότερα στη πλαγιά.

Παλιότερα και μέχρι τον Μεσοπόλεμο υπήρχαν καλόγεροι στο Μοναστήρι, που αποτελούσε μετόχι του Μεγάλου Σπηλαίου. Το ερειπωμένο Μοναστήρι στέκεται περήφανο ανάμεσα στις καρυδιές και στις κερασιές της πανέμορφης ρεματιάς, ενώ το λιγοστό νερό από την υπερχείλιση της κοντινής δεξαμενής κυλάει ανάμεσα στα βράχια και σε ορισμένα σημεία σχηματίζει μικρές λιμνούλες.

Εκεί κατά καιρούς βρίσκονται και καβούρια, που στο καύκαλό τους λέγεται ότι διακρίνεται το γράμμα «Β». Ο επισκέπτης δροσίζεται από στάλες νερού που αναβλύζουν από τα τοιχώματα της πλούσιας σε βλάστηση ρεματιάς, η οποία φιλοξενεί τη πανίδα και ορνιθοπανίδα της περιοχής. Από εδώ αρχίζει το Φαράγγι της Νούπαντης το οποίο καταλήγει στη παραλία «του Φονέα», ανατολικά της Καρδαμύλης.

Στις 8 Σεπτεμβρίου, εορτή των γενεθλίων της Παναγίας, εορτάζεται η ομώνυμη εκκλησία που βρίσκεται στο περίβολο του Μοναστηριού, από τους προσκυνητές των κοντινών χωριών, ενώ τα παλιότερα κυρίως χρόνια στήνονταν μεγάλο παραδοσιακό πανηγύρι στην ρεματιά του μοναστηριού το οποίο άρχιζε πάντα μετά την απόλυση εκ του ιερέως .

Πηγή πληροφοριών :www.mani.org

ΚΑΛΟ ΜΗΝΑ ΚΑΙ ....ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ !

Καλό και ευλογημένο μήνα σε όλους καλή και ευλογημένη νέα εκκλησιαστική χρονιά !Αν ακούσετε σήμερα ευχές για καλοχρονιά μην παραξενευτείτε ...Σε μερικά μάλιστα μέρη της πατρίδας μας σήμερα τελούνται πολλά πρωτοχρονιάτικα έθιμα όπως η ανταλλαγή δώρων μεταξύ νονών και βαπτιστικών ...

1η Σεπτεμβρίου λοιπόν Αρχή της Ινδίκτου δηλαδή αρχή του νέου Εκκλησιαστικού έτους ,αρχή του Μηνολογίου και των εορταστικών ημερών

Ο Σ. Εύστρατιάδης στο Αγιολόγιο του, γράφει τά έξης: "Λέξις λατινική (indictio) όρισμόν σημαίνουσα καθ' όν κατά δεκαπενταετή περίοδον έπληρώνοντο εις τους αυτοκράτορας των Ρωμαίων οι φόροι. Κατά την εκκλησιαστικήν παράδοσιν, την αρχήν της ίνδικτιώνος είσήγαγεν ό Αύγουστος Καίσαρ (1 -14), ότε διέταξε την γενικήν των κατοίκων του Ρωμαϊκού κράτους απογραφήν και την είσπραξιν των φόρων, κατά την πρώτην του Σεπτεμβρίου μηνός. Από του Μεγάλου Κωνσταντίνου (313) έγένετο επισήμως χρήσις της Ινδικτιώνος ως χρονολογίας, έκτοτε δε ή εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως μέχρι του νυν εορτάζει την α' Σεπτεμβρίου ως αρχήν του εκκλησιαστικού έτους. "Ινδικτον ημιν ευλόγει νέου χρόνου, ώ και παλαιέ και δι' ανθρώπους νέε".Η Ινδικτιώνα είναι ένας γενικότερος τρόπος μέτρησης του χρόνου ανά 15ετίες με αφετηρία τη γέννηση του Χριστού ή για την ακρίβεια από το 3 π.Χ.Η 1η Σεπτεμβρίου, η αρχή του εκκλησιαστικού έτους, αποτελεί την αρχή της Ινδίκτου. Τότε τελείται η ακολουθία της Ινδίκτου σε συνδυασμό με τη θεία λειτουργία για την ευλογία του εκκλησιαστικού έτους.Αρχικά υπήρχε η Αυτοκρατορική Ίνδικτος ή Καισαρική Ινδικτιώνα που μάλλον εισήχθη από τον Μέγα Κωνσταντίνο. Εκαλείτο επιπλέον Κωνσταντινική ή της Κωνσταντινουπόλεως ή Ελληνική. Παράλληλα υπήρχε και η Παπική Ινδικτιώνα.Η 1η Σεπτεμβρίου καθορίστηκε ως αρχή της εκκλησιαστικής χρονιάς ως εξής:Στην περιοχή της Ανατολής τα περισσότερα ημερολόγια είχαν ως πρωτοχρονιά την 24η Σεπτεμβρίου, ημέρα της φθινοπωρινής ισημερίας. Επειδή όμως η 23 η ήταν η γενέθλια ημέρα του αυτοκράτορα της Ρώμης Οκταβιανού, η πρωτοχρονιά μετατέθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου, η οποία και καθορίστηκε ως αρχή της Ινδίκτου, δηλαδή της περιόδου του ρωμαϊκού διατάγματος για τον φόρο που ίσχυε για 15 έτη. Έτσι Ίνδικτος κατάντησε να σημαίνει αργότερα το έτος και αρχή της Ινδίκτου την Πρωτοχρονιά. Αυτή την Πρωτοχρονιά βρήκε η Εκκλησία και της έδωσε χριστιανικό περιεχόμενο, αφού τοποθέτησε σ' αυτήν την εορτή της συλλήψεως του Προδρόμου, που αποτελεί και το πρώτο γεγονός της Ευαγγελικής Ιστορίας.Αργότερα, το 462 μ. Χ.., για πρακτικούς λόγους και για να συμπίπτει η πρώτη του έτους με την πρώτη του μηνός, η εκκλησιαστική πρωτοχρονιά μετατέθηκε την 1 η Σεπτεμβρίου. Διευκρινίζεται ότι η πρωτοχρονιά της 1ης Ιανουαρίου έχει Ρωμαϊκή προέλευση και ήρθε στην Ορθόδοξη Ανατολή κατά τα νεότερα χρόνια. Η εκκλησιαστική ακολουθία για το νέο έτος τελείται την 1 η Σεπτεμβρίου, μια ακολουθία απαράμιλλου κάλλους ως προς το υμνογραφικό υλικό.

Του Άη Γιαννιού του Νηστικάρη...

Λαϊκές δοξασίες…αναρίθμητες συνήθειες γεννεών και γεννεών…όλες αφιερωμένες στον Αη Γιάννη τον Πρόδρομο που αυτήν την ημέρα λέγεται και Νηστευτής…και Νηστικάρης…και Θερμαστής και Ριγολόγος και Κρυαδίτης…Η λαϊκή παράδοση, γραφική για τους σύγχρονους πανεπιστήμονες ορθολογιστές…δεν επιβάλλει...,όπως συνηθίζεται να λέγεται ..απλά τιμά, σέβεται και αγαπά όλους τους Αγίους, κάποιους δε ιδιαίτερα ….Η τελευταία μεγάλη γιορτή του εκκλησιαστικού έτους ,αφιερωμένη στον σεβασμιώτερο όλων των προφητών, στον αρχηγό του αγγελικού τάγματος και όλης της μοναχικής πολιτείας ,αυτόν για τον οποίο ο Χριστός μας ,είπε :ευτυχισμένη η μάνα που γέννησε τέτοιο παιδί …Έστω και νοερά αυτήν την ημέρα γονατίζω και προσκυνώ το χώμα ποτισμένο με το αίμα από τον αποκεφαλισμό του αγγελόμορφου Αγίου, αληθινά ανεκτίμητος θυσαυρός, φυλαγμένος στο Μοναστήρι Του στις Σέρρες…αλλά και όπου αλλού μας οδηγήσουν τα ευλογημένα έθιμα του λαού μας έτσι όπως αποτυπώνονται στην γραφή του εξαιρετικού Γ.Α.Μέγα.

Η σχετική με τον αποκεφαλισμό του Προδρόμου διήγηση της Αγίας Γραφής, έτσι όπως αποτυπώθηκε στις εκκλησιαστικές εικόνες, συγκίνησε βαθύτατα την ψυχή του λαού. Κι η λαϊκή φαντασία που δε γνωρίζει όρια, βλέπει το κεφάλι του Προδρόμου να αναπηδά μέσα στο δίσκο του ηλίου, όταν αυτός ανατέλλει στις 29 Αυγούστου. Όσοι το πιστεύουν αυτό στην Κύπρο (ίσως και αλλού), σηκώνονται πολύ πρωί για να δουν το θέαμα. Το ανοσιούργημα όμως της Ηρωδιάδας έγινε κατά τη λαϊκή πίστη αιτία μεγάλου κακού για την ανθρωπότητα. Οι κακοήθεις πυρετοί που μαστίζουν, κυρίως τον Αύγουστο, τον τόπο μας με τα τρομερά τους ρίγη και τους μεγάλους παροξυσμούς, οφείλονται στην ταραχή που αισθάνθηκε το κεφάλι του καρατομημένου Αγίου. Την αντίληψη αυτή εκφράζουν τα λόγια κάποιου λήμνιου χωρικού:

"Από τότε που αποκεφάλισαν τον Αγιογιάνν' , από τότε έπεσεν η θέρμη στον κόσμο' ταραχκίν του κιφάλ' τ' κι έπισι ταραχή, συνερίγ', παραξ'σμός. Γι'αυτό τ'Αγιογιάνν' τ' Παραξ'σμου είναι για τς θέρμες. Κείνος που θερμαίνεται πάει στον Αγιογιάνν' λάδ', κερί, λίβανο και θυμιάζ'. (Σβέρδια)"

Γι'αυτό κι ο Άγιος αποκαλείται Θερολόγος ή Ριγολόγος, Παροξυσμός ή Κρυαδίτης, και η μνήμη του τιμάται με απόλυτη νηστεία' και έτσι λέγεται και νηστευτής (στην Κορώνη) ή νηστικός (στη Λέσβο). Η νηστεία του συνοδεύεται απ'τηνη απαγόρευση όλων όσα μοιάζουν με το αίμα που έτρεξε από το κεφάλι του. Να οι σχετικές δεισιδαιμονίες, διατυπωμένες από τους ίδιους τους χωρικούς.

"Δεν τρώγουμε μαύρο σταφύλι, μαύρο σύκο, ό,τι μαύρο φρούτο είναι, γιατί το αίμα του Αγίου τα έβαψε. Δεν τρώγουμε ούτε καρύδι, γιατί του έκοψαν το καρύδι όταν τον αποκεφάλισαν. Δεν πιάνουμε μαχαίρι κείνη τη μέρα και το ψωμί το κόβουμε με τα χέρια. (Κίος)"

"Δεν κόβουμε καρπούζι με το μαχαίρι στο πάνω μέρος, να μη ξεκεφαλίζουμ' έτσι τον άι-Γιάννη. Κείν' τη μέρα τίποτα δεν τρώνε' είναι νηστησμάρχης άγιος. (Τελώνια Λέσβου)"

Για εξιλασμό, όσοι πάσχουν από πυρετούς, "τάζουν" στον Άγιο λάδι, λιβάνι, κερί ή πετεινό και κατσίκι, που θυσιάζουν στη γιορτή του. Δεν παραλείπουν και πράξεις που εξασφαλίζουν τη μεταβίβαση της ασθένειας σε δέντρα και άλλα αντικείμενα. Π.χ. στο Αδραμύττι:

"Τον Άι-Γιάννη τον αποκεφαλιστή τον έκαναν τάμα, άλλος πετεινάρ', άλλος κατσικάκ' για τον πυρετό. Πήγαινε μια οικογένεια κι έσφαζε' παίρναν το κεφάλι του πετεινού και το κρεμάγανε σε μια συκιά και τ'αφήνανε κει. Ή κόφτανε μια τρίχα πε τα μαλλιά τς, μια λουρίδα πε το φουστάνι τς και τ'αφήνανε πάνω στο δέντρο, ότ' νά 'τανε' καλύτερα νά 'ναι αλυγαριά. Και το τάμα πού'κανεν ο νοικοκύρ'ς στον Άι-Γιάννη (το πετεινάρ' ή το κατσίκ') δεν τό'τρωγεν ο ίδιος. Άλλοι το τρώγαν ' τ'άφηνεν εκεί κι όποιος τό'βρισκε τό'τρωγε. Ψυχικό ήτανε."

Στην Κορώνη, "την ημέρα που γιορτάζει η χάρη του, όποιος θέλει μετράει μια κλωνιά με τον άγιο Γιάννη, όσο δηλαδή είναι το εικόνισμα του τέμπλου, και τη ζώνει στη μέση του. Κοιμάται με δαύτηνε δυο τρεις βραδιές κι ύστερα τήνε χύνει κερί και την ανάβει στη χάρη του και καίγονται ούλες οι αρρώστιες."

Σε πολλές περιοχές έχουν καθιερωθεί για την υγεία του κοινού πανηγύρια, λιτανείες και παρακλήσεις σε ξωκλήσια ή αγιάσματα που αποβλέπουν στη μνήμη του αποκεφαλισμού του Προδρόμου. Και στον ίδιο σκοπό αποβλέπουν και οι φωτιές που ανάβονται σε μερικούς τόπους, όπως στην Απολλωνιάδα της Προύσας ' "πετιούνταν απάνω απ'τις φωτιές και λέγανε: αφήνουμε τον κακό καιρό και πάμε στον καλόν καιρό. Ανάβανε και σκόρδα και βάζαν στα χέρια τους, για να μη βγάζουν παρανυχίδες".

(Γ.Α.Μέγας, "Ελληνικές γιορτές και έθιμα της λαϊκής λατρείας" εκδ. Οδυσσέας.)

Ο ....φιλοξενούμενος Άγιος Φανούριος

Εις τους καθ’ ημάς χρόνους, όσοι επικαλούνται τον Άγιον Φανούριον, οφείλουν να λέγουν: «Θεός σχωρέσ’ την μητέρα του Αγίου Φανουρίου! Θεός σχωρέσ' την!» Η σύμπτωσις μαρτυρεί απλώς πόσον κοινή είναι η προς την μητέρα φιλοστοργία, και εις τους Αγίους και εις τα τέρατα. (Αλ .Παπαδιαμάντης ΓΟΥΤΟΥ ΓΟΥΠΑΤΟΥ)

Όταν ήμουν μικρός θυμάμαι πως σχεδόν όλα τα καλοκαιριάτικα μεσημέρια …το σκαγα απ το σπίτι στο χωριό και συναντιόμουν με όλα τα άλλα τα παιδιά στην …καμάρα που χε δροσιά και καταστρώναμε το σχέδιο …Οι άλλοι, οι μεγάλοι, από νωρίς μέσα στη λάβα του μεσημεριού, ήταν ήδη σε ένα απ τα αναρίθμητα μικρά μανιάτικα ξωκκλήσια και ξεχορτάριαζαν τις μικρές αυλές και ασβέστωναν με την ψυχή τους, να μοσχοβολήσει η γειτονιά γιορτή …Εμείς με τα κοφίνια για τους άρτους, έπρεπε να τραβήξουμε για τις απάνω ρούγες εκεί που τα βασιλικά σταυρολούλουδα και οι καλοκαιρινοί κατηφέδες περίμεναν καρτερικά την δική τους σειρά, να γίνουν αγιασμένοι , πλέκοντας ευωδιαστό στεφάνι στον Άγιο της ημέρας …Είχαμε και ένα εκκλησάκι στο χωριό που οι μεγάλοι το λέγανε :Αη Χαραλάμπη, μα εγώ πάντα το έλεγα Άγιο Φανούριο …και οι μεγάλοι με διόρθωναν …μα εγώ πάντα έτσι θα το λέω και ας με συγχωρέσει του Φλεβάρη ο αγαπημένος Άγιος …

Γιατί όσα χρόνια και αν περάσουν, πάντα θα θυμάμαι αυτό το πανηγύρι των ψυχών, που στήνονταν εκεί κάθε χρόνο στα τέλη του Αυγούστου …και μείς τα παιδιά που ήδη είχαμε κάπως αδιόρατα αρχίσει να μελαγχολούμε με το φευγιό της καλοκαιρινής ξεγνοιασιάς, ευχαριστούσαμε ενδόμυχα τον Άη Φανούρη που έκανε το θαύμα του μαζεύοντας στη χάρη του ένα χωριό ολάκερο και τόσα μοσχομύριστα ταψιά, σκεπασμένα με τα πιο λευκά δαντελωτά …κι ας μην είχε… δικό του εκκλησάκι και ας τον …φιλοξενούσε χρόνια τώρα κάποιος άλλος …

Τώρα στα 40 μου έχω ένα όνειρο που κάθε χρόνο στις 27του μήνα της Παναγιάς ,θερμαίνεται όλο και πιότερο, αντικρύζοντας τα βλέμματα των θυγατέρων μου όταν καμαρώνουν μπρος την πίτα που φτιάξανε στον Άγιο ,όταν ξαναατενίζω τις δώδεκα παραστάσεις του μαρτυρίου του μια-μια με τον Άγιο να αναδύει πίστη ακλόνητη, φρόνημα μαρτυρικό και Αγάπη για τον Χριστό και όλα τα παιδιά Του.

Να φτιάξουμε ένα μικρό εκκλησάκι στην χάρη του Αγίου , με αυλή που να χωρά όλα τα γλυκά τάματα των πιστών και υπέροχα απλοϊκών ανθρώπων, που του ζητούν να τους φανερώσει από το πιο μικρό και ασήμαντο αντικείμενο, μέχρι το πιο πολύτιμο αγαθό της ζωής μας , την ελπίδα της σωτηρίας ,την σιγουριά της αιωνιότητας ... 

Νώντας Σκοπετέας 

( Απόσπασμα από το βιβλίο:"Πόσα χωράνε σε ένα Αμήν" /εκδ. Πρόμαχος Ορθοδοξίας ) 

Άκουσε παιδί μου να σου ειπώ....

Την εικοστήν τετάρτη του αυτού μηνός μνήμη του Εθνομάρτυρος Αγίου Κοσμά του Αιτωλού ...

Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός γεννήθηκε στο χωριό Μέγα Δέντρο της Αιτωλίας, όπου σώζεται έως σήμερα ο τόπος που βρισκόταν το σπίτι του! Τα πρώτα του γράμματα πιθανόν να τα έμαθε στο Μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής στη Μάνδρα του Θερμού Αιτωλοακαρνανίας (βόρεια της Ναυπάκτου), όπου λειτουργούσε Κρυφό Σχολειό, με δάσκαλο τον Ιερομόναχο Προκόπιο Γιαννέλο, ενώ όταν μεγάλωσε διδάχτηκε από τον Ιεροδιάκονο Ανανία Δερβισάνο. Αργότερα πήγε στο Άγιο Όρος στην (παλαιά) Αθωνιάδα Σχολή του Βατοπεδίου, όπου διδάχτηκε από τον Διδάσκαλο Παναγιώτη Παλαμά και τον Νικόλαο Τζαντζούλιο. [Από την ίδια εκείνη Σχολή - όπου δίδαξε και ο φημισμένος Ευγένιος Βούλγαρης - φαίνεται να πέρασε και ο Ρήγας Φεραίος. Η δε σημερινή Αθωνιάδα βρίσκεται στη Σκήτη Αγίου Ανδρέα δίπλα στις Καρυές] Ο Άγιος Κοσμάς, ήταν λοιπόν τότε ακόμη λαϊκός, με το όνομα Κώνστας, όταν πέρασε μετά τη φοίτησή του στην Αθωνιάδα, το κατώφλι της Ιεράς Μονής Φιλοθέου του Αγίου Όρους [απ΄ όπου βγήκαν και οι σύγχρονοι φωτισμένοι γέροντες Εφραίμ ο πρεσβύτερος, με τεράστιο ιεραποστολικό έργο στην Αμερική όπου έχει φτιάξει 16 ολόκληρα μοναστήρια και ο Εφραίμ ο νεότερος, τέως ηγούμενος της Μονής και νυν Δικαίος της Ιεράς Σκήτης Αγίου Ανδρέα (Σεράι, Καρυές)]. Στην Ι.Μ. Φιλοθέου, το Μοναστήρι όπου βρίσκεται η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Γλυκοφιλούσας δέχεται το μοναχικό σχήμα και κατόπιν με προτροπή της Μονής χειροτονείται Ιερομόναχος. Όμως όλα αυτά τα χρόνια σιγόβραζε μέσα του η δίψα να ωφελήσει το γένος του, που ζούσε στην αμάθεια και την άγνοια, υπό τον βάρβαρο οθωμανικό ζυγό και λαμβάνοντας πληροφορία ότι αυτό ήταν ευάρεστο στο Θεό, παίρνοντας και τη σχετική προς τούτο ευλογία των πατέρων, αναχωρεί για την Κωνσταντινούπολη, ώστε να δει και τον δάσκαλο αδερφό του ονόματι Χρύσανθο, αλλά και να λάβει και άλλες σοφές γνώμες για το μεγάλο εγχείρημά του, που τελικά παίρνει την ευλογία και την έγγραφη άδεια του ίδιου του Πατριάρχη Σεραφείμ (από το Δέλβινο) Έτσι λοιπόν άρχισε να κηρύττει με την ψυχή του ο Άγιος και φλογερός Πατρο-Κοσμάς, τους υπόδουλους Έλληνες, που είχαν απολέσει σε πολλές περιπτώσεις την ευσέβεια, τη γνώση του Θείου θελήματος, την Ορθοδοξία και την Ορθοπραξία! Έλεγε ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος πώς φτάνει και ένας μονάχα άνθρωπος, ζήλω πεπυρωμένος, για να αλλάξει όλη την κοινωνία! Αυτό ακριβώς έκανε ο Άγιος Κοσμάς ! Θείω ζήλω πεπυρωμένος ξανάφερνε την Πίστη στις ψυχές και στην καθημερινή ζωή και στάση ζωής των ραγιάδων! Τους θέριευε, τους φτέρωνε, τους έδειχνε το ορθό και τους κατηχούσε πώς να απαλλαγούν από το σάπιο! Τους στέριωνε με τρόπο μοναδικό και απλό, που μόνο η Χάρη του Θεού μπορεί να δώσει ως χάρισμα! Γύρισε όλη τη Ρωμιοσύνη από πάνω ως κάτω. Από την Πόλη ως τη Ρόδο και από την Κάρπαθο έως την Κέρκυρα. Από τη Βόρειο Ήπειρο ως το Αίγιο και από την Ικαρία έως την Κεφαλληνία και τη Ζάκυνθο! Οι μεγάλες και ιστορικές για το Γένος ιεραποστολικές του πορείες, άφησαν ανεξίτηλα θεία ίχνη έως τις ημέρες μας, περισσότερο δε κατά τις ημέρες του Ξεσηκωμού, τον οποίο είχε προφητεύσει, μαζί με την Ελευθερία ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός!!! Αλλά δεν ήταν μόνο τα λόγια του που επιβεβαιώθηκαν όπως εκ των υστέρων βλέπουμε κατά γράμμα. Ήταν και τα σημεία με τα οποία επιβεβαίωνε ο Θεός την ευλογία του νέου του Αποστόλου με τον οποίο επανευαγγέλιζε το δούλον γένος για την πνευματική και εθνική αυτού Ελευθερία! Έτσι, παράλυτους γιάτρευε, αρρώστους θεράπευε, νεκρούς ανάσταινε, με τη Χάρη του Θεού, δοξάζοντας το όνομα του Θεού και Σωτήρα μας, που είχε στο σχέδιό του την Ελευθερία των Ελλήνων. Κι όπου κήρυττε έστηνε πρωτύτερα έναν μεγάλο σταυρό και ύστερα τον άφηνε στον τόπο όπου μίλησε και έτσι σήμερα ξέρουμε πολλά από τα ευλογημένα αυτά μέρη. Τα λόγια του ΠατροΚοσμά μεγάλωσαν τα ελληνόπουλα, με την αμετάθετη και ακλόνητη βεβαιότητα της Ελευθερίας, του Ποθούμενου όπως έλεγε συνθηματικά. Για να μορφωθούν τα παιδιά, να μάθουν γράμματα, να μάθουν το Ευαγγέλιο και την Ιστορία τους, να μείνουν Ρωμιοί, να μην τουρκέψουν και πάει χαθεί το Γένος! Κατάφερε ακόμα μέσα στη σκλαβιά, την άγνοια και την ανέχεια των ραγιάδων: να χτιστούν 210 Ελληνικά Σχολεία (!!!) και να αρχίσουν τη λειτουργία τους άλλα 1.100 κατώτερα!!! να φτιάσει 4.000 κολυμβήθρες με χρήματα πλουσίων ώστε να μπορούν να Βαπτίζονται τα πάμφτωχα Ελληνόπουλα της σκλαβωμένης Πατρίδος να ελευθερώσει 1.500 Χριστιανές παραμάνες από τα παλάτια των πασάδων και των μπέηδων να μπολιαστούν με προτροπές του χιλιάδες άγρια δέντρα και να μετατραπούν σε καρποφόρα να δοθούν πάνω από 500.000 κομβοσχοίνια και σταυρουδάκια στους Χριστιανούς για τη στερέωση και την πνευματική τους ενίσχυση να στερεωθούν, να Εξομολογηθούν και να επανέλθουν στην ευσέβεια εκατομμύρια άνθρωποι! να θεριέψει η Πίστη στο Χριστό και η ελπίδα στην Ελευθερία του Γένους, για την οποία κήρυττε παντού...με λόγια αγάπης και αδιάλειπτης μετανοίας ...όπως τα παρακάτω :

....Άκουσε παιδί μου να σου ειπώ. Η τελεία αγάπη είναι να πουλήσεις όλα σου τα πράγματα, να τα δώσεις ελεημοσύνη, και να πηγαίνεις και εσύ να βρεις κανέναν αυθέντη να πουληθείς σκλάβος. Και όσα πάρεις να τα δώσεις όλα. Να μην κρατήσεις ένα άσπρο. Ημπορείς να το καμεις αυτό να γίνεις τέλειος? Βαρύ σου φαίνεται.... Δεν ημπορείς να το καμεις αυτό? Κάμε άλλο: Μην πουληθείς εσύ σκλάβος. Μόνο πούλησε τα πράγματά σου. Δώσε τα ελεημοσύνη. Το κάμνεις? Ακόμη βαρύ σου φαίνεται και αυτό. Ας έρθουμε παρακάτω: Δεν μπορείς να δώσεις όλα σου τα πράγματα? Δώσε τα μισά. Δώσε από τα τρία ένα . Δώσε από τα πέντε ένα. Ακόμη βαρύ σου φαίνεται... Κάμε άλλο: Δώσε από τα δέκα ένα. Το κάμνεις? Ακόμη βαρύ σου φαίνεται. Κάμε άλλο: Μην κάμεις ελεημοσύνη. Μην πουληθείς σκλάβος. Ας έρθουμε παρακάτω: Μην πάρεις το ψωμί του αδελφού σου. Μην πάρεις το επανωφόρι του. Μην τον κατατρέχεις. ΜΗΝ ΤΟΝ ΤΡΩΣ ΜΕ ΤΗΝ ΓΛΩΣΣΑ ΣΟΥ. Μήτε και αυτό το κάμνεις? Ας έρθουμε παρακάτω. Κάμε άλλο: Τόνε βρήκες τον αδελφό σου μέσα εις την λάσπη και δεν θέλεις να τόνε βγάλεις? Καλά, δεν θέλεις να του κάμεις καλό. Μην του κάμεις κακό. Αφησέτονε... Πώς θέλομεν να σωθούμεν αδελφοί μου, το ένα μας φαίνεται βαρύ, το άλλο βαρύ. Πού να πάμε παρακάτω. Δεν έχομε να κατεβούμεν. Ο Θεός είναι εύσπλαχνος. Ναι. Μα είναι και δίκαιος. Έχει και ράβδαν σιδηράν. Λοιπόν αν θέλομεν να σωθούμε, πρέπει να έχομεν την αγάπην εις τον Θεόν και εις τους αδελφούς μας...

Αυτός που όλοι τον φώναζαν...Χαίρε Μαρία

Χρόνια πολλά και ευλογημένα παντού ...όπου κυλά ορθόδοξο χριστιανικό δάκρυ χαράς και ελπίδας για την δεύτερη Ανάσταση .... σταγμένο στα άχραντα πόδια της Κυρίας Θεοτόκου...

Μακάριοι οι καθαροί τη καρδία ότι αυτοί τον Θεόν όψονται. Ματθ. 5, 8)

"Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι, ότι αυτών εστί η βασιλεία των ουρανών" (Ματθ. 5, 3)

Υπήρχε κάποτε ένας άνθρωπος ονόματι Ιωάννης, κατά πολύ ευλαβής και πλούσιος, όμως είχε το νου δύσκολον τόσο, οπού δεν μπορούσε να μάθει γράμματα, ούτε και μια προσευχή, να την λέγει κατά την τάξη των Χριστιανών.

Γι' αυτό, πήγε σε Μοναστήρι, και αφιέρωσε σ' αυτό όλα τα υπάρχοντά του για να μαθαίνουν οι αδελφοί γράμματα, οι οποίοι τον εδέχθησαν για τον πολύ πλούτον, που τους έδωσε και όλοι του ερμήνευαν τους ψαλμούς και ευχές, αλλά δεν μπορούσε να μάθει τίποτα.

Τότε ένας αδελφός έμπειρος και ενάρετος, του ανάγνωσε όλες τις ευχές μία προς μία, τον ρώτησε, ποία από όλες του φαίνεται ωραιοτέρα να μάθει. Αυτός είπε ότι το, Χαίρε Μαρία, του άρεσε περισσότερο. Έβαλαν λοιπόν πολύ κόπο, και του έμαθαν τον Χαιρετισμό του Αγγέλου. Θεοτόκε Παρθένε, χαίρε Κεχαριτωμένη Μαρία και τα υπόλοιπα, τον οποίον έμαθε με την πολυκαιρίαν και έλαβε τόση χαρά και ευφροσύνη, πως έμαθε αυτόν τον Αρχαγγελικόν Ασπασμόν, όπου του εφαίνετο ότι ηύρε θησαυρόν πολύτιμον και κάθε ώρα έλεγε: Χαίρε Κεχαριτωμένη Μαρία. Όλοι οι αδελφοί του έβγαλαν την επωνυμία και τον έλεγαν όλοι 'Χαίρε Μαρία', το οποίον αυτός το είχε σε πολλή αγαλλίαση και πάντοτε προσηύχετο προς την Αειπάρθενον, λέγοντας αυτόν τον Ασπασμόν με χαρά και κατάνυξη και αυτό έλεγε ο αείμνηστος μέχρι την ώρα που βγήκε η ψυχή του.

Αφού λοιπόν τον έψαλλαν κατά την τάξη, τον εταφίασαν σε ένα τόπο ξεχωριστό, διότι ευωδίασε το ιερόν αυτού λείψανον, η ευωδία δεν λιγόστευε, αφού τον σκέπασαν αλλά περισσότερο ηύξανε και αισθάνοντο οι αδελφοί θυμίαμα εξαίσιον. Την ενάτη ημέρα, όταν τον εμνημόνευαν, βλέπουν ένα θαύμα παράδοξον και απόρησαν, διότι εφύτρωσε στον τάφο του ένας ωραιότατος κρίνος και σε κάθε φύλλο ήταν γραμμένα αυτά τα χρυσά γράμματα.

'Χαίρε Κεχαριτωμένη Μαρία'.

Και η ευωδία του κρίνου ήταν τόση πολλή, όπου δεν έμοιαζε με κανένα άνθος επίγειον. Ο δε ηγούμενος είπε στους αδελφούς:

'Πατέρες μου, από το θαυμάσιο αυτό να γνωρίσουμε τι αγιωσύνη είχε αυτός ο μακάριος, και πόσο πόθον προς την Κυρία μας Θεοτόκον αλλά πρέπει να δούμε και τη ρίζα αυτού του κρίνου, για να καταλάβετε πόσο χαριτώνεται όποιος αγαπά με όλη την καρδιά του την Αειπάρθενον'.

Έσκαψαν τον τάφο και βλέπουν ότι έβγαινε κρίνος από το στόμα του Οσίου, και εξεπλάγησαν. Ο δε ηγούμενος πρόσταξε και έσχισαν το Ιερό λείψανον και είδαν ότι έβγαινε από την καρδιά του στην οποία ήταν ιστορισμένη η εικών της Υπεραγίας Θεοτόκου, και όλοι απόρησαν. Έλαβαν μετά λιτανείας και θυμιάματος εκείνον τον ιερώτατον κρίνον, τον εφύλαξαν με τα άγια Λείψανα και όλοι τον τιμούσαν, και εσέβοντο για την αγάπη της Θεομήτορος, με της οποίας τας πρεσβείας ας αξιωθούμε και ημείς της ουρανίας Μακαριότητας.

Από το βιβλίο 'Αμαρτωλών σωτηρία'

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ

ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ

"ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΒΑΡΝΑΒΑΣ"

Η ντουφεκιά ...της Παναγιάς

Κάποια φορά ο π. Παϊσιος διηγήθηκε πως του παρουσιάστηκε η Παναγία μας, μέρα μεσημέρι, και τον βοήθησε σε μια ανάγκη που είχε. Συνομίλησαν μαζί για λίγα λεπτά. Πως αισθανθήκατε γέροντα; Ρώτησε κάποιος . Μεγάλη χαρά….όμως αισθανόμουν και ντροπή…..δυσκολεύομαι…Μητέρα του Θεού είναι….με τον άγιο Ιωακείμ και την αγία Άννα κινούμαι πιο άνετα!!!!....

Μπροστά από μισό περίπου αιώνα ζούσε ένας αγροφύλακας, πού τον έλεγαν Αντώνη και ήταν γνωστός σε πολλά χωριά της Κόνιτσας, ιδίως για τη μεγάλη του οικογένεια Είχε εννιά παιδιά, από δύο έως δέκα-εφτά χρονών. Έξι ήταν κορίτσια και τρία αγόρια Ήταν άνθρωπος διαφορετικός, με ξεχωριστό ήθος και ασυνήθιστη συμπεριφορά. Όσοι τον γνώριζαν, τον περιέγραφαν με υπερβολικά λόγια Οι περισσότεροι τον επαινούσαν και τον συμπαθούσαν. Υπήρχαν, βέβαια, κι εκείνοι, πού τον αντιπαθούσαν, χωρίς αιτία και μιλούσαν περιφρονητικά Ό ίδιος, αδιαφορώντας για το τι λένε οι άλλοι, ήταν ορμητικός στη ζωή του. Απ' τους ανθρώπους δεν ζητούσε βοήθεια Προσπαθούσε με τις δικές τους δυνάμεις να καλύπτει τις βασικές ανάγκες της οικογένειας του. Είχε το μικρό μισθό του, τα χωράφια, το κυνήγι και μερικά ευκαιριακά μεροκάματα.

Ή γυναίκα του, ή Δέσπω, ήταν απλή και προσπαθούσε να μεγαλώσει τα παιδιά της με αξιοπρέπεια, χωρίς γογγυσμούς και θορύβους. Ήταν και απερίεργη. Δεν ήθελε να μαθαίνει τι συνέβαινε στους άλλους, στα ξένα σπίτια Απέφευγε το κουτσομπολιό και τις φιλονικίες. Ωστόσο, οί άλλοι ασχολούνταν καθημερινά με το σπίτι της. Τη σχολίαζαν με τρόπο σκληρό και τη χαρακτήριζαν καθυστερημένη, γιατί δεν έκανε εκτρώσεις. Ή Δέσπω δεν έβγαινε απ' το σπίτι. Είχε πάντα δουλειές και ήταν μόνιμα κουρασμένη. Ή φτώχεια της ήταν εμφανής και δικαιολογημένη. Άλλα και ή αδιαφορία των ευπόρων μεγάλη. Δεν θυμόταν ή Δέσπω ποτέ να της έχει συμπαρασταθεί κάποιος. Ούτε μια δραχμή ούτε μια καραμέλα για τα παιδιά της.

Ό Αντώνης, κάθε φορά, πού γυρνούσε απ' τα χωριά στα οποία υπηρετούσε, κάτι είχε στον τορβά του. Οί άνθρωποι πάντα του έδιναν, γιατί τον θαύμαζαν και τον αγαπούσαν. Τα παιδιά του άνοιγαν τον τορβά, για να δουν τι είχε μέσα Τα λουκούμια, οι καραμέλες και τα φρούτα εξαφανίζονταν αμέσως. Μερικές φορές, όταν έβρισκε ευκαιρία, τα καταβρόχθιζε μόνος του ό ζωηρός και σωματώδης Νικόλας, το τρίτο παιδί της οικογένειας.

Στο σχολείο τα παιδιά του Αντώνη και της Δέσπως ήταν καλοί μαθητές. Δεν αντιμετώπιζαν δυσκολίες και δεν δημιουργούσαν προβλήματα στ' αλλά παιδιά ήταν κοινωνικοποιημένα και δεν είχαν απαιτήσεις. Όχι πως υποχωρούσαν συνέχεια και δέχονταν να τους κοροϊδεύουν οί άλλοι, αλλά δεν είχαν εγωισμό και πονηριά.

Ό Αντώνης ήταν αγνός άνθρωπος. Ό χαρακτήρας του τραχύς, ντόμπρος και αποφασιστικός. Αγωνιζόταν αδιάκοπα για την οικογένεια του, γι` αυτό και βρισκόταν σε διαρκή κίνηση. Όλες τις εποχές. Και το χειμώνα, πού δεν υπήρχε κανένας λόγος να τρέχει από χωριό σε χωριό για τυχόν αγροτοζημιές. Ήθελε να γεμίζει καθημερινά τον τορβά του, γιατί καθημερινά έπρεπε να θρέφει δέκα στόματα Μια φορά το μήνα πήγαινε και στη χαράδρα του Αώου, οπού υπήρχαν πολλά γιδοπρόβατα Έφτανε μέχρι την τοποθεσία Μύγα Περνούσε πάντα απ' το μοναστήρι του Στομίου, οπού έκανε στάση, Ιδίως όταν γύριζε. Τότε βρισκόταν εκεί ό μοναχός Παΐσιος, νέος μοναχός, πού είχε έρθει απ' το Άγιο Όρος. Ό Αντώνης γνώριζε το μοναχό και συχνά του εκμυστηρευόταν ότι τον απασχολούσε. Εκείνος ήταν πρόθυμος πάντα και προσπαθούσε με πολλούς τρόπους να βοηθάει τον πολύτεκνο αγροφύλακα.

Στο μοναστήρι ό Αντώνης ήθελε να ανάβει μόνος του τα καντήλια και να προσεύχεται μπροστά στην εικόνα της Παναγίας για την οικογένεια του. Ό μοναχός Παΐσιος άφηνε τον Αντώνη ελεύθερο, γιατί γνώριζε την καλή του προαίρεση και τη βαθιά του πίστη. Δεν μπορούσε, όμως, να εξηγήσει τον πυροβολισμό, πού άκουγε κάθε φορά, πού απομακρυνόταν απ' το μοναστήρι ό Αντώνης. Ήξερε ότι είχε πάντα το δίκαννο κοντά του, άλλα δεν γνώριζε τι σημάδευε. Δεν τον είχε ρωτήσει, γιατί δεν ήθελε να φανεί περίεργος. Συνεχιζόταν αύτη ή τακτική για αρκετούς μήνες. Κάποτε, όμως, ό μοναχός, ετοιμάζοντας καφέ στον Αντώνη, βρήκε την κατάλληλη στιγμή και τον ρώτησε:

-Βρε Αντώνη, κάθε φορά, πού φεύγεις απ' το μοναστήρι, ακούω και μια ντουφέκια

Τι βρίσκεις και σημαδεύεις;

Ό Αντώνης, λίγο ανήσυχος, αποκάλυψε:

—Ξέρεις, παππούλη, εγώ έχω μεγάλη οικογένεια και τα οικονομικά μου είναι λιγοστά Δεν φτάνουν ν' αγοράσω κρέας νια τα παιδιά μου. Έτσι παίρνω κοντά και το δίκαννο κι όταν βρω κάτι στο βουνό, το σκοτώνω.

-Μα εσύ ντουφεκάς κάθε φορά, πού έρχεσαι εδώ.

-Πρέπει να στο φανερώσω, παππούλη, τι κάνω. Όταν ανάβω τα καντήλια, κάνω την προσευχή μου και ζητάω απ' την Παναγία να με βοηθήσει να πάω στα παιδιά μου λίγο κρέας. Κι εκείνη πάντα βοηθάει. Εγώ παίρνω λάδι απ' το καντήλι της και αλείφω κάθε φορά το στόχαστρο, πού είναι πάνω στην κάνη και όλο κάτι βρίσκω.

-Πιστεύεις ότι σε βοηθάει ή Παναγία σ' αυτό;

-Βέβαια, παππούλη. Σε μια συγκεκριμένη μεριά, εκεί κοντά στον Ασπρόλακκο, τις περισσότερες φορές με περιμένει κάποιο αγριοκάτσικο, σταλμένο απ' την Παναγία Το σκοτώνω και το παίρνω.

Ό μοναχός Παΐσιος είχε μείνει κατάπληκτος απ' αυτό, πού άκουσε. Ζήλευε τον Αντώνη για την πίστη του, αλλά και τον καθαρό του νου. Τον θαύμαζε, πού με την προσευχή εξασφάλιζε το κρέας των παιδιών του.

Ό Αντώνης, όταν σκότωνε το απαγορευμένο απ' το νόμο ζώο, το σήκωνε στην πλάτη του και κατηφόριζε από ένα δικό του μονοπάτι κοντά στη όχθη του ποταμού Αώου, σ' ένα κρυφό σημείο, οπού κανένας δεν μπορούσε να τον δει . Ήταν δύο μεγάλες πέτρες, πού είχαν σχηματίσει μια πυραμίδα κι ένα μικρό σπήλαιο, ενώ γύρω -γύρω υπήρχαν ιτιές και διάφοροι θάμνοι. εκεί ό Αντώνης έγδερνε το αγριοκάτσικο, το κομμάτιαζε και το έβαζε μέσα στους τορβάδες του. Κι όταν εκείνος έφευγε απ' το σπήλαιο, εμφανίζονταν οι αλεπούδες και τα τσακάλια, πού έτρωγαν ότι άφηνε ό λαθροκυνηγός. Συγχρόνως κατέβαιναν και τα κοράκια, πού ζητούσαν το δικό τους μερίδιο.

Ό Αντώνης, φορώντας την υπηρεσιακή του στολή, φορτώνονταν το κρέας, πού κάποτε έφτανε και τα είκοσι κιλά και οδοιπορούσε πολλές ώρες, για να φτάσει στο σπίτι του. Ή ικανοποίηση του ήταν βαθιά και ή ευχαριστία προς την Παναγία αδιάκοπη.

Όταν ό μοναχός Παΐσιος έφυγε απ' το μοναστήρι του Στομίου, ό Αντώνης συνέχισε για λίγα χρόνια την ίδια διαδρομή, όσο άντεχαν οι σωματικές του δυνάμεις. Πολύ αργότερα, συνταξιούχος πια, έμαθε ότι ό γνωστός του μοναχός Παΐσιος βρισκόταν στο Άγιο Όρος και θέλησε να τον επισκεφθεί. Ή συνάντηση υπήρξε συγκινητική. Ό φημισμένος πια μεγάλος Γέροντας θυμήθηκε τα παλιά και συμβούλεψε το γερασμένο Αντώνη:

—Να διατηρήσεις την εμπιστοσύνη σου στην πρόνοια του Θεού και να 'σαι σίγουρος ότι όλα θα πηγαίνουν καλά.

Με το λάδι της Παναγιάς

Του Πρεσβ.Διονυσίου Τάτση.

Εφημερίδα Ορθόδοξος Τύπος